آموزش مقدماتی Php - مقدمه

درود٬ به دوره آموزشی مقدماتی پی اچ پی (PHP) خوش آمدید!

در این دوره تلاش خواهیم کرد که برنامه نویسی را به زبانی ساده و همراه با لذت برای شما ارائه کنیم. شاید بعضی ها باشند که در ذهن یک غول از برنامه نویسی ساخته باشند اما اجازه بدهید که در اینجا اعلام کنیم این پیش فرض کاملا اشتباه است!

ساخت و تولید یک سیستم توسط زبان برنامه نویسی به هیچ عنوان سخت و صرفا برای آدم های تیزهوش نیست. هر کسی که اراده به یادگیری کند می تواد در مدت زمان مناسبی این کار شیرین و دوست داشتنی را فرا گرفته و به تولید سیستم های پویا اقدام نماید. پس ابتدایی ترین نوید ما به شما این خواهد بود که این کار را با هم و همراه لذت یاد خواهیم گرفت.

اگر با این دوره همراه شوید٬ ما تلاش خواهیم کرد که همراه هم قدم به قدم اصول ابتدایی پی اچ پی را یاد گرفته و پیاده کنیم. این قول را به شما می دهیم که پس از اتمام این دوره بدون اینکه خودتان متوجه شوید تبدیل به یک برنامه نویس خوب شوید. صد البته که این به تلاش و مهمتر از آن علاقه شما بستگی دارد.

در این دوره مفاهیم به صورت کاملا ساده و روشن، آهسته آهسته و همراه با پیاده سازی و گرفتن خروجی از آنها برای شما آموزش داده خواهند شد. تنها خواهش ما این است که هیچگاه بدون اینکه درسی را کاملا یاد نگرفته اید به سراغ مبحث بعدی نروید.

خیلی خب اگر آماده هستید به سراغ درس شیرین برنامه نویسی با زبان پی اچ پی برویم. امیدواریم که شما هم مثل ما مشتاق و آماده برای یک دوره همراه با لذت باشید.

 

تارنمای پویا چیست؟ (تارنما= وب سایت)
در گذشته اگر قرار بود یک شرکت٬ سازمان و یا هر کسی که اقدام به راه اندازی سیستم تارنما بر روی شبکه داخلی و یا اینترنت نماید٬ باید این کار را توسط زبان و یا دستورهای اچ تی ام ال (HTML) انجام می داد.

خب در آن زمان این کار انجام می شد اما مشکل این بود که برای هر صفحه ای باید تمام کدها دوباره نوشته می شد. مثلا اگر یک شرکت که دارای ۲۰۰ نوع محصول تولیدی بود، قرار بود تارنمایی راه اندازی کند، باید برای هر محصول یک برگه را اختصاص می داد و این یعنی ۲۰۰ بار کدنویسی یا حداقل رونویسی! تازه مشکل بزرگ تر بروزرسانی این صفحات بود که این کار باید توسط افرادی که با زبان برنامه نویسی آشنا بودند انجام می شد.

با پیدایش زبان هایی مانند پی اچ پی این قابلیت به تولید سیستم اضافه شد که از دوباره سازی این صفحات و کدها جلوگیری می کرد. حال همین شرکت خودمان با ۲۰۰ محصول کافی است که یک صفحه به عنوان الگو داشته باشد و تمام محصول ها را در همان یک برگه به نمایش بگذارد. جالب شد نه!

البته این کار به کمک ابزاری دیگر به نام پایگاه داده ها انجام می شود. پایگاه داده ها جایی است که اطلاعات شما به طور طبقه بندی شده در آن ثبت می شود و هر لحظه می توانید به آنها دسترسی داشته باشید. نگران این مورد هم نباشید چون در طول دوره آن را هم با لذت تمام یاد خواهیم گرفت.

خب در یک تعریف کوتاه باید بگوییم که سیستم پویا سیستمی است که به کمک پایگاه داده ها و توسط یک الگو برای یک صفحه می تواند کار ۱۰۰ یا ۲۰۰ و یا حتی بیشتر را انجام دهد.

یک سیستم پویا این قابلیت را دارد که با توجه به پارامترهای متفاوت، رفتار متفاوت از خود نشان دهد. اگر دقت کنید در سیستم هایی مانند تارنماهای خبری در طول یک روز بارها محتوای جدید به تارنما اضافه می شود. این دقیقا چیزی است که با کمک تارنمای پویا انجام می شود؛ یعنی یک الگو برای مثلا صفحه ابتدایی تارنما و داده هایی که به کمک پایگاه داده ها بر روی صفحه نقش می بندند.

از همه جالب تر این است که هر لحظه بدون هیچ نیازی به گسترش سیستم از نظر برنامه نویسی می توانید داده جدیدی را منتشر کنید. اگر کاملا متوجه موضوع نشدید اصلا ایرادی ندارد؛ این چیزی است که شما در طول دوره خود به خود فرا خواهید گرفت.

 

مفهوم سرور و کاربر CLIENT/SERVER
قبل از آشنایی با زبان برنامه نویسی لازم دانستیم که مفهوم سرور و کاربر را برای شما به طور خلاصه شرح دهیم.

به طور ساده این مفهوم وقتی پیدا می شود که در یک تعامل بین دو طرف یکی سرویس بدهد و دیگری سرویس بگیرد٬ همین :)

مثلا وقتی شما به فروشگاه محله خود برای خرید می روید، در این تعامل شما کسی هستید که تقاضای سرویس دارید یعنی کاربر٬ و یا همان مشتری خودمان و در آن طرف قضیه فروشنده٬ سرویس دهنده می شود. در دنیای رایانه به سیستمی که سرویس ارائه می کند سرور (Server) و به کسی که سرویس می گیرد کاربر  (Client) می گویند. سرور همان رایانه خودمان است با این تفاوت که از قطعاتی قوی تر و سریع تر تشکیل شده است.

اما دلیل بیان این مطلب این است که در دنیای برنامه نویسی زبان های متفاوتی وجود دارند که ما براساس اینکه این زبان در طرف سرور کارایی دارد یا طرف کاربر، به آنها سمت کاربر و یا سمت سرور می گوییم. نمونه آن را بارها دیده اید؛ مثلا وقتی مرورگر خود را باز می کنید مرورگر شما ابتدا می لرزد و یا کلمه ای دنبال اشاره گر شما می دود. این دست کارها فقط در سمت کاربر انجام می گیرد و نیازی نیست که سرور را مشغول این کارها کنیم. از طرفی دیگر کارهایی مانند گرفتن داده ها و نمایش و تعامل با کاربر، کارهایی هستند که در سمت سرور انجام می شوند.

نکته مهم این است که زبان های سمت کاربر مانند HTML و JavaScript، وقتی در داخل رایانه کاربر فراخوانده شوند بدون نیاز سرور عملیاتی که در آنها نوشته شده را پیاده می کنند. اما زبان های سمت سرور باید در سرور نوشته و گذاشته شوند تا قابل اجرا باشند.

به طور خلاصه باید گفت که برای استفاده از زبان های سمت سرور نیاز به سرور و یا فراهم کردن این بستر داریم.  مثلا اگر بخواهیم در رایانه های خانگی از زبان های سمت سرور استفاده کنیم باید بستر سرور را فراهم کنیم. این کار با بسته هایی مانند WampServer فراهم و به سادگی قابل پیاده سازی است.

WampServer برنامه ای است که بستر سرور را برای شما آماده کرده و به شما اجازه می دهد که مانند یک سرور از رایانه خود استفاده کنید.

 

آشنایی با زبان برنامه نویسی پی اچ پی
پی اچ پی زبانی است برای تولید سیستم های پویا که در بستر اینترنت و که در داخل کدهای HTML کار می کنند. زبان پی اچ پی یک زبان سمت سرور است. بله، حالا خوب متوجه می شوید که منظورمان چیست.

منظور از این گفته این است که ما باید برای استفاده از این زبان در رایانه خانگی خود از بستر سرور به کمک WampServer استفاده کنیم. این زبان همیشه در حال بروزرسانی است، یعنی بوجود آورنده های پی اچ پی بعد از گذشت سال ها هنوز در فکر هر چه بهتر کردن این زبان هستند. این نکته یک عامل شده است که استفاده کننده های بسیاری به سمت پی اچ پی کشیده شده اند.

برای تولید سیستم های پویا، پی اچ پی یکی از بهترین زبان ها است چرا که سیستم ها با پی اچ پی معمولا سریع تر ٬ بهتر و راحت تر کار می کنند. از همه مهمتر ارتباط خوب پی اچ پی با پایگاه داده ها است. این زبان قابلیت ارتباط با انواع پایگاه داده ها را با کیفیت بالایی دارد.

اجازه بدهید کمی بیشتر در مورد سمت سرور بودن پی اچ پی توضیح دهیم. روال کار بدین ترتیب است که وقتی شما کدی را در تارنمایی با پی اچ پی می نویسید، این کد برای عمل به سرور متوسل می شود. یعنی کاربری که از تارنمای شما دیدن می کند درخواستی برای این دیدار می فرستد. بعد سرور  درخواست را به پی اچ پی می دهد و پی اچ پی بر طبق کد نوشته شده عمل کرده و پاسخ می دهد؛ در این هنگام سرور پاسخ را برای کاربر می فرستد.  فکر می کنیم که عکس زیر گویای توضیحاتی که گفتیم باشد.

منبع عکس: کتاب PHP and MySQL for Dynamic Web Sites: Visual QuickPro Guide نوشته Larry Ullman

در اینجا این درس را به پایان می بریم. در درس آینده کار را با معرفی سینتکس (Syntax) یا نحوه برنامه نویسی با پی اچ پی ادامه می دهیم.

فراموش نکنید که پی اچ پی زبان سمت سرور است؛ پس تا درس بعدی باید مقدمات لازم را فراهم کنید که همان نصب WampServer بر روی رایانه تان است. برای دریافت این نرم افزار به این آدرس مراجعه کنید.

به قسمت پایین صفحه رفته و برنامه مورد نظر خود را با توجه به نسخه سیستم عامل تان در بخش Downloads دریافت کنید. تا درس بعد بدرود :)