درس سوم- چگونه صورتهای مالی را آماده کنیم؟
در ابتدای این دوره با معادله اساسی حسابداری آشنا شدید. در ادامه روش ثبت کردن رویدادهای مالی در سند حسابداری، دفتر روزنامه و در دفتر کل را فرا گرفتید. همچنین آموختید که چگونه تراز آزمایشی را تنظیم کنید.
قسمت حسابداری سازمانها و شرکتها در طول سال کلیه اطلاعات را به دفترهای مربوطه انتقال میدهند. ولی استفاده از این حسابها برای کسانی که فقط به خلاصه این اطلاعات نیاز دارند بسیار سخت است زیرا معمولا این اطلاعات بسیار زیاد و مفصل هستند.
به همین خاطر هر ساله این اطلاعات را در قالب یک گزارش خلاصه و نهایی به نام «صورتهای مالی» آماده میکنند تا افرادی که یک آشنایی ساده و کلی با علم حسابداری دارند بتوانند از آن استفاده کنند و عملکرد موسسه را ارزیابی کنند.
صورتهای مالی
صورتهای مالی مهمترین محصول و نتیجه فرآیند حسابداری هستند. خلاصه و نتیجه تمامی عملیات حسابداری در انتهای یک سال مالی به شکل صورتهای مالی آماده و ارائه میشود.
به طور کلی ۴ نوع صورت حساب مالی وجود دارد:
- صورت سود و زیان
- صورت وضعیت مالی یا ترازنامه
- صورت تغییرات سرمایه
- صورت گردش وجوه نقد
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان نشان دهنده عملکرد یک موسسه در طی یک دوره مالی است. برای ارزیابی نتایج باید درآمدها و هزینههای یک دوره مالی با هم مقایسه شوند که به این روش صورت سود و زیان میگویند.
در گزارش صورت سود و زیان ابتدا درآمدها نوشته میشود. سپس هزینهها از آن کسر میشود. در نتیجه سود یا زیان موسسه به دست میآید.
مثال:
صورت وضعیت مالی یا ترازنامه
در ترازنامه اطلاعات مربوط به منابع، تعهدات اقتصادی و حقوق مالی صاحبان سرمایه گزارش داده میشود. چون ترازنامه نشاندهنده وضعیت مالی موسسه در یک بازده زمانی مشخص است آن را «صورت وضعیت مالی» هم میگویند.
در ترازنامه معمولا داراییها را به ترتیب سرعت تبدیل شدنشان به وجه نقد و بدهیها بر اساس زمان سر رسیدن آنها نوشته و گزارش میشوند.
مثال:
تفاوت صورت سود و زیان با ترازنامه در این است که صورت سود و زیان مانند فیلمی است که از رویدادهای مالی شرکت در طول دوره گرفته شده ولی ترازنامه مانند عکسی است که در پایان دوره مالی از وضعیت شرکت گرفته شده است.
در ترازنامه اقلام به دستههای گوناگونی تقسیم میشوند که در اینجا به مهمترین آنها میپردازیم:
- داراییهای جاری: هرگونه موجودی نقدی و سایر داراییهایی که انتظار میرود در طی یک سال به وجه نقد تبدیل شود را داراییهای جاری میگویند. مانند موجودی نقد، حسابهای دریافتی و موجودی کالا در انبار.
با توجه به ماهیت موسسه، بعضی داراییها ممکن است در یک شرکت جاری تلقی شوند در حالی که در شرکت دیگری غیر جاری باشند. به عنوان مثال موتورسیکلت در یک کارخانه موتورسیکلت سازی جزو داراییهای نقدی است در حالی که در یک شرکت خدماتی جزو داراییهای غیر جاری است.
- داراییهای غیرجاری: به اقلامی گفته میشود که شرکت قصد نگهداری و استفاده از آنها برای سالیان متمادی را دارد. مانند زمین، ساختمان.
- بدهیهای جاری: آن دسته از بدهیهایی هستند که شرکت انتظار دارد در طی یک سال از محل داراییهای جاری و یا ایجاد بدهی جاری دیگر پرداخت کند.
- بدهیهای بلند مدت: آن دسته از بدهیها هستند که انتظار نمیرود در طی یک سال آینده تسویه شود. مانند اوراق قرضه و اسناد پرداختی بلند مدت.
صورت تغییرات سرمایه
این صورت که فقط در شرکتهای غیر سهامی آماده میشود و تغییرات سرمایه شرکت را در طول دوره مالی نشان میدهد. برای تهیهای صورت سود خالص دوره مالی و همینطور سرمایهگذاری مجدد صاحب موسسه را به سرمایه اول دوره اضافه و برداشت صاحب شرکت در طول دوره را از آن کسر میکنند.
صورت گردش وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد گزارشی است که اطلاعات مربوط به جریانهای وجوه نقد (دریافتها و پرداختهای) واحد تجاری را طی یک دوره زمانی معین نشان میدهد. به عبارتی صورت گردش وجوه نقد به ما نشان میدهد که چه میزان وجه نقد بابت چه نوع فعالیتی به یک موسسه وارد یا از آن خارج شده است.
جریانهای نقدی را میتوان به دو گروه ورودی و خروجی تقسیم کرد:
الف- جریانهای نقدی ورودی: مانند وجوه نقد دریافت شده از مشتریان بابت فروش کالا و ارائه خدمات و یا دریافتهای نقدی حاصل از حق امتیاز، کارمزد و سایر درآمدهای عملیاتی.
ب- جریانهای نقدی خروجی: مانند وجوه نقد پرداخت شده به فروشندگان بابت خرید مواد اولیه و خدمات، پرداختهای نقدی به کارکنان واحد تجاری و یا پرداختهای نقدی بابت مزایای پایان خدمت کارکنان.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.