سنن اینترنت خوانی
همچنان که در نشریات چاپی شکل ظاهری و صفحه بندی آن در جلب مخاطب نقش دارد، در صفحات اینترنت هم نحوه ی همگذاری مطالب در کارکرد آنها تاثیر زیادی دارد. این تاثیر به دلیل یک تفاوت اساسی میان خوانش متن چاپی و اینترنتی بارزتر می شود. پژوهش ها می گویند که کاربران اینترنت، قبل و در جریان خواندن، بیشتر از این که متنی را کلمه به کلمه بخوانند، آن را مرور(اسکن) می کنند و از لابلای آن کلماتی خاص یا جمله هایی بلافاصله نظرشان را جلب می کند.
به همین دلیل است که توصیه هایی برای خوانش/ مرورِ آسان متن به گزارش نویسان اینترنتی می شود که:
- کلمات مهم را با استفاده از رنگ یا اندازه ی حروف و یا روش های دیگر برجسته کنند.
- با میان تیترهای مناسب مطلب را تقسیم کنند.
- با فهرست های نقطه ای، نکات برجسته را مشخص کنند.
- تکه های جالبی از متن را در پنجره های کوچکی بگذارند که چشم گیرتر شود.
این ملاحظات هر چند ظاهری است و جای اطلاعات اصلی در یک گزارش را نمی گیرد، اما هم به دریافت و فهم مطلب توسط مخاطبان اینترنتی کمک می کند و هم نموداری از دقت گزارشگر در ارائه ی مطلب است که برای ایجاد اطمینان در کاربرها مفید است.
آنچه به یک گزارشگر آنلاین برای کارآمدتر کردن گزارش اش کمک می کند، مجموعه ای از اطلاعات درباره ی عملکرد کاربرها در صفحات اینترنت است. پژوهشی که دکتر جیکوب نیلسون و مؤسسه ی پژوهشی او در فاصله ی سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ انجام داده اند نتایج جالبی را در این زمینه ارائه می کند.
به گفته ی آنها به طور متوسط کاربرها حداکثر ۲۸ درصد کلمه ها و به معنای جذب مفهوم آن حتی کمتر، یعنی حدود ۲۰ درصد کلمه ها در یک صفحه ی اینترنتی را می خوانند. این خوانش همچنان که پیش تر هم اشاره کردیم در حین مرور چشم به صورت اسکن دریافت می شود.
تنها چیزی که این پژوهش به روشنی نشان نمی دهد تعداد دقیق کلماتی است که خوانده می شود، زیرا هنوز تیم پژوهشی آنها فرمول ریاضی دقیقی برای این محاسبه پیدا نکرده است.
براساس این پژوهش هر چند در فاصله ی سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ تغییراتی در نحوه ی استفاده از صفحات آنلاین پیش آمده، اما ساختار اصلی آن ثابت مانده است. یکی از تغییرات مهم این بوده که دکمه ی برگشت به صفحه ی اصلی، که پیش تر دومین احتمال حرکتِ کاربرها بعد از ورود به یک صفحه بوده، به رتبه ی سوم تنزل پیدا کرده و دکمه ی راه اندازی نرم افزارها و افزونه هایی که برای دیدن همه ی مطالب یک صفحه لازم است جای آن را گرفته است.
هنوز اما رفتن به پیوندهای فعالی (Hyperlinks) که در متن گذاشته شده بالاترین جایگاه را در این زمینه دارد. البته دکمه ی بازگشت به صفحه ی اصلی نیز هنوز با بودن در جایگاه سوم بسیار پر مصرف و از ضرورت های هر صفحه ی اینترنتی است.
در بخشی از پژوهش دکتر نیلسون که با کمک پژوهش دیگری از هارالد واینریخ تهیه شده، نحوه ی عمل کاربرها در ۵۹۵۷۳ صفحه ی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. از این میان ۱۴۳۳۶ صفحه به دلائل توقف کمتر از چهار ثانیه یا بیش از ده دقیقه و یا داشتن کمتر از ۲۰ کلمه در صفحه از مجموعه صفحه های مورد بررسی حذف شده و نتیجه گیری ها براساس ۴۵۲۳۷ صفحه ی باقی مانده که بین ۳۰ تا ۱۲۵۰ کلمه بوده اند صورت گرفته است. در جدول زیر محور عمودی نشان دهنده ی زمان توقف کاربر در یک صفحه و محور افقی نشان دهنده ی تعداد کلمات در هر صفحه است. خط قرمز میانگین تناسب زمان توقف به تعداد کلمه هاست.
