درس سوم- امنیت در آی او اس- عمومی

در درس گذشته شما با نکاتی کلی در مورد گوشی های هوشمند و تبلت ها فارغ از سیستم عامل آنها آشنا شدید. همانگونه که در درس اول گفته شد، تمرکز این دوره آموزشی بر روی دو سیستم عامل محبوب در میان کاربران فارسی زبان و به خصوص ایرانی است: آی او اس و اندروید.

در این درس و درس آینده در مورد امنیت در سیستم عامل آی او اس صحبت خواهیم کرد و سپس در طی دو درس به امنیت در سیستم عامل اندروید خواهیم پرداخت.

همانطوری که از عنوان این درس مشخص است، در این درس به جنبه های عمومی امنیت در آی او اس خواهیم پرداخت و در درس آینده با معرفی اپلیکیشن ها و ترفندهای مختلف، شما را در افزایش امنیت در آی فون و یا آی پدتان کمک خواهیم کرد.

قبل از آنکه به سراغ آی فون یا آی پد خود بروید، باید بر روی نکته ای مهم و حیاتی مجددا تاکید کنیم و این نکته آن است که به هیچ عنوان آی فون یا آی پد خود را جیلبرک نکنید. علت این پیشنهاد را در درس اول بیان کردیم، اما به دلیل اهمیت آن بار دیگر به آن اشاره می کنیم: در اکثر موارد نسخه های جیلبرک دارای حفره های امنیتی زیادی هستند و به دلیل آنکه اپل در قبال نسخه های جیلبرک هیچگونه مسئولیتی ندارد، امکان رفع این حفره های امنیتی خیلی کم و یا زمان بر است.

پس فراموش نکنید که اگر به امنیت خود اهمیت می دهید و علاقه ندارید که اپلیکیشنی جاسوسی شما را بکند، از جیلبرک کردن آی فون یا آی پد خود شدیدا خودداری کنید.

با این مقدمه زمان آن رسیده است که به سراغ آی فون یا آی پد خود بروید و نکاتی که در ادامه این درس بیان کرده ایم را انجام دهید تا امنیت دستگاه خود را بیش از پیش کنید.

نکته: دقت کنید که برخی از این گزینه هایی که در ادامه در مورد آنها توضیح داده می شود، ممکن است تنها در آی فون یا آی پد در دسترس باشند، نه هر دو.

 

تنظیمات Settings
یکی از بخش های کلیدی آی او اس، بخش تنظیمات یا Settings است که تمرکز این درس بر روی این بخش است و علت آن به ساختار بسته آی او اس باز می گردد که امکان تغییرات زیادی در مقایسه با سیستم عامل اندروید را به کاربران نمی دهد.

Wifi و ‌Bluetooth
وای فای و بلوتوث دو امکان کاربردی اند که در دستگاه های آی او اس وجود دارند و به کمک آنها می توان به اینترنت وصل شد و یا اطلاعاتی را از طریق بلوتوث منتقل کرد. آنچه که باید در مورد این دو امکان کاربردی همواره به خاطر داشته باشید آن است که در زمان هایی که از آنها استفاده نمی کنید، وای فای و بلوتوث دستگاه خود را خاموش کنید. این کار علاوه بر اینکه باعث می شود تا مصرف باتری دستگاه شما کاهش پیدا کند، به امنیت شما و جلوگیری از سرقت احتمالی اطلاعات موجود بر روی آی فون یا آی پدتان کمک زیادی می کند.

General
گزینه General یا تنظیمات عمومی یکی از بخش های کلیدی در آی او اس است که شما به کمک بخش های مختلف در آن می توانید آی فون یا آی پد خود را امن تر از گذشته کنید.

About: در اولین قدم پس از انتخاب General، شما باید به قسمت About بروید و شماره سریال (Serial Number) و شماره IMEI را یادداشت کنید تا در زمانی که آی فون یا آی پد شما گم و یا به سرقت می رود، دستکم امیدی برای پیدا کردن آن داشته باشید، هر چند که اپلیکیشنی با نام Find my iPhone نیز تا حدودی به شما در این مورد کمک می کند. در درس بعدی در مورد این اپلیکیشن بیشتر صحبت خواهیم کرد.

اگر به پایین بخش About بروید، دو گزینه با نام‌های Advertising و Diagnostics & Usage مشاهده می کنید که برای مدیریت حریم خصوصی به کار شما می آیند. اگر شما بخواهید که آگهی های مشابه با آنچه که بر روی آی فون یا آی پد خود جستجو می کنید و یا می خوانید را مشاهده نکنید و به عبارتی دیگر، توسط اپلیکیشن های خود برای نمایش آگهی مرتبط با فعالیت آنلاین تان، رصد نشوید، باید گزینه Limit Ad Tracking را فعال (On) کنید. اگر هم تاکنون این گزینه را فعال نکرده بودید (که پیشنهاد درسنامه فعال کردن آن است)، پس از فعال کردن آن، بر روی Reset Advertising Identifier کلیک کنید تا کلیه اطلاعاتی که تاکنون از شما ذخیره شده است، از بین بروند.

همانگونه که از نام گزینه Diagnostics & Usage مشخص است، این بخش وظیفه بررسی مشکلات پیش آمده بر روی آی فون یا آی پد تان را بر عهده دارد. با ورود به این بخش شما می توان وضعیت ارسال مشکلات پیش آمده بر روی آی او اس خود را مشخص کنید. پیشنهاد ما به شما آن است که مانند تصویر زیر، گزینه Don't Send را انتخاب کنید تا آی فون یا آی پد شما به صورت خودکار اطلاعات مختلف را به اپل ارسال نکند. دقت کنید که در صورت فعال بودن این گزینه، در برخی موارد امکان دارد که اطلاعات محل زندگی شما و وضعیت استفاده شما از آی فون یا آی پدتان به اپل ارسال شود!

Software Update: به کمک این گزینه شما می توانید آی او اس خود را به آخرین نسخه منتشر شده از طرف اپل به روز کنید. به همین دلیل هر از چند گاهی به اینجا مراجعه کنید تا از به روز بودن آی او اس خود مطمئن شوید. علاوه بر آن و همانگونه که در درس گذشته گفتیم، به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی آی او اس خود را جیلبرک نکنید.

Spotlight Search: به طور قطع تاکنون از بخش جستجو یا Spotlight Search آی فون یا آی پد خود استفاده کرده اید. بخشی که به کمک آن می توانید هر آنچه که در دستگاه آی او اس وجود دارد را جستجو کنید! اما شاید شما جز آن دسته افراد باشید که دوست نداشته باشید بعضی از بخش های آی فون یا آی پدتان توسط یکی از اعضای خانواده یا دوستان تان مشاهده شود.

برای مدیریت جستجو در آی او اس، شما می توانید از گزینه Spotlight Search استفاده کنید و با رفتن به آن، مشخص کنید که چه بخش هایی مورد جستجو قرار بگیرد. مثلا در تصویر زیر محتوای بخش های Podcasts و Videos و Mail در نتایج جستجو ظاهر نمی شوند.

Auto-Lock و Passcode Lock: در درس گذشته در مورد اهمیت انتخاب رمز عبور مناسب و قوی صحبت کردیم. شما به کمک این دو گزینه می توانید یک رمز ورود یا پین برای دستگاه آی او اس خود ایجاد و آن را مدیریت کنید. شما به کمک Auto-Lock مشخص می کنید که پس از چه مدتی آی فون یا آی پد شما قفل شود. عدد پیشنهادی ما در این مورد ۱ دقیقه (1 Minute) است.

اگر تاکنون رمز عبوری برای آی فون یا آی پد خود ایجاد نکرده اید، به کمک Passcode Lock می توانید این کار را انجام دهید. برای این کار، تنها کافی است که بر روی Turn Passcode on کلیک کنید و سپس رمز عبور یا پین مورد نظر خود را وارد کنید.

نکته: اگر می خواهید که رمز ورود به آی او اس ساده (پین ۴ رقمی) نباشد و مانند رمز عبور حساب ایمیل تان، پیچیده و طولانی باشد، به شما پیشنهاد می کنیم که گزینه Simple Passcode را غیر فعال (Off) کنید.

صبر کنید! هنوز کار ما با Passcode Lock تمام نشده است و چند کار دیگر باقی مانده است:

۱- گزینه مقابل Require Passcode را Immediately انتخاب کنید.

۲- تمامی گزینه های بخش Allow Access When Locked را Off کنید. به عنوان مثال با خاموش کردن گزینه Reply with Message، زمانی که آی فون شما قفل باشد، امکان پاسخ دادن به پیامک ها وجود ندارد.

۳- Erase Data یکی از کاربردی ترین امکانات آی او اس است و در مورد آن به صورت خلاصه در درس گذشته صحبت کردیم. شما با فعال کردن این گزینه، به آی او اس اجازه می دهید که پس از ۱۰ بار تلاش ناموفق برای ورود به آی فون یا آی پدتان، کلیه اطلاعات موجود بر رویشان را پاک کنید. این امکان باعث می شود که امکان لو رفتن اطلاعات آی فون یا آی پدتان از طریق حدس زدن برای بدست آوردن رمز عبور یا پین، تا حدود زیادی کاهش پیدا کند. به همین دلیل، حتما این گزینه را فعال (On) کنید.

Restrictions: همانگونه که از نام این گزینه مشخص است، به کمک آن می توانید دسترسی به بخش های مختلف دستگاه آی او اس خود را محدود و مدیریت کنید. مثلا شما می توانید دسترسی به دوربین عکاسی، مرورگر، آی تیونز و... آی فون یا آی پد خود را محدود کنید به گونه ای که تا زمان وارد کردن پین، امکان باز کردن آنها وجود نداشته باشد.

Reset: به احتمال زیاد با خواندن عنوان این گزینه متوجه کارکرد آن شده اید. شما به کمک این گزینه می توانید بخش های مختلف دستگاه آی او اس خود را پاک و به حالت اولیه (تنظیمات کارخانه) بازگردانید. به عنوان مثال اگر بخواهید که کلیه تنظیمات و محتوای موجود بر روی آی او اس خود را پاک کنید، تنها کافی است که گزینه Erase All Content and Settings را انتخاب کنید.

 

Privacy
حریم خصوصی یا Privacy یکی از موضوعاتی است که این روزها در مورد آن بسیار بحث می شود و به دلیل اهمیت آن، توجه به آن با وجود شبکه های اجتماعی مختلف و میلیون ها اپلیکیشن، بیش از پیش احساس می شود.

شما به کمک این گزینه می توانید دسترسی اپلیکیشن های مختلف را تنظیم کنید. مثلا با کمک Location Services می توانید مشخص کنید که چه اپلیکیشن هایی می توانند از مکانی که شما در آنجا هستید آگاه شوند. و یا اینکه چه اپلیکیشن هایی به دفترچه تلفن شما (Contacts) دسترسی داشته باشند.

حالا که اهمیت این بخش را متوجه شدید، همین الان و قبل از آنکه ادامه این درس را بخوانید، به بخش Privacy بروید و تمامی بخش ها را چک و دسترسی اپلیکیشن های مختلف به دفترچه تلفن، تقویم، عکس ها و... را بررسی کنید.

 

iCloud
آی کلود یکی از سرویس های کاربردی شرکت اپل است که شما به کمک آن می توانید از کلیه اطلاعات موجود در آی فون یا آی پد خود پشتیبان گیری کنید. با کلیک کردن بر روی iCloud، شما با تصویری مانند زیر مواجه می شوید که به کمک آن می توانید پشتیبان گیری از دستگاه خود را مدیریت کنید.

به عنوان مثال در تصویر بالا از تمامی بخش های موجود در آی فون یا آی پد به جز Passbook، پشتیبان گیری می شود. حالا اگر شما بخواهید که پشتیبان گیری از بخش Mail را قطع کنید، تنها کافی است که گزینه مقابل Mail را به حالت OFF درآورید. به همین راحتی!

در اینجا بد نیست که کارکرد Photo Stream را نیز توضیح دهیم. با فعال کردن Photo Stream، شما این اجازه را به دستگاه خود می دهید که یک نسخه از کلیه عکس هایی که می گیرید را به آی کلود ارسال کند. دقت کنید که دستگاه شما زمانی عکس ها را به آی کلود ارسال می کند که شما آن را به اینترنت بی سیم یا همان Wi-Fi متصل کرده باشید.

علاوه بر Photo Stream، سیستم عامل آی او اس یک امکان طلایی دارد که باید آن را همواره روشن یا ON نگه دارید و آن Find My iPhone (در آی پد Find My iPad) است.

همانگونه که از نام این امکان مشخص است، شما به کمک این امکان می توانید مکان دستگاه خود را در صورت گم شدن یا دزدیده شدن پیدا کنید. البته باید بدانید که اگر دستگاه شما خاموش باشد، امکان رهگیری آی فون یا آی پدتان وجود ندارد و به همین دلیل، اگر دستگاه شما دزدیده شود و آقا یا خانم دزد آن را خاموش کند، امکان رهگیری آن در اختیارتان نیست! با این حال وجود چنین امکانی از نبود آن بهتر است، نه؟

نکته: اگر زمانی خواستید که اطلاعات موجود بر روی آی کلود خود را پاک کنید، تنها کافی است که بر روی گزینه Delete Account کلیک کنید.

اگر به پایین ترین قسمت آی کلود بروید، گزینه با نام «Storage & Backup» را مشاهده خواهید کرد که کارکرد آن مدیریت آی کلود است. منظور از مدیریت نیز آن است که شما به کمک آن می توانید اطلاعاتی کلی مانند میزان فضای آی کلود (به صورت پیش فرض، حجم آی کلود ۵ گیگابایت است)، میزان فضای استفاده شده و باقی مانده را مشاهده کنید. علاوه بر این، به کمک گزینه Manage Storage می توانید اطلاعاتی که بر روی آی کلود ریخته اید را مدیریت کنید. مثلا اگر فضای ۵ گیگابایتی تان پر شده باشد، با استفاده از این گزینه می توانید به راحتی اطلاعاتی که دیگر به دردتان نمی خورد را پاک کنید.

اگر زمانی هم خواستید که هیچگونه اطلاعاتی بر روی آی کلود بارگذاری نشود، با خاموش کردن گزینه iCloud Backup این کار را می توانید انجام دهید. هر چند که ما به شما پیشنهاد می کنیم که این کار را انجام ندهید مگر در مواردی خاص.

نکته: آی کلود به صورت روزانه و خودکار از اطلاعات موجود بر روی دستگاه شما پشتیبان گیری می کند، اما اگر به هر دلیلی خواستید که این کار را به صورت دستی انجام دهید، می توانید از گزینه Back Up Now که از طریق Storage & Backup در دسترس است، این کار را انجام دهید.

 

Phone
استفاده از امکانات این بخش بسته به شرکت ارائه دهنده خدمات تلفنی می تواند از یک کاربر به کاربر دیگر متفاوت باشد. به عنوان مثال ممکن است که شرکت مخابراتی ای که سیم کارت خود را از طریق وی تهیه کرده اید، امکان انتقال تماس (Call Forwarding)، انتظار تماس (Call Waiting) و... را ندهد. به همین دلیل دو نکته ای که در ادامه گفته می شود، ممکن است برای تمام کاربران کاربردی نباشد.

Show My Caller ID: به کمک این گزینه، شما می توانید شماره تماس خود را برای گیرنده مخفی کنید و زمانی که به فردی زنگ می زنید، به جای آنکه شماره تلفن همراه شما بر روی صفحه تلفن همراه او ظاهر شود، واژه Blocked Number نمایش داده شود.

Change Voicemail Password: اگر اپراتور سیم کارت آی فون شما از ضبط پیام صوتی پشتیبانی می کند، به شما پیشنهاد می کنیم که رمز عبوری برای صندوق پیام صوتی خود ایجاد کنید تا از شنود شدن پیام های صوتی خود توسط افراد ناشناس جلوگیری کنید.

 

Message
یکی از امکاناتی که شرکت اپل از آی او اس ۵ به بعد بر روی دستگاه های مختلف خود مانند آی فون و آی پد عرضه کرد، امکان ارسال پیامک از طریق سرویس آی مسیج (iMessage) بود. سرویسی که برای ارسال پیام بین دو دستگاه اپل (مثلا دو آی فون) از بستر اینترنت به جای اپراتور ارائه دهنده خدمات تلفنی استفاده می کند.

شما به کمک گزینه Message می توانید ای مسیج خود را مدیریت کنید.

اگر بخواهید امکان آی مسیج را غیرفعال کنید، تنها کافی است که گزینه مقابل iMessage را به حالت OFF درآورید.

نکته: دقت کنید زمانی که آی مسیج را خاموش کنید، کلیه گزینه ها جز بخش SMS/MMS حذف خواهند شد.

اما اگر می خواهید از امکان آی مسیج استفاده کنید، چند مورد را باید همواره در نظر داشته باشید:

۱- اگر می خواهید که فرد گیرنده پیام شما از طریق آی مسیج، از خوانده شدن آن پیام مطلع نشود، باید گزینه Send Read Receipts را خاموش کنید.

۲- Send as SMS را همواره روشن نگه دارید زیرا در حالتی که امکان ارسال از طریق آی مسیج وجود نداشته باشد (مثلا ارسال پیامک به فردی که گوشی وی نوکیا است)، بتوانید پیامک خود را ارسال کنید.

۳- بخش Send & Receive یکی از مهمترین قسمت های آی مسیج است زیرا اگر دقت لازم را نداشته باشید، ممکن است آدرس حساب اپل خود را به افراد ناشناس بدهید و خطر هک شدن یا قربانی اسپمرها شدن را افزایش دهید.

همانگونه که در تصویر بالا مشاهده می کنید، شما می توانید مشخص کنید که با چه شماره تلفن یا ایمیلی پیام هایتان از طریق آی مسیج ارسال شود. به عنوان مثال می توانید آدرس ایمیل شخصی، کاری یا اپل خود ([e-mail]) را به عنوان فرستنده انتخاب کنید.

آنچه که به شما در اینجا پیشنهاد می کنیم آن است که در هر دو قسمت You can be reached by iMessage at و Start new conversations from، شماره تلفن همراه خود را به جای آدرس ایمیل انتخاب کنید تا به این صورت امکان از لو رفتن آدرس ایمیل خود جلوگیری کنید.

نکته: اگر در بخش You can be reached by iMessage at تنها شماره تلفن همراه خود را انتخاب کنید، بخش Start new conversation from به خودی خود حذف می شود.

دقت کنید این نکته بسیار مهم است زیرا ممکن است بدون آنکه متوجه شوید، به فردی که آی فون، آی پد یا آی پاد دارد پیامی را ارسال کنید و آدرس ایمیل حساب اپل یا ایمیل شخصی خود را لو دهید.

 

Safari
امیدواریم تا اینجا خسته نشده باشید!

آخرین قسمتی که می خواهیم در مورد سیستم عامل آی او اس صحبت کنیم، مرورگر اختصاصی اپل با نام سافاری (Safari) است.

زمانی که بر روی Safari کلیک کنید، با تصویری مانند آنچه در زیر مشاهده می کنید مواجه خواهید شد که به کمک هر یک از گزینه ها می توانید تنظیم های مختلفی را انجام دهید. مثلا می توانید موتور جستجوی پیش فرض سافاری (Search Engine) را گوگل، بینگ یا یاهو انتخاب کنید و یا اینکه باز شدن لینک های مختلف (Open Links) را در صفحه جدید یا همان صفحه تنظیم کنید.

اما در این میان رعایت چند نکته در امنیت وبگردی شما توسط سافاری بسیار تاثیرگذار خواهد بود:

۱- گزینه AutoFill را همواره Off انتخاب کنید تا از انتشار تصادفی اطلاعات شخصی خود مانند شماره تماس و... جلوگیری کنید.

۲- اگر می خواهید که در زمان وبگردی هیچ اثری از فعالیت شما بر روی سافاری باقی نماند، باید گزینه Private Browsing را روشن (ON) کنید.

۳- اگر علاقه ای به ذخیره شدن کوکی ندارید، به شما پیشنهاد می کنیم که وضعیت Accept Cookies را در حالت Never تنظیم کنید هر چند که این کار ممکن است باعث مشکلاتی در وبگردی شما شود. البته فراموش نکنید که هرگز گزینه مقابل Accept Cookies را Always انتخاب نکنید.

۴- به صورت دوره ای (مثلا هر یک ماه یکبار) بر روی Clear History و Clear Cookies and Data کلیک کنید تا کلیه اطلاعات و رمزهای عبور و... ذخیره شده درباره وبگردی شما کاملا حذف شوند.

نکته: اگر بخواهید که اطلاعات یک وب سایت خاص را از مرورگر سافاری خود پاکسازی کنید، باید به گزینه Advanced که در پایین ترین بخش تنظیمات سافاری است بروید و سپس بر روی Website Data کلیک کنید و در نهایت با انتخاب گزینه Edit، اطلاعات هر یک از وب سایت هایی که می خواهد پاک کنید را با کلیک کردن بر روی دایره قرمز رنگ حذف می کنید.

۵- گزینه های Fraud Warning و Block Pop-ups همواره روشن (ON) باشند. در مورد گزینه JavaScript هم پیشنهاد می شود که آن را خاموش (OFF) کنید مگر اینکه به آن نیاز مبرم داشته باشید. فراموش نکنید که بسیاری از حملات سایبری سال های اخیر به دلیل وجود حفره های امنیتی متعدد در جاوا، صورت گرفته اند.

در اینجا این درس نسبتا طولانی به پایان می رسد. در درس آینده به صورت دقیق تری به امنیت در آی او اس از طریق اپلیکیشن ها و ترفندهای مختلف خواهیم پرداخت. تا آن زمان بد نیست که این درس را بار دیگر مرور کنید.