درس اول - تاریخچه کوتاهی از اینترنت

شما در اینترنت چه می کنید؟ روزنامه نگار هستید؟ وبلاگ نویسید؟ یا یک کاربر معمولی به حساب می آیید؟ اینترنت مجموعه ای از کامپیوترها، شبکه ها و نرم افزارهایی است که یک شبکه گسترده جهانی را تشکیل می دهد. اگر کار شما به هر نحوی با آن سر و کار داشته باشد، لازم است که برخی مبانی مهم را در مورد اینترنت بدانید. یکی از مهم ترین قسمت های آن آشنایی با زبان بنیادی صفحات وب (HTML) و دیگر موارد مرتبط با آن است. 

وحشت نکنید. اینجا قرار نیست یک زبان برنامه نویسی پیچیده و سخت یاد بگیرید! موضوع بسیار ساده تر و روان تر از چیزی است که فکر می کنید. حتی اگر یک کاربر معمولی اینترنت بدون هیچ پیش زمینه قبلی باشید به خوبی می توانید در این دوره شرکت کنید و مبانی لازم را یاد بگیرید. اگر هم یک فعال وب و روزنامه نگار هستید دانستن آموزش های این دوره برایتان کاملا ضروری به حساب می آید. پس وقت را از دست ندهیم. در این دوره آموزشی با فناوری های نرم افزاری مهم و اساسی به کار رفته در اینترنت آشنا می شوید و قرار است یک سری اطلاعات پایه داشته باشید که در کارتان مفید واقع می شوند.

 

این دوره برای چه کسانی است؟

• وبلاگ نویس ها
• روزنامه نگارها
• کسانی که می خواهند گام اول را در دنیای طراحی و برنامه نویسی وب بردارند.
• کسانی که قصد دارند به روز رسانی محتوای یک سایت شخصی برای خودشان یا شرکت شان را به عهده بگیرند.
• هر کاربر که علاقمند است در مورد اینترنت و فناوری هایش بیشتر بداند.

اما قبل از استفاده از هر ابزاری، بهتر است که آن را بشناسیم تا با دید بازتری به کار با آن بپردازیم.  پس اجازه دهید قبل از دروس آموزشی، ابتدا به صورت خلاصه تاریخچه اینترنت را مرور کنیم:

زمان زیادی از پایان جنگ جهانی دوم نمی گذشت و جهان در تب و تاب جنگ سرد بود و دولت آمریکا با مشکل بغرنجی مواجه شده بود: اگر ما با جنگ هسته ای مواجه شویم، چگونه باید ارتباطات مان را سالم و کارا نگهداریم؟ مثلا اگر شهری در شرق آمریکا کاملا نابود شود، تمامی ابزار ارتباطی شرق آمریکا قطع می شوند. یکی از بخش های ارتش آمریکا که با نام ARPA یا Advanced Research Projects Agency (آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته) مسئول حل این مشکل شد.

آنها سیستم ارتباطی را اختراع کردند که حتی اگر یک یا چند نقطه دسترسی آن تخریب شود، باز هم به کار خود ادامه دهد. نوعی از ارتباطات تار عنکبوتی که اگر یک لینک پاره می شد، اطلاعات از تارهای کناری نقطه تخریب شده به راه شان ادامه می دادند تا به مقصد برسند.

کمی بعد در سال ۱۹۶۹ ARPA کامپیوترهای دانشگاه ها و محققان را هم به این شبکه وصل کرد تا به آنها در اشتراک نتایج تحقیقات و کمک های علمی شان یاری رساند. زیرا قبل از این اگر کسی می خواست از نتایج تحقیقات دانشگاه دیگری مطلع شود، یا باید به آنجا سفر می کرد و از اطلاعات کامپیوترهای آنها استفاده می کرد، یا درخواست می داد که نسخه ای از اطلاعات بر روی نوار مغناطیسی از طریق پست برای وی ارسال گردد. از این به بعد این پروژه را آرپانت نام گذاری کردند. 

اولین فرد؟
چارلی کلین از دانشگاه UCLA آمریکا اولین بسته های اطلاعاتی را بر روی آرپانت ارسال کرد. وی سعی داشت که در ۲۹ اکتبر ۱۹۶۹ به شبکه کامپیوتری انستیتو تحقیقاتی استانفورد متصل شود. اما سیستم در میانه راه کرش کرد و ارتباط وی ناتمام باقی ماند.

در سال ۱۹۷۷ مهندسان آرپانت دریافتند که شبکه ارتباطی جدید با سرعت زیادی رشد خواهد کرد و به چیزی بیش از پیش بینی ها تبدیل خواهد شد.  پس نیاز به تکنولوژی جدیدی برای مدیریت و ایجاد ارتباط در شبکه نیاز داشتند. لذا دست به کار ابداع پروتکل ارتباطی با نام TCP/IP یا پروتکل کنترل انتقال/پروتکل اینترنت (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) زدند. این پروتکل تبدیل به یکی از پایه های اصلی ارتباطات در این شبکه گردید و تا اینترنت امروزی هم ادامه یافته است.

تحت پروتکل TCP/IP یک فایل توسط سرور به تکه های کوچکی با نام بسته یا Packet تبدیل می شود. هر بسته هم با آدرس آی پی کامپیوتر مقصد علامت گذاری می شود. بسته ها در سفرشان درون شبکه، بین کامپیوترهای سرور زیادی دست به دست می شوند. آدرس آی پی به سرورها می گوید که چه مسیری را برای ادامه سفر بسته ها انتخاب کنند. هر بار که بسته از سروری عبور می کند، یک برچسب روی آن زده می شود. این برچسب ها نشان می دهند که بسته اطلاعاتی از چند سرور عبور کرده تا به مقصد رسیده است.

نیازی به سفر همزمان بسته ها در اینترنت نیست. بسته های مختلف یک فایل، ممکن است در اینترنت مسیرهای مختلفی را از طریق سرورها طی کنند، اما در نهایت مقصد همه آنها یکی است. یعنی اینکه بسته های اطلاعات می توانند بین خطوط ارتباطی مختلفی تقسیم شوند و لازم نیست همه آنها از یک خط بگذرند و ترافیک ایجاد کنند. مثال جالبی برای بسته های اطلاعاتی، افرادی هستند که به رایگان سفر می کنند. مثلا ۱۰ دوست ممکن است نتوانند به صورت همزمان از یک نقطه و با یک ماشین سفرشان را آغاز کنند. آنها در طول سفر ممکن است از یکدیگر جدا شده، از ماشین های متفاوت و مسیرهای متفاوتی عبور کنند. اما در نهایت با هم قرار گذاشته اند که در یک مکان مشخص دور هم جمع شوند. 

در اول ژانویه ۱۹۸۳ آرپانت به پروتکل TCP/IP سوئیچ کرد و تبدیل به چیزی شد که امروزه با نام اینترنت می شناسیم. بنیاد ملی دانش آمریکا پایه گذار بسیاری از پیشرفت های اولیه اینترنت بود. اما در ۳۰ آوریل ۱۹۹۵ دولت آمریکا اینترنت را به شبکه های تجاری و تامین کنندگان سرویس ارتباطی تحویل داد و Backbone (نقطه ارتباط مرکزی شبکه ها) قدیمی بنیاد ملی دانش را برای همیشه خاموش کرد و اکنون اینترنت توسط تعداد زیادی بک بن خصوصی و تجاری سرویس دهی می شود.

در مارس ۱۹۸۹ تیم برنرز لی در آزمایشگاه فیزیک ذره اروپا (CERN) گروه جدیدی از پروتکل ها را برای توزیع اطلاعات درون اینترنت پیشنهاد کرد. این پروتکل ها عبارت بودند از:

• http یا hyper text transfer protocol
• ftp یا file transfer protocol
• pop یا post office protocol
• smtp یا simple mail transfer protocol
• nntp یا newsgroups protocol.

این پروتکل ها با نام پروتکل های وب جهان شمول یا پروتکل های W3 به زودی مورد پذیرش انجمن اینترنت قرار گرفتند. بعد از آن اتحادی از سازمان ها شکل گرفت تا پیشرفت های اینترنت را تحت نظر داشته باشد. این اتحاد امروزه با نام کنسرسیوم W3 شناخته می شود. این بدان معنی است که هیچ سازمان یا فردی منحصرا مالکیت اینترنت را در اختیار ندارد.

تیم برنرز لی

World Wide Web یا WWW که بیشتر با نام عمومی «وب» شناخته می شود، سیستمی از متون و محتوای ابر لینک متصل به هم از طریق اینترنت را شامل می شود و در برگیرنده تمامی ابزارهای دخیل در آن از قبیل سرورها، کامپیوترهای کاربران و… است.

در حقیقت WWW یکی از چندین برنامه و استانداردی است که برای استفاده از اینترنت و شبکه های کامپیوتری طرح ریزی و اجرا شده است. ولی امروزه تقریبا همه ما اینترنت را تنها با عبارت وب و استفاده از مرورگر می شناسیم.

وب جهانی بر پایه سه تکنولوژی بنا شده است:

• زبان برنامه نویسی HTML
• پروتکل انتقال اطلاعات HTTP
• وب سرورها و مرورگرهای وب

تیم برنرز لی از محققان موسسه سرن اروپا کسی بود که کار ابداع و مدیریت توسعه وب جهان گستر اصلی را در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ بر عهده داشت. او اقدام به ساخت نمونه های اولیه ای از تکنولوژی هایی کرد که در بالا به آن اشاره کردیم و عبارت WWW را اختراع کرد. پس از آن بود که به یکباره محبوبیت وب سایت ها و مرورگرهای وب در میانه دهه ۱۹۹۰ به شکل انفجاری رشد کرد و همه گیر شد.  تعریف اولیه ای که در پروپوزال برنرز لی برای وب عنوان شده بود، این بود: «…با هدف متصل کردن و دسترسی به انواع مختلفی از اطلاعات همانند تارهای تنیده شده (Web) از گره های فراوان که کاربر بتواند در میان آنها به جستجو و گشت و گذار بپردازد!»

قبل از ابداع و راه اندازی وب جهان شمول یا World Wide Web یا  همان WWW، اینترنت تنها شامل نامه الکترونیک یا ایمیل، گروه های خبری و اف تی پی یا پروتکل انتقال فایل بود. ابزارهایی برای کمک به دسته بندی اطلاعات و نحوه یافتن محل حضور آنها اختراع شد. اما اینترنت هنوز به گونه ای نبود که آن را کاربر پسند بنامیم. اگر شما به برنامه کامپیوتری یا فایل خاصی نیاز داشتید، بدون دانستن محل دقیق نگهداری آن، یافتنش تقریبا غیر ممکن بود.

اما امروزه ما نرم افزارهای ویژه ای در اختیار داریم که هر یک از پروتکل های W3 را آدرس دهی می کنند. ما مرورگرها را در اختیار داریم که به ما در یافتن و تماشای صفحات وب کمک می کنند. برنامه های مدیریت ایمیل دسکتاپ را داریم که در ایجاد و ارسال و دریافت ایمیل به یاری مان می آیند. برنامه های خبرخوان را برای مطالعه اخبار و مقالات در اختیار داریم. کلاینت های اف تی پی تنها برای دانلود و آپلود فایل به کار می روند. برنامه های چت به ما امکان می دهند که ارتباط لحظه ای دو طرفه داشته باشیم. امروزه دیگر لازم نیست شما یک دانشمند موشکی باشید تا بتوانید اطلاعات را بیابید و بدانید که چگونه از آنها استفاده کنید.