درس نهم- ادامه حیات در دنیای آزاد

خب حالا شما به جلسه آخر این دوره مقدماتی لینوکس رسیده اید و انتظار می رود تا اینجا درک خوبی از این سیستم داشته باشید و از این به بعد هم بتوانید به تنهایی راه خودتان را در این دنیای زیبا و آزاد پیدا کنید. برای اینکار نیاز به یک مهارت مهم دارید: اینکه بدانید کجای دنیا می توانید جواب سوال هایتان را پیدا کنید.

در این جلسه آخر، روی همین موضوع تمرکز می کنیم و به قول آن مثل قدیمی سعی می کنیم روش ماهی گیری را به شما آموزش دهیم. اما قبل از اینکه در مورد محل پرسیدن سوال و یافتن جواب صحبت کنیم، اجازه بدهید سراغ این بحث برویم که سوال خوب چه سوالی است.

 

سوال هوشمندانه بپرسید
در دنیای گنو/لینوکس ضرب المثل مشهوری هست که می گوید «برای رسیدن به جواب خوب، سوال خوب بپرسید». حتی بعضی ها یک قدم هم جلوتر می روند و می گویند «سوال خوب، خودش جواب است». اما سوال خوب، چه سوالی است؟

به شکل خلاصه باید بگویم سوال خوب سوالی است که تا حد ممکن اطلاعات مرتبط را منتقل می کند. اینکه «از دیروز نمی تونم هیچ بسته جدیدی نصب کنم» سوال بسیار بدی است. اگر همان را به این شکل بپرسید که «دیروز که سیستم مشغول آپدیت شدن بود، برق رفت و سیستم خاموش شد و امروز دیگر نمی توانم هیچ بسته ای نصب کنم» سوال بهتری است و پرسیدن اینکه «دیروز که مشغول نصب بودم، برق رفت و امروز نمی توانم چیزی نصب کنم و سیستم می گوید که dpkg was interrupted, you must manually run 'dpkg --configure -a' to correct the problem. » جواب را در خودش دارد چرا که خود سیستم می گوید برای حل مشکل باید dpkg --configure -a را اجرا کنید.

یک سوال خوب، سوالی است با دقت، بدون اشتباه املایی و دارای جزییات مرتبط بدون باز کردن بحث های سیاسی، فلسفی و اجتماعی یا توهین به دیگران. در ضمن یک سوال خوب نیازی به استفاده از اسمایلی های عجیب و غریب برای تاکید روی مساله ندارد!

 

قبل از سوال، جستجو کنید
گنو/لینوکس دنیای بزرگی است و احتمالا شما اولین نفری در این دنیا نیستید که به مشکلی که الان با آن درگیر هستید، برخورد کرده‌ باشید. تقریبا هر چیزی که برای شما سوال است، قبلا پیش آمده و جواب داده شده است.

از انگلیسی نترسید، با عبارت های مناسب و از آن بهتر با استفاده از قسمت های مهم پیام های خطایی که دریافت می کنید، جستجو کنید تا به احتمال زیاد به جوابی که دنبالش هستید برسید.

به خصوص اگر تازه کار هستید مطمئن باشید که مشکلات شما احتمالا نه فقط در کل اینترنت که در انجمن های محلی هم چند بار مورد بحث بوده و به آن پاسخ داده شده است.

به همین دلیل همیشه توصیه می شود که برای احترام به وقت و انرژی دیگران، قبل از پرسیدن هر سوالی ابتدا در اینترنت جستجو کنید و در صورتی که موفق به پیدا کردن جوابتان نشدید، به شکلی هوشمندانه و با جزییات صحیح، سوال تان را مطرح کنید.

 

کجا بپرسیم؟
در گذشته بیشتر سوال ها در چت روم هایی به نام IRC پرسیده می شد و هنوز هم بسیاری از راهنماها همین شیوه را پیشنهاد می کنند. اما واقعیت عملی این است که در حال حاضر بهترین جا برای کشف کردن جواب در وهله اول جستجو در گوگلاست و در مرحله دوم جستجو در انجمن ها و در نهایت پرسیدن سوال در انجمن.

در دنیای گنو/لینوکس فارسی مشهورترین انجمن برای پرسیدن سوال، انجمن اوبونتوی فارسی و انجمن فدورای فارسی است. البته انجمن های بسیار دیگری هم وجود دارند و این فقط وابسته به شما است که دوست داشته باشید سوال تان را در کجا مطرح کنید.

 

اما چطور پیشرفت کنیم؟
سوال پرسیدن همیشه بهترین روش نیست. اگر برای مدتی در فروم ها فعال باشید می بینید که حرفه ای ها بسیار کم سوال می کنند. دلیل این جریان این نیست که حرفه ای ترها همه چیز را می دانند یا به مشکل برنمی خورند. بلکه واقعیت این است که آن ها به خاطر کارهای پیشرفته تری که می کنند اتفاقا احتمال بیشتری هم دارد که دچار مشکل شوند، اما در مقابل این افراد رو‌ش های بهتری برای پیدا کردن جواب هایشان دارند.

آنها بهتر جستجو می کنند و از آن مهمتر به شکلی درست راهنما می خوانند. تقریبا تمام جنبه های یک سیستم گنو/لینوکس خودشان دارای راهنماهای بسیار کاملی هستند که Man Page یا صفحه راهنما نامیده می شوند. مثلا برای دیدن راهنمای کامل شیوه اجرای Firefox کافی است در یک ترمینال تایپ کنید man firefox و تمام سوییچ ها و روش های ممکن برای اجرای فایرفاکس برای شما به نمایش در خواهد آمد (اگر اینکار را کردید با کلید q از راهنما خارج می شوید). خواندن این راهنماها در ابتدای کار راحت نیست، ولی فرق یک حرفه‌ ی و یک آماتور دقیقا همین توان خواندن راهنما است.

توصیه دیگر برای پیشرفت این است که کاری را بدون درک انجام ندهید. اگر در یک فروم سوالی کردید و کسی به شما جواب داد، سعی کنید به جای کپی و پیست دستورات یا اجرای قدم به قدم راهنمایی ها، درک کنید که چرا این دستور ممکن است مشکل شما را حل کند و از این طریق با حل هر مشکل تان، چیزهای جدیدی یاد خواهید گرفت.

 

فراموش نکنید که این دنیای همه ما است
تا اینجای راه با هم بودیم. شما در یک کلاس مجازی شرکت کردید که به رایگان برای تان آماده شده بود و یاد گرفتید در جاهایی سوال بپرسید که افراد داوطلب ممکن است علاقمند باشند به شما کمک کنند. در هنگام سوال پرسیدن هم باید دو نکته را به یاد داشته باشید:

۱- کسی برای جواب دادن به شما حقوق نمی گیرد و هیچ کس موظف نیست برای حل مشکل شما تلاش کند. باید صبر داشته باشید. با خوب پرسیدن نشان بدهید که برای سوال خودتان ارزش قائلید و با جستجو کردن قبل از سوال، به وقت دیگران احترام بگذارید. اگر بعد از مدتی جواب نگرفتید، محترمانه سعی کنید اطلاعات بیشتری به سوال تان اضافه کنید و فراموش هم نکنید که در طول زمانی که منتظر جواب گرفتن هستید، خودتان هم تحقیق را ادامه بدهید و حتی یافته ها را به سوال خودتان اضافه کنید.

۲- حتی مهمتر از مورد اول این است که یادتان باشد شما هم باید به بقیه کمک کنید تا این جامعه زنده و پایدار بماند. اگر جواب سوالی را می دانید آن را برای سوال کننده بنویسید یا حتی برای چیز یاد گرفتن به دنبال جواب سوال هایی که مطرح شده بگردید، آن را بفهمید و جواب سوال را بدهید. حتی اگر هم دانش فنی کافی ندارید، می توانید در حوزه ‌های دیگر مثل ترجمه، تبلیغ، حمایت مالی و معنوی از پروژه های خوب و... به این دنیا کمک کنید.

با توصیه های بالا و درک مفهوم عمومی لینوکس انتظار می رود هر کس بتواند راه خودش را پیدا کند. لینوکس دنیای وسیعی است و هیچ کس همه چیز آن را نمی داند و نکته متمایز کننده یک حرفه ای درک پایه ای تر از اجزای سیستم و توانایی او در پیدا کردن جواب سوال ها از طریق سرچ و خواندن راهنماها است؛ از هیچ چیز نترسید و به آنها بپوندید. یک جامعه بزرگ منتظر ورود شما است.

خندان باشید و در این دنیای آزاد موفق و از آن مهمتر در زندگی تان همیشه آزاد.