نمونه سوالات - مبانی نشر الکترونیک

مروری بر نشر سنتی

 

اگر بخواهیم پیشرفت تکنولوژی چاپ را به مقاطع مختلف تقسیم کنیم، کدام گزینه صحیح است؟

	چاپ سنتی، دستگاه چاپ گوتنبرگ، نشر دیجیتال
	چاپ سنگی، دستگاه چاپ گوتنبرگ، نشر رومیزی
	دستگاه چاپ گوتنبرگ، نشر رومیزی، نشر دیجیتال
	چاپ سنگی، نشر رومیزی، نشر دیجیتال

در کدام دوره، پیشرفت در سطح دانش مردم به واسطه پیشرفت صنعت چاپ و نشر به وجود آمد؟

	دوران رونویسی از روی متون
	چاپ سنگی
	دستگاه چاپ
	نشر رومیزی
	نشر دیجیتال
	تمام موارد

کدام شرکت‌ها باعث انقلاب در نشر رومیزی شدند؟

	اپل، مایکروسافت، ادوبی
	اپل، آلدوس، مایکروسافت
	آلدوس، اپل، ادوبی
	مایکروسافت، آلدوس، ادوبی

اثرگذارترین شرکت‌ها در فراگیری نشر دیجیتال کدام بودند؟

درس ‪چهاردهم- تامین مالی و توزیع کتاب

در این درس می‌خواهیم ۳ سایت مناسب برای ارائه کتاب‌‌هایتان به شکل آنلاین را به شما معرفی کنیم. سایت اول Rabeen است که در عرصه توزیع محتواهای دیجیتال فعالیت می‌کند ولی به نشر کتاب اختصاص ندارد. سایت دوم Nogaam است که به طور تخصصی در عرصه کتاب فعال است و نه فقط توزیع، بلکه تأمین مالی کتاب‌ها را هم بر عهده می‌گیرد. سایت سوم نیز AvaaBook است که با ارائه یک بومی و اختصاصی به نام ava (مانند PDF)، پا به عرصه گذاشته تا مشکلات نشر الکترونیک در ایران را حل کند.

 

درس سیزدهم- چطور فایل ای پاب را ویرایش و رفع ایراد کنیم؟

در درس قبل به آماده سازی فایل doc و سپس تبدیل آن به پی دی اف و‌ ای پاب پرداختیم. حالا فایل‌ ای پاب کتاب را در اختیار داریم و می‌خواهیم آن را ویرایش کنیم. برای این منظور به برنامه‌ای با نام Sigil  نیاز داریم که آن را در درس ۹ برای شما معرفی کرده و لینک دانلودش را نیز قرار داده بودیم. 

 

پردازش نسخه‌ای پاب در محیط نرم افزار Sigil
بعد از گرفتن خروجی از نرم افزار کالیبره، فایل‌های کتاب الکترونیکی ما ذخیره شدند. حالا به مرحله مشاهده، مرور و دستکاری فایل ‌ای پاب می‌رسیم که برای این منظور، سیگیل بهترین گزینه است.

این مرحله از کار به صورت غیر مستقیم به میزان آشنایی شما با کدنویسی HTML بستگی دارد ولی نگران نباشید، بدون این مهارت هم می‌توانید کارهای زیادی در محیط سیگیل انجام دهید. تغییراتی که می‌توان بر روی فایل اعمال کرد، شامل تغییر در جایگذاری متن در صفحه و تغییر استایل‌ها و حتی کد‌ها است.

بنابراین در کل، این مرحله بیشتر سلیقه‌ای است ولی در اینجا سعی می‌کنیم آشنایی کلی با نرم افزار سیگیل را برای شما میسر کنیم تا بتوانید به راحتی با آن کار کنید.

۱- باز کردن فایل‌ای پاب در محیط سیگیل و آشنایی با زوایای مختلف آن؛ در نوار بالا، از منوی File گزینه Open را انتخاب کرده و فایل ‌ای پاب کتاب را که پیش از این ساخته بودیم انتخاب می‌کنیم.

درس دوازدهم- چطور فایل ای پاب خود را آماده و تبدیل کنیم؟

مرحله دوم، شاخه دوم: ذخیره فایل HTML با Word و تهیه نسخه‌ای پاب در محیط نرم افزار Calibre
این بخش شامل دو مرحله است. ابتدا باید یک خروجی HTML از فایل doc گرفت و سپس در محیط نرم افزار کالیبره، از فایل HTML یک خروجی ‌ای پاب تهیه کرد. شاید این مرحله کمی باعث طولانی شدن این درس شود. اگر تمایل دارید، استراحتی بکنید و سپس به ادامه درس بپردازید.

۱- ایجاد فایل HTML: بعد از ذخیره فایل متنی با ورد که بهتر است دارای فرمت doc باشد، باید یک خروجی با فرمت HTML بگیریم. برای این کار وارد بخش Save As در نرم افزار Word می‌شویم:

همان طور که در بالا مشاهده می‌کنیم می‌توانید گزینه Web Page را انتخاب کنید که یک خروجی با فرمت HTM به ما می‌دهد (می‌توان برای ذخیره با فرمت HTML به طور دستی یک حرف L کوچک به انتهای HTM اضافه کرد). اما کتاب ما دارای عکس است و نمی‌خواهیم مجبور شویم که بعداً عکس‌ها را جداگانه اضافه کنیم.

درس یازدهم- چطور فایل پی دی اف خود را آماده و تبدیل کنیم؟

برای تبدیل کتاب خود، ابتدا بایستی یک کپی از فایل اصلی بگیرید و آن را با نام دیگری که متمایز است و برای تهیه نسخه های ای پاب یا پی دی اف کنار گذاشته شده، ذخیره کنید. سپس مراحل زیر را به ترتیب پیش می‌بریم.

مرحله اول مربوط به آماده سازی فایل در محیط نرم افزار مایکروسافت ورد است و مرحله دوم مربوط به تهیه نسخه های ‌ای پاب و پی دی اف. مرحله اول برای هر دو فرمت تقریباً یکسان است ولی مرحله دوم کاملاً فرق دارد پس آن را در دو شاخه مجزا تعریف کرده‌ام که یکی مختص پی دی اف و دیگری مختص‌ ای پاب است.

 

مرحله اول: آماده سازی فایل در محیط Word
مراحل مورد نظر را به طور گام به گام و همراه با تصاویر مربوطه برای شما شرح داده‌ام:

۱- حذف موارد غیرضروری یا زاید: در فایل ای پاب، محتوای صفحات متغییر است بنابراین نیازی به شماره صفحه نداریم و آن را از بالا یا پایین تمام صفحات حذف می‌کنیم. همچنین از آنجایی که صفحات متغییر هستند، زیرنویس آنها نیز ممکن است جا به جا شود و در محل صحیح به نمایش در نیاید. بنابراین زیر نویس‌ها را هم کلاً حذف می‌کنیم و سپس یا در انتهای هر فصل می‌آوریم یا تمام آنها را در قالب یک فصل یا بخش مجزا در انتهای کتاب ذکر می‌کنیم که این مورد دوم، حرفه‌ای‌تر است. بنابراین در کل بهتر است که در بخش Header و Footer هیچ متنی قرار نگیرد.

تذکر: برای تهیه فایل پی دی اف، وجود Header و Footer هیچ مشکلی به وجود نمی‌آورد و می‌توانید آنها را با خیال راحت حفظ کرده و طراحی دلخواه‌تان را پیاده کنید.

درس دهم- آشنایی با دو فرمت‌ ای پاب و پی دی اف

در این درس می‌خواهیم به دو فرمت رایج و مهم در نشر دیجیتال بپردازیم، یعنی ‌«ای پاب» و «پی دی اف» که لازم است برای انتخاب بین دو رویکرد متفاوت در نشر دیجیتال، با آنها آشنا شوید.

 

ای پاب چیست؟
احتمالاً نام «ای پاب» به گوش شما رسیده است، برخی افراد فکر می‌کنند که واژه «کتاب الکترونیکی» یا‌‌ همان «ایبوک» تنها به کتاب‌هایی با فرمت ‌ای پاب گفته می‌شود ولی این نیز تنها یکی از فرمت‌های رایج است.

ای پاب در اصل، یک پوشه فشرده، حاوی تعدادی فایل مختلف است. کتاب‌ها یا متن‌هایی با فرمت‌ ای پاب را می‌توان در اکثر دستگاه‌هایی که یک اپلیکیشن «ای پاب خوان» روی آنها نصب است، اجرا کرد و مورد مطالعه قرار داد. چنین اپلیکیشنی فایل‌های داخل آن پوشه را تفسیر کرده، سپس یک به یک، به شکل متن نمایش می‌دهد و البته که شما می‌توانید از طریق فهرست مطالب تعاملی، بین فایل‌ها یا در اصل‌‌ همان صفحات جا به جا شوید.

فهرست مطالب - مبانی نشر الکترونیک

فهرست مطالبی که در دوره آموزشی مبانی نشر الکترونیک ( درسنامه ) مطالعه می کنیم :

1. درس اول- مروری بر نشر سنتی
2. درس دوم- ظهور کتاب‌های الکترونیکی
3. درس سوم- چرا مردم کتاب می‌خوانند؟
4. درس چهارم- دکترین انتشار شخصی- بخش اول
5. درس پنجم- دکترین انتشار شخصی- بخش دوم
6. درس ششم- چطور کتاب خود را بنویسید؟
7. درس هفتم- در اهمیت داستان‌ پردازی
8. درس هشتم- کلیات بازبینی متن، عنوان گذاری و صفحه بندی
9. درس نهم- ابزارهای مورد نیاز نویسندگان
10. درس دهم- آشنایی با دو فرمت‌ ای پاب و پی دی اف
11. درس یازدهم- چطور فایل پی دی اف خود را آماده و تبدیل کنیم؟
12. درس دوازدهم- چطور فایل ای پاب خود را آماده و تبدیل کنیم؟
13. درس سیزدهم- چطور فایل ای پاب را ویرایش و رفع ایراد کنیم؟
14. درس ‪چهاردهم- تامین مالی و توزیع کتاب

درس نهم- ابزارهای مورد نیاز نویسندگان

از این درس به مرور وارد مسائل فنی می‌شویم. شما قطعاً نویسندگی را با ماشین تایپ‌های قدیمی یا قلم و کاغذ انجام نخواهید داد. هر دوی این موارد، هم زمان بیشتری از شما می‌گیرند و هم خطرناک هستند.

از منظر صرفه جویی در زمان، دو مورد قابل اشاره است: مورد اول اینکه نوشتن با ابزارهای سنتی سخت است و هر از گاهی ایرادات پیش بینی نشده‌ای مثل خرابی دستگاه تایپ، تمام شدن کاغذ و... به وجود می‌آیند. مورد دوم اینکه به هر حال شما برای نشر دیجیتال، نیازمند داشتن نسخه‌ای الکترونیکی از کتاب خود هستید که دارای یک فرمت جهانی باشد. بنابراین دلیلی برای کار دوباره وجود ندارد.

از منظر خطرناک بودن هم، خودتان بهتر می‌دانید که متون درج شده روی کاغذ هر چقدر هم که در جای امنی پنهان شوند، باز امکان دسترسی به آنها توسط اشخاص غیر مرتبط با پروژه وجود دارد، پس نگهداری دست نوشته‌های کاغذی می‌تواند بسیار مشکل ساز شود. ضمن اینکه امکان بروز حوادثی مثل آتش سوزی نیز همیشه هست که این به تنهایی می‌تواند دسترنج چند هفته یا چند ماه شما را بر باد دهد.

از هر نظر توصیه اکید ما این است که با استفاده از برنامه‌های پردازش متن، یادداشت‌ها و دست نوشته‌های خود را ثبت کنید و همزمان آنها را در فضای ابری نیز ذخیره کنید. اما در این درس، با موارد پیشنهادی ما همراه باشید.

 

درس هشتم- کلیات بازبینی متن، عنوان گذاری و صفحه بندی

این درس به ویراستاری اثر از منظر جمله بندی و آراستگی متن اختصاص ندارد و ما به طور جدی توصیه می‌کنیم که ویراستاری اثر را به یک فرد متخصص بسپارید. البته اگر خودتان در این زمینه تخصص دارید، می‌توانید آن را به دست بگیرید. ولی حداقل از ۱ یا ۲ نفر بخواهید تا متن شما را بازخوانی کنند.

آنچه در این درس به آن می‌پردازیم بررسی متن از منظر ایرادات املایی، عنوان گذاری برای مطالب یا فصل‌ها، صفحه بندی و حاشیه گذاری، انتخاب طرح روی جلد، و موارد مرتبط با ظاهر کتاب است.

 

درس هفتم- در اهمیت داستان‌ پردازی

چرا به داستان گویی به هم پیوسته نیاز دارید؟ زیرا داستان گویی در کل تاریخ جواب داده و در آینده نیز به طور قطع جواب خواهد داد!

اما غیر از این، دیگر چه دلیلی برای اصرار بر استفاده از این سبک پر آب و تاب در نوشته‌ها داریم؟ حقیقت این است که بسیاری از نویسنده‌ها تصور می‌کنند که «حقایق به تنهایی مجاب کننده‌ترین قطعات پازل محتوایی هستند که می‌توان به مخاطب ارائه کرد.»؛ مجاب کننده برای ادامه مطالعه آن قطعه از محتوا -که می‌تواند یک مقاله، داستان کوتاه یا کتاب بلند باشد.