درس سیزدهم- چطور فایل ای پاب را ویرایش و رفع ایراد کنیم؟

در درس قبل به آماده سازی فایل doc و سپس تبدیل آن به پی دی اف و‌ ای پاب پرداختیم. حالا فایل‌ ای پاب کتاب را در اختیار داریم و می‌خواهیم آن را ویرایش کنیم. برای این منظور به برنامه‌ای با نام Sigil  نیاز داریم که آن را در درس ۹ برای شما معرفی کرده و لینک دانلودش را نیز قرار داده بودیم. 

 

پردازش نسخه‌ای پاب در محیط نرم افزار Sigil
بعد از گرفتن خروجی از نرم افزار کالیبره، فایل‌های کتاب الکترونیکی ما ذخیره شدند. حالا به مرحله مشاهده، مرور و دستکاری فایل ‌ای پاب می‌رسیم که برای این منظور، سیگیل بهترین گزینه است.

این مرحله از کار به صورت غیر مستقیم به میزان آشنایی شما با کدنویسی HTML بستگی دارد ولی نگران نباشید، بدون این مهارت هم می‌توانید کارهای زیادی در محیط سیگیل انجام دهید. تغییراتی که می‌توان بر روی فایل اعمال کرد، شامل تغییر در جایگذاری متن در صفحه و تغییر استایل‌ها و حتی کد‌ها است.

بنابراین در کل، این مرحله بیشتر سلیقه‌ای است ولی در اینجا سعی می‌کنیم آشنایی کلی با نرم افزار سیگیل را برای شما میسر کنیم تا بتوانید به راحتی با آن کار کنید.

۱- باز کردن فایل‌ای پاب در محیط سیگیل و آشنایی با زوایای مختلف آن؛ در نوار بالا، از منوی File گزینه Open را انتخاب کرده و فایل ‌ای پاب کتاب را که پیش از این ساخته بودیم انتخاب می‌کنیم.

با باز شدن فایل چنین نمایی را داریم:

بسیار خوب، ۳ پنجره اصلی را در برنامه مشاهده می‌کنید. نمای کلی در وسط، پنجره  Book Browser‎  در چپ و پنجره Table of Contents در راست. اگر این پنجره‌ها فعال نبودند می‌توانید آنها را از منوی View در نوار بالایی برنامه فعال کنید:

پنجره Table of Contents این پنجره شامل سرفصل‌های کتاب ما است و در واقع فهرست مطالب را به ما نشان می‌دهد:

در پنجره Book Browser با محتوای فایل ‌ای پاب سر و کار داریم که در قالب پوشه‌های Text و Styles و Images و Fonts و Audio و Video و Misc دسته بندی شده اند.

پوشه Text که در زیر نمای باز شده آن را می‌بینید، شامل فصل‌های کتاب است.‌‌ همان طور که در درس ۱۰ برایتان نوشتم، هر یک از فصل‌ها در قالب یک فایل HTML ذخیره می‌شوند و ما در اینجا برای ایجاد تغییر در هر فصل -یا هر فایل- باید آن را برای نمایش در پنجره وسط انتخاب کنیم.

۲- نوار ابزار بالایی؛ تصویر کلی این نوار ابزار را در زیر می‌بینید:

حالا می‌خواهیم به معرفی بخش‌های مختلف آن بپردازم. توضیحات هر بخش در زیر عکس آن قرار دارد. از سمت چپ شروع می‌کنیم:

در اینجا ۴ دکمه داریم که کارکرد آنها از سمت چپ عبارت است از:

• ایجاد فایل جدید
• باز کردن یک کتاب از روی دیسک
• اضافه کردن فایل‌های جدید به کتاب فعلی
• ذخیره فایل فعلی

در این بخش ۶ دکمه داریم که کارکرد آنها عبارت است از:

• بازگشت به قبل از تغییرات
• اِعمال دوباره تغییرات
• بریدن (cut) یک بخش از متن یا فایل
• کپی کردن یک بخش از متن
• پیست (paste) کردن
• جستجو و جایگزینی در متن

 

سه دکمه این بخش به ترتیب از چپ عبارت هستند از:

• مشاهده متن کتاب
• مشاهده نمای Preview یا پیش نمایش
• مشاهده نمای کد گزاری شده

با کلیک بر روی هر یک از این دکمه‌ها، نمای مورد نظر در پنجره وسطی نرم افزار به نمایش در می‌آید.

 

در این بخش هم ۵ دکمه با این کارکرد‌ها داریم، از چپ:

• تقسیم صفحه HTML به دو فایل مجزا از محل قرار گرفتن نشانگر موس (در محل مورد نظر از متن کلیک کنید، سپس این دکمه را فشار دهید تا آن صفحه یا فصل از محل قرار گرفتن نشانگر به دو قسمت تقسیم شود.)
• قرار دادن عکس در متن (اگر حین خروجی گرفتن از فایل doc در محیط ورد از گزینه Web Page استفاده کنید که فایل را بدون عکس‌های آن تبدیل می‌کند، در اینجا می‌توانید عکس‌ها را به طور دستی جایگذاری کنید.)
• قرار دادن کاراکترهای خاص
• تعیین ID برای یک کاراکتر یا کلمه جهت ارجاع یک لینک به آن در سرتاسر متن
• قرار دادن لینک برای یک کاراکتر یا کلمه

 

و سر انجام بخش انتهایی این نوار که شامل ۴ دکمه است، به ترتیب از چپ:

• ویرایشگر Metadata: با استفاده از آن می‌توانید Metadata را ویرایش، تصحیح یا کلا حذف کنید.
• ایجادکننده فهرست محتوا: اگر فایل شما از ابتدا دارای فهرست فصل‌ها نباشد می‌توانید با این دکمه به ایجاد آن بپردازید.
• بررسی کننده صحت کلمات: تک تک کلمات در متن را بررسی می‌کند تا مبادا مشکلی داشته باشند. البته برای سیگیل، همه کلمات فارسی مشکل دار هستند چون با این زبان آشنا نیست.
• تأیید کننده استاندارد‌ای پاب: با فشردن این دکمه، برنامه به بررسی کدهای فایل شما از نظر همخوانی با استانداردهای‌ ای پاب می‌پردازد.

۳- نوار ابزار پایینی؛ تصویر کلی این نوار ابزار را در زیر می‌بینیم:

چنانچه قصد صفحه آرایی کامل فایل خود را داشته باشید نوار ابزاری پایینی دوست و همراه عزیز شما خواهد بود. در اینجا به معرفی بخش‌های مختلف آن می‌پردازیم. توضیحات هر بخش در زیر عکس آن قرار دارد. از سمت چپ:

این بخش به شما «فرمت متنی» که نشانگر موس در کنار یا در میان آن قرار دارد را نشان می‌دهد. بنابراین به راحتی می‌توانید پاراگراف ساده (دکمه P) را از متن‌های دارای فرمت Heading تشخیص دهید یا اینکه با انتخاب متن و کلیک روی دکمه مورد نظر، فرمت آن را تغییر دهید. واقعاً کار به همین سادگی است!

این بخش در واقع به ظاهر فونت اختصاص دارد. می‌توانید آن را برجسته (Bold) یا مورب(Italic)  کنید، زیرش خط بکشید (Underline) یا موقعیت عمودی آن را نسبت به کلمات کنارش بالا و پایین کنید. درست مثل محیط ورد!

یادتان هست که در بخش ورد (درس ۱۱) اشاره کردم که صفحه بندی و آرایش متن را در‌‌ همان محیط انجام دهید، این بهترین گزینه است. ولی چنانچه فایل‌ ای پاب را تهیه کردید و سپس به عنوان مثال، تشخیص دادید که بهتر است عنوان فصل به جای وسط چین، راست چین باشد، دیگر برگشتن به آن محیط خسته کننده می‌شود. بنابراین در سیگیل، می‌توانید چینش متن (چپ چین، راست چین، وسط چین) و Justify بودن آن را هم تغییر دهید.

اگر تشخیص دادید که نیاز به عدد گذاری یا علامت گذاری یک بخش از متن است، می‌توانید از این دو دکمه استفاده کنید که مشابه محیط ورد هستند.

تغییر فاصله متن نسبت به حاشیه کناری صفحه نیز با استفاده از این دو دکمه میسر است.

 

جمع بندی
بنابر مطالب فوق، می‌توان گفت که مجموعه ابزارهای مناسبی در نرم افزار سیگیل فراهم آمده‌اند تا شما بتوانید بعد از تهیه نسخه ای پاب کتاب -که در اصل مجموعه‌ای از فایل‌های HTML است، به دستکاری آن بپردازید. بخش حرفه‌ای‌تر کار زمانی شروع می‌شود که با زبان‌های کدنویسی آشنایی داشته باشید و بتوانید در صورت نیاز، به تغییر کدهای فایل بپردازید. ما در اینجا به این مورد نمی‌پردازم زیرا مجبور هستیم پرونده این درس و بخش فنی این دوره را ببندیم. 

فرصت خوبی است که شما به دستکاری فایل خود با استفاده از سیگیل بپردازید و با کارکردهای آن بهتر آشنا شوید