آموزش نگارش رزومه - قسمت اول

۱- ساختار رزومه و شیوه نگارش آن

رزومه را نباید به صورت یک انشاء کسل کننده نوشت. ظاهر یک رزومه باید به صورتی باشد که در موقع خواندن به راحتی بتوان قسمت مورد نظر را پیدا کرد. مثلا اگر کارفرما بخواهد بداند شما در چه رشته ای تحصیل کرده اید یا آخرین شغلی که داشتید کی و کجا بوده است، نباید مجبور شود یک متن یکسره طولانی را بخواند تا ‌این نکات را پیدا کند. به همین منظور رزومه را به چند بخش کلی تقسیم می کنیم. البته همانطور که پیش تر هم گفتیم ‌این بخش ها براساس خصوصیات هر فرد ممکن است به صورت جزئی تغییر کنند اما اکثرا شامل ‌این قسمت ها هستند:

• اطلاعات شخصی
• تحصیلات و سوابق کاری
•  مقالات و مطالب منتشر شده 
•  مهارت ها
•  زبان های خارجی
•  علاقه مندی ها

قبل از شروع حتما به یاد داشته باشید که رزومه باید یک متن تایپ شده باشد، رزومه ای که دستی نوشته شده باشد به هیچ عنوان قابل قبول نیست مگر اینکه روز مصاحبه فرمی را به شما بدهند که در همان لحظه پر کنید. شما از هر سیستم کامپیوتری که استفاده می کنید حتما با نرم افزار نوشتاری آن آشنایی دارید. رایج ترین برنامه برای تایپ در ویندوز، ورد است، که البته نسخه مخصوص مک هم دارد. اگر در کار کردن با ورد (Word) هنوز مشکل دارید می توانید در دوره دیگر ما که آموزش ورد است شرکت کنید. برنامه ورد یکسری قالب آماده (طبیعتا به زبان انگلیسی) نیز برای رزومه دارد که می توانید دانلود کرده و از آنها استفاده کنید.

پس قبل از هر چیز عنوان های بالا را با فونت درشت (Bold)، به صورت تیتر زیر هم بنویسید تا در مرحله بعد یکی پس از دیگری آنها را کامل کنید. در انتخاب فونت و رنگ دقت کنید. رزومه شما لازم نیست پیش زمینه رنگی داشته باشد یا هر قسمت را با یک فونت و رنگ بنویسید تا جلب توجه کند. مرتب بودن، خوانا بودن و سادگی بهترین چیز است. البته شما به سلیقه خود می توانید مثلا عنوان ها را با رنگ دیگری بنویسید که مشخص تر باشند اما زیاده روی نکنید. فونت‌ را طوری انتخاب کنید که خواندن آن راحت باشد. از فونت های رایج استفاده کنید. مثلا اگر رزومه فارسی می نویسید از فونت Tahoma و اگر رزومه انگلیسی می نویسید از فونت Times New Roman استفاده کنید.

اندازه فونت را هم طوری تنظیم کنید که کل رزومه بیشتر از دو صفحه نشود اما در عین حال آنقدر ریز نباشد که خواندن آن را سخت کند. بسته به فونتی که انتخاب می کنید اندازه فونت را تغییر دهید تا به حد دلخواه برسید. در اکثر مواقع فونت اندازه ۱۲ مناسب است. در انتخاب فونت دقت کنید که استفاده از فونت های رایج به این دلیل بهتر است که اگر شما فایل رزومه را از طریق ایمیل ارسال کنید، روی سیستم های دیگر به راحتی قابل خواندن باشد و ساختار کل صفحه را به هم نریزد. از حالت ایتالیک فونت ها برای مشخص کردن نکات کلیدی استفاده نکنید، اگر لازم دانستید مطلبی را برجسته کنید از گیومه «» استفاده کنید. اگر قرار است که رزومه را پست کنید، آن را در کاغذی با کیفیت خوب پرینت بگیرید و از پاکت هم اندازه کاغذ (A4) استفاده کنید تا مجبور نباشید آن را تا بزنید. 

توصیه می شود که اگر رزومه را با‌ ایمیل می فرستیم آنرا با فرمت پی دی اف ارسال کنیم تا ساختار و فونت آن حفظ شود مگر کارفرما جور دیگری خواسته باشد یا تاکید کند که فایل ورد باشد. اگر رزومه را الکترونیکی ارسال می کنید نام فایل را نام خودتان بگذارید تا به راحتی میان باقی فایل ها شناسایی شود.

سعی کنید بین هر عنوان و زیرمجموعه ها فاصله کافی بدهید که خواندن آنها راحت تر باشد. استفاده از فهرست نویسی، زیرعنوان ها و لیست های نشانه دار یا بولت پوینتز (Bullet points) برای نوشتن سوابق کاری، تحصیلی و مهارت ها بهترین راه برای ارائه جداگانه مطالب است. تا می توانید دقت کنید که غلط تایپی، انشایی و املایی نداشته باشید. قبل از ارسال رزومه یکبار کامل آنرا با دقت بخوانید یا از یکی از دوستانتان خواهش کنید آن را برایتان بخواند تا اگر اشتباهی از زیر چشمتان رد شده، اصلاح شود. در نگارش متن از ضمیر اول شخص، «من»، استفاده نکنید و از هرگونه تکرار اطلاعات پرهیز کنید. یک معرفی شسته رفته و منضبط از خودتان ارائه کنید که هر کارفرمایی را برای استخدام کردن شما وسوسه کند. شما برای نشان دادن لیاقت خود تنها دو صفحه در اختیار دارید، پس دقت کنید که رزومه کاریتان با معیارهای کارفرما مطابقت داشته باشد.

۲- اطلاعات شخصی

اولین بخشی که الزاما در هر رزومه وجود دارد اطلاعات شخصی است. اول از همه باید مشخصات فردی شما همچون نام و نام خانوادگی و راه های تماس با شما قید شود. دقت کنید که به جای نوشتن کلمه رزومه در اولین خط، نام و نام خانوادگی تان را بنویسید. زیر نام و نام خانوادگی، تاریخ تولدتان را بنویسید. بهتر است که به جای صرفا نوشتن سن تان، تاریخ تولدتان را کامل به صورت روز، ماه و سال بنویسید. بدین صورت شکل رسمی تری می گیرد و به راحتی نیز با مدارک شناسایی شما قابل تطابق خواهد بود. پس از آن آدرس پستی و بعد شماره تماس خود اعم از تلفن ثابت و تلفن همراه  و ‌ایمیل.

امروزه آدرس ‌ایمیل حتی از آدرس پستی شما نیز مهمتر است پس به خاطر داشته باشید که آدرس ایمیلی که مرتب از آن استفاده می کنید را در قسمت جزئیات تماس بنویسید. نکته قابل توجه در مورد‌ ایمیل ‌این است که سعی کنید آدرس ‌ایمیلی داشته باشید که مناسب کارهای اداری و ارسال رزومه باشد. ترجیحا آدرسی که ترکیبی از نام یا نام خانوادگی شما باشد. اگر آدرس های فانتزی یا با نام های نامشخص و مستعار دارید، می توانید همین امروز آدرس ‌ایمیل جدیدی در جیمیل باز کنید تا در کارهای رسمی از آن استفاده نمایید (اگر در مورد جیمیل و امکانات آن اطلاعات زیادی ندارید، به شما پیشنهاد می کنیم که در دوره استاد بزرگی ایمیل و جیمیل درسنامه شرکت کنید). تمام این جزئیات نشان دهنده چهره حرفه ای شماست، پس به نفع است که جزئیات را جدی بگیرید تا دیگران هم شما را جدی بگیرند.

اطلاعات شخصی دیگری نیز مانند وضعیت تاهل، ملیت یا وضعیت خدمت سربازی هم می تواند در همین قسمت نوشته شود اما ‌این اطلاعات اختیاری است و بهتر است فقط در صورت قید شدن در آگهی استخدام آنها را لحاظ کنید. مورد دیگر ‌اینکه به هیچ عنوان نیازی به ذکر کردن نام همسر یا فرزندانتان ندارید.

اگر وب سایت شخصی، وبلاگ یا فوتوبلاگی دارید که از نظر حرفه ای می‌تواند به معرفی بهتر شما کمک کند، حتما آن را در همین بخش ذکر کنید. 

نام و نام خانوادگی:

تاریخ تولد:

شماره تلفن ثابت (اگر در طول روز با‌ این شماره در دسترس هستید):

تلفن همراه:

‌ایمیل:

وب‌سایت شخصی:

نکته آخر در بخش اطلاعات شخصی در مورد عکس پرسنلی است. لازم نیست در رزومه عکسی از خود ضمیمه کنید، مگر کارفرما به صورت خاص از متقاضیان درخواست عکس کرده باشد.

۳- تحصیلات

اگر تازه فارغ التحصیل شده اید ‌این قسمت اهمیت بیشتری پیدا می کند و درست پس از اطلاعات شخصی می آید چون هنوز سابقه کاری کسب نکرده اید. اما اگر سابقه کار پر و پیمانی دارید بهتر است بخش سوابق کاری را که در درس بعدی در موردش صحبت می کنیم، یک مرحله جلوتر بیاورید و قبل از تحصیلات بنویسید.

یک نکته بسیار مهم که در بخش تحصیلات و سوابق کاری مشترک است، ‌این است که باید از ترتیب زمانی معکوس استفاده کنید. یعنی آخرین و تازه ترین مدرک تحصیلی یا سابقه کاری خود را اول بنویسید و سپس یک به یک از نظر زمانی عقب بروید. به طور مثال اگر آخرین مدرک تحصیلی شما کارشناسی ارشد مدیریت است، ابتدا آن را می نویسید، سپس زیر آن به ترتیب کارشناسی و بعد پیش دانشگاهی و دبیرستان. نیازی به ذکر کردن مقطع راهنمایی و دبستان نیست.

هر کدام از مقاطع تحصیلی که می نویسید باید نام کامل رشته، نام دانشگاه یا موسسه آموزشی، محل تحصیل (شهر/کشور) و بازه زمانی تحصیل یا حداقل سال فارغ التحصیل شدن شما را دارا باشد. به طور مثال:

کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ۱۳۹۰-۱۳۸۸

اگر کارفرما یا موسسه مورد نظر از شما جزئیات بیشتری همچون معدل یا موضوع پایان نامه‌ یتان را درخواست کرده باشد در همین بخش می توانید اضافه کنید. در مورد دانشگاه ها، اغلب ریز نمرات و اصل مدرک شما را جداگانه درخواست می کنند، بنابراین لزومی به اطلاعات اضافی روی رزومه نیست.

۴- سوابق کاری

همانطور که در بخش تحصیلات هم اشاره کردیم، از ترتیب زمانی معکوس برای نوشتن سوابق کاری استفاده می کنیم. تفاوت عمده سوابق کاری با تحصیلات این است که اگر شما لیست بلند بالایی از سوابق کاری خود داشته باشید، باید از میان آنها مهمترین ها و مرتبط ترین ها را انتخاب کنید. اگر سابقه کاری شما از ۱۵ سال بیشتر است، سعی کنید در رزومه به بیشتر از ۱۵-۱۰ سال گذشته اشاره نکنید. مگر مورد استثنایی وجود داشته باشد که به شغلی که دارید برایش درخواست می دهید کاملا مرتبط و وابسته باشد و بتواند شانس شما را برای استخدام افزایش دهد. همواره به یاد داشته باشید که شما حداکثر دو صفحه A4 دارید تا همه اطلاعات را در آن بگنجانید.

برای نوشتن سوابق کاری به ترتیب سمت خود، نام شرکت یا سازمان و بعد از آن تاریخ شروع و خاتمه کار خود را بنویسید، دقت کنید که برای نوشتن تاریخ لازم نیست تاریخ دقیق شامل روز آن را ذکر کنید. ماه و سال کافی است (دی ۱۳۸۹ – بهمن ۱۳۹۰).  در‌ اینجا برخلاف بخش تحصیلات توضیح مختصری درباره وظایف، جایگاه شما (سمت) و همچنین تجربیات کسب شده ضروری است. 

 

رتبه، نام سازمان، تاریخ شروع و پایان
توضیح بدهید که مثلا وقتی در پروژه «ایکس» مدیر پروژه برنامه نویسی بوده اید، چه وظایفی داشتید، چند نفر زیر دست شما، یا همراه شما در‌ این پروژه کار می کرده‌اند. همچنین اگر از طرف شرکت قبلی اجازه دارید، پروژه هایی که به پایان برده اید را روی آن به هر صورتی کار کرده اید، نام ببرید. اجازه شرکت قبلی در‌ این مورد از درجه اهمیت بالایی برخوردار است چون ممکن است شما در قرارداد تعهد داده باشید که به هیچ عنوان اطلاعات پروژه های خود را در جایی خارج از‌ این سازمان افشا نمی کنید.

این بخش مهم ترین بخشی است که کارفرما مرور می کند و به دنبال کلمه های کلیدی خود می گردد. اگر در دوره کاری خود در مسابقه، جشنواره یا رقابتی شرکت کرده اید و مقامی کسب کرده اید یا از شما قدردانی رسمی به عمل آمده است می تواند چه در‌ این بخش چه در بخش اطلاعات متفرقه به آن اشاره شود. در صورت حجم بالای افتخارات می توان بخشی به همین نام به رزومه اضافه کرد. 

به یاد داشته باشید که نکات منفی را درز بگیرید. اگر از کاری به علت مشاجره یا اختلاف نظر با مدیر خود استعفا داده‌اید یا اخراج شده اید، لزومی ندارد آن را توضیح بدهید. برای توضیح مسئولیت ها و تجربیات کسب شده از افعال و صفات مثبت استفاده کنید. دقت کنید که اگر در مورد کار سابقتان صحبت می کنید از فعل گذشته و اگر از شغل در حال حاضرتان صحبت می‌کنید از فعل زمان حال استفاده نمایید.

اگر به تازگی از دانشگاه بیرون آمده اید و نگران ‌این هستید که سابقه کار چندانی ندارید خودتان را دست کم نگیرید. اشاره به فعالیت های زمان دانشجویی، فعالیت های داوطلبانه و کارهای پاره وقت، راه های خوبی برای نشان دادن مهارت ها و موفقیت های مرتبط است.

گاهی ممکن است در طول فعالیت حرفه ایتان کارهای مختلفی انجام داده باشید که بخواهید بهترین هایشان را ذکر کنید تا روی برخی از مهارت هایتان تاکید بیشتری کنید اما ‌این سوابق، مستقیما به کار مورد نظر مرتبط نباشند. در چنین حالتی می توانید بخش تازه ای به عنوان «سوابق کاری غیرمرتبط» یا «سایر تجربیات» ‌ایجاد کنید و پیش از بخش علاقه مندی ها بگنجانید.

۵- مقالات و مطالب منتشر شده

 

این بخش بیشتر مربوط به رزومه های علمی و آکادمیک است. برای کسانی که برای تحصیلات تکمیلی یا استخدام در هیئت های علمی و شغل های آکادمیک درخواست می دهند مد نظر قرار می گیرد. پژوهش ها و مطالب منتشر شده ای را که چه به صورت فردی یا گروهی نوشته اید، در‌ این بخش ذکر کنید. مشخصات هر مطلب به صورت:

نام نویسنده/ نویسنده‌ها، نام مقاله/کتاب، محل چاپ/ارائه و در انتها سال انتشار نوشته می‌شود. 

نکته: اگر مطلب شما به صورت آنلاین موجود است حتما نام وب سایت و لینک مطلب را به همراه تاریخ انتشار اضافه کنید.

اگر در فرم ثبت نام از ما خواسته شده بود که چند نمونه کار هم برایشان ارسال کنید، نسبت به زمینه ای که در آن فعالیت می کنید، می توانید آنها را به صورت متنی در فرمت های ورد یا پی دی اف یا فایل های مالتی مدیا به ‌ایمیل تان ضمیمه کنید یا اگر فرم ها را پست می کنید، آنها را پرینت گرفته یا تمام فایل ها را روی یک سی دی/دی وی دی ضبط کنید و همراه رزومه ارسال نمایید. برای افرادی چون روزنامه نگاران، پژوهشگران یا طراحان وب که مطالب آنلاین منتشر شده زیادی دارند، بهتر آن است که علاوه بر ارائه چند نمونه کاری که از میان بهترین ها و مرتبط ترین ها ارسال می شود، در صفحه‌ ی جداگانه لینک مطالب آنلاین خود را همراه با ذکر عنوان مطلب و تاریخ انتشار فهرست کنند و همراه نمونه کارها بفرستند. البته همیشه به یاد داشته باشید که حجم بالای مطالب باعث استخدام شما نمی شود و‌ این کیفیت مطالب است که موثر است. پس زیاده روی نکنید و اگر کارفرما به صورت مشخص از شما سه نمونه کار خواسته است، فقط همان سه کار را انتخاب کنید اما در انتخاب خود نهایت دقت را بنمایید.

6- مهارت ها

یادتان باشد که تحصیلات خود را پیش از‌ این به طور کامل شرح داده ‌اید پس ‌اینجا جای فهرست کردن واحدها و دروسی که در دانشگاه خوانده اید نیست. در کنار تحصیلات دانشگاهی بسیار از افراد دوره های کوتاه مدت علمی- کابردی در رشته های مختلف می بینند. به طور مثال دوره های ‌ای تی، کار با نرم افزارهای مختلف، زبان های برنامه نویسی و یا دوره های مدیریتی و فنی. علاوه بر آن، لازم نیست برای مهارت های خود حتما گواهینامه معتبری داشته باشید. اگر دارید آن را با همان ساختار مدرک دانشگاهی یعنی نام مدرک، نام موسسه، محل و سال کسب آن بنویسید. اما اگر‌ این مهارت ها را به صورت خودآموز هم کسب کرده باشید از اهمیت آنها کم نمی کند و باید ذکر شوند. در‌ این قسمت بهتر است راهنمایی مختصری در مورد میزان مهارت و توانایی خود بکنید. مثلا: مسلط به آدوبی فوتوشاپ یا آشنایی کامل با مایکروسافت آفیس. 

مهارت های افراد می تواند نسبت به رشته تحصیلی و حرفه ای زمینه های مختلف و وسیعی داشته باشد اما امروزه آشنایی با کامپیوتر و استفاده بهینه از‌ اینترنت جزو مهارت هایی است که تقریبا تمام کارفرماها به آن نیاز دارند. پس اگر به یک رزومه قوی فکر می کنید، مهارت های کامپیوتری خود را در حد امکان افزایش دهید و حتما در رزومه ذکر کنید که بر کدام برنامه ها تسلط دارید.

اگر در طول مدت درس و دانشگاه فرصت نکرده اید مهارت دیگری بیاموزید، نگران نباشید. یکی از بهترین راه هایی که می تواند به شما کمک کند تا بهترین توانایی های مورد نیاز رشته تان را شناسایی کنید و خودتان را در آن رشته قوی سازید، آگهی های کار هستند. در قسمت نیازمندی های روزنامه ها یا آگهی های آنلاین، نگاهی به قسمت شرایط، ویژگی ها یا خصوصیات بیندازید و ببینید کارفرماها اکثرا به دنبال چه ویژگی هایی در شما هستند.