درس دهم - انتشار و تبلیغ - بخش اول

اکنون که اولین پادکست تان را ضبط و ویرایش نموده‌اید و یک فایل mp3 آماده کرده‌اید، اجازه دهید کمی درباره انتشار آن و میزبانی وب ویژه پادکست صحبت کنیم. شما راه‌های مختلفی برای راه اندازی یک پادکست روی اینترنت در اختیار دارید. همچنین برخی نکات مهم را باید هنگام انتخاب میزبان اختصاصی در نظر بگیرید تا پول اضافی بابت این کار هزینه نکنید.

ابتدا به این موضوع می‌پردازیم که برای انتشار آنلاین پادکست به چه چیزهایی نیاز دارید. سپس به برخی سرویس‌ها و ابزارهای پیشنهادی برای انجام این کار می‌پردازیم. این گونه دیگر شما میان گزینه‌های فراوان و پیشنهادات خیرخواهانه و سودجویانه ‪گوناگون سردرگم نخواهید شد. در انتها هم به برخی شیوه‌های انتشار رایگان پادکست بر روی سرویس‌های مجانی خواهیم پرداخت.

 

مراحل اولیه انتشار پادکست
برای انتشار یک پادکست روی اینترنت انجام این چهار مرحله ضروری هستند و گریزی از آنها نیست:

۱- یک آدرس اینترنتی یا دامنه اینترنتی یا Domain داشته باشید.

۲- فضای هاستینگ یا میزبانی مورد نیاز برای قرار دادن وبلاگ‪/وبسایت و فایل‌های صوتیتان را خریداری کنید.

۳- یک سایت یا وبلاگ راه اندازی کنید. این مکانی برای انتشار پست‌های معرفی پادکست‌ها، لینک‌ها، عکس‌ها و مطالبی از این دست است.

۴- یک خوراک وب یا فید RSS ایجاد کنید. شنوندگانتان معمولا با استفاده از فید، عضو پادکست شما شده و به صورت خودکار بخش‌های جدید را که در سایت قرار می‌دهید، دانلود کرده و گوش می‌دهند.

با گذر از این چهار مرحله شما یک میزبانی پادکست معمولی را راه اندازی می‌کنید تا برنامه‌تان را تحت نام و آدرس اختصاصی خودتان روی اینترنت منتشر کنید. البته برای هر یک از این بخش‌ها می‌توانید از تعدادی سرویس و ابزار استفاده کنید تا امکانات بیشتری را برایتان به ارمغان آورده یا کار را ساده‌تر کنند. اما اجازه دهید به هر یک از این مراحل با جزئیات بیشتر نگاهی بیندازیم.

 

ثبت آدرس وب
برای داشتن یک نام دامنه که‌‌ همان آدرس اختصاصی پادکست شما در فضای گسترده وب است، می‌توانید با مراجعه به شرکت‌های متخصص در این زمینه و پرداخت هزینه سالیانه، آدرس مورد نظرتان را خریداری کنید. این آدرس می‌تواند هر نام دلخواه شما با یک پسوند باشد. مثلا darsnameh یک نام با پسوند com. است و darsnameh.com یک آدرس وب است که شما را به سایتی در زمینه آموزش رایگان راهنمایی می‌کند.

البته لزومی ندارد حتما برای داشتن نام دامنه هزینه‌ای بپردازید و می‌توانید از سرویسهای خدمات دهنده وبلاگ نویسی رایگان همچون blogger، پرشین بلاگ، میهن بلاگ و... استفاده کنید. در این صورت شما هم یک نام دامنه رایگان در اختیار دارید و هم اینکه فضای میزبانی محدودی برای ارسال پست‌‌هایتان به شما اختصاص داده می‌شود. نام دامنه در این حالت، زیر مجموعه‌ای از نام اصلی سایت خدمات دهنده است. مثلا: darsnameh‪.persianblog‪.ir

البته این شیوه را نمی‌توان چندان مناسب دانست، زیرا نام‌های انتخابی آنچنان ساده، راحت و دلخواه نیستند که بخواهید آنها را به عنوان نام پادکستتان در اختیار دیگران قرار دهید. به خاطر سپردن آنها هم کمی سخت‌تر است. و اگر پادکست را با اهدافی چون تجارت، بازاریابی و... راه اندازی کرده باشید، بهترین راه، ثبت یک آدرس اختصاصی برای خودتان است. زیرا هم به خاطر سپاری آن راحت‌تر است و هم اینکه افراد احساس بهتری نسبت به آن دارند.

اکنون می‌توانید با هزینه سالیانه تقریبی ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان دامنه‌های با پسوند ir. را ثبت کنید و ثبت دامنه‌های بین المللی مانند com یا info و net تقریبا سالیانه ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان هزینه در بر خواهند داشت.

 

میزبانی وب
میزبانی وب یا وب هاستینگ، به شما فضایی را در اینترنت اختصاص می‌دهد که می‌توانید فایل‌های وبلاگ یا وب سایت و پادکستتان را روی آن ذخیره کرده و به طور دائمی در اختیار شنوندگان و مخاطبانتان قرار دهید. با کمی گشت و گذار در میان شرکت‌های خدمات دهنده، می‌توانید گزینه‌های زیادی پیدا کنید، اما برای انتخاب شرکت مناسب بهتر است به چند نکته توجه داشته باشید.

پشتیبانی: لازم است دسترسی ساده و همیشگی به خدمات فنی و اداری شرکت سرویس دهنده میزبانی وب‌تان داشته باشید. سعی کنید انتخابتان بر اساس میزان پشتیبانی شرکت خدمات دهنده باشد. تعداد فراوانی هاست وجود دارند که قیمت‌های یکسان یا نزدیک به هم را ارائه می‌دهند. و خدمات پشتیبانی چیزی است که آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

میزان فضای ذخیره سازی: شما به فضای کافی برای ذخیره فایل‌های سایت یا وبلاگ و همچنین عکس‌ها و پادکست‌‌هایتان نیاز دارید. اغلب خدمات دهنده‌های هاست سرویس‌‌هایشان را از ۱۰۰ مگابایت به بالا دسته بندی کرده‌اند. اما توجه داشته باشید که یک هاست ۱۰۰ مگابایتی مطمئنا برای پادکست شما کم خواهد بود. لذا از ابتدا حتما به دنبال ۵۰۰ مگابایت یا یک گیگابایت فضای ذخیره سازی باشید. زیرا قرار است تمامی قسمت‌های پادکست شما برای همیشه آنلاین و در دسترس مخاطبان باقی بمانند.

می‌توان گفت فضای مورد نیاز به موارد زیر بستگی دارد:

• مدت زمان هر قسمت برنامه
• کیفیت فایل‌های MP3 (کیفیت بالا‌تر به معنی حجم فایل بیشتر است)
• دوره زمانی به روز کردن پادکست
• چه تعداد از برنامه‌های گذشته را می‌خواهید آنلاین نگه دارید

پهنای باند: این عبارت به معنای مجموع ترافیکی است که میزبان وب شما اجازه می‌دهد در طول یک ماه از طریق سایت شما منتقل شود. البته برخی سایت‌ها از این نظر دارای محدودیت روزانه هستند و برخی سایت‌های دیگر بدون محدودیت عرضه می‌شوند.

این موضوع در عرصه پادکست‌ها یکی از مشکلات مورد توجه است، زیرا فایل‌های صوتی که توسط شنوندگان دانلود می‌شوند حجم زیادی دارند. و این بدان معنی است که شما ترافیک زیادی روی وب سایتتان دارید. لذا باید اطمینان یابید که شرکت خدمات دهنده، پهنای باند کافی برای مدیریت مخاطبان در اختیارتان می‌گذارد.

برای محاسبه میانگین پهنای باند مصرفی می‌توانید این گونه عمل کنید:

• میانگین اندازه هر فایل پادکست را محاسبه کنید.
• آن را در تعداد افرادی که هر قسمت پادکست را دانلود می‌کنند، ضرب کنید.
• آن را در تعداد قسمت‌هایی که در ماه منتشر می‌کنید، ضرب کنید.

به این شکل تخمینی از میانگین پهنای باند مصرفی ماهیانه‌تان به دست خواهید آورد و هنگام سفارش، عدد واقع بینانه‌ای در دست خواهید داشت.

 

یک وبلاگ بسازید
ایجاد یک بلاگ، ساده‌ترین شیوه انتشار پادکست شما است. وبلاگ را به شکل ساده، این گونه می‌توان معرفی کرد:

• یک نشریه یا روزنامه آنلاین که به شکل مرتب توسط نویسنده یا نویسندگانش یه روز می‌شود.
• - یک راه حل سریع و ساده برای انتشار مجموعه‌ای از اندیشه‌ها، یادداشت‌ها، نظرات، نوشته‌ها و غیره، که به آنها ورودی یا پست می‌گوییم و بر اساس تاریخ مرتب می‌شوند.
• استفاده از آن نیازمند دانش فنی چندان زیادی نیست.
• از خبرخوانی بهره می‌برد که خوانندگان می‌توانند عضو آن شوند.
• شیوه ساده‌ای برای انتشار و نگهداری پادکست‌ها، و راه اندازی یک سایت پادکست است.

پادکست هم در حقیقت یک وبلاگ با مطالب صوتی است. مطالب آن شامل نکاتی درباره برنامه، لینک‌های مرتبط با آن، منابع مورد استفاده در برنامه، همچنین لینک دانلود فایل MP3 آن قسمت از پادکست هستند. فید RSS یا خوراک وبلاگ هم به اعضا می‌گوید که چه هنگام و از کجا می‌توانند قسمت‌های جدید را دانلود کنند.

راه‌های بسیار زیادی برای راه اندازی و نگهداری یک وبلاگ وجود دارند. برخی از آن‌ها رایگان بوده و بعضی هم مستلزم پرداخت هزینه‌هایی هستند. اگر هم صاحب سایت یا وبلاگی باشید، تنها کافی است که بخشی از آن را برای کار با پادکستتان، تغییر دهید.

 

ساخت فید  RSS
یکی از نکات عالی درباره گوش دادن به پادکست‌ها این است که می‌توان با استفاده از چیزی که آن را RSS feed یا فید RSS می‌نامند، مشترک آنها شد. تنها کافی است که شما یک بار مشترک فید یک پادکست شوید تا برنامه دریافت خودکار پادکستتان (Podcatcher) به صورت دوره‌ای برای دریافت قسمت‌های جدید، آن پادکست را چک کند. هنگامی که یک قسمت جدید در سایت پادکست منتشر می‌شود، Podcatcher به صورت اتوماتیک فایل صوتی را دانلود کرده و آن را برایتان آماده شنیدن می‌کند.

به عنوان یک تولید کننده پادکست، لازم است که RSS feed آن را هم برای شنوندگانتان ساخته و در اختیارشان قرار دهید. اما نگران نباشید. این کار ساده‌تر از آن است که به نظر می‌رسد.

 RSS feed در حقیقت یک فایل متنی با فرمت ویژه‌ای است. RSS اشاره به عبارت Really Simple Syndication یا یک پارچه سازی واقعا ساده دارد. این در واقع مجموعه‌ای از قوانین است که تعیین کننده چگونگی قرار گرفتن اطلاعات در فید و قالب بندی آنها است.

البته نگران نباشید، زیرا لازم نیست که خودتان قوانین RSS را آموخته یا به صورت دستی فید پادکستتان را بنویسید. راه‌های زیادی برای ایجاد خودکار آن وجود دارد. لذا نیازی به ایجاد دستی یا یادگیری فرمت RSS نیست.

در فید یک وبلاگ، RSS feed  یک فایل متنی شامل لیستی از مطالب و پست‌های اخیر است که در برگیرنده مواردی چون تیتر، تاریخ، نام نویسنده و... می‌شود. فید آر اس اس یک پادکست هم چیزی شبیه به همین است و شامل اطلاعاتی درباره فایل MP3 پادکست، از قبیل آدرس وب و اندازه فایل است. برنامه‌های Podcatcher از این اطلاعات برای یافتن فایل و دانلود آن استفاده می‌کنند.

هر زمان که قسمت جدیدی از پادکستتان را منتشر می‌کنید، لازم است اطلاعات فید RSS به روز شوند تا برنامه‌های Podcatcher، داده‌های جدید را برای دانلود قسمت جدید در اختیار داشته باشند.

 

شیوه‌های پیشنهادی رایگان و غیر رایگان برای میزبانی پادکست
برای راه اندازی پادکست، سرویس‌های رایگان بسیار زیادی را در اینترنت می‌توان یافت. در کنار آن شرکت‌های فراوانی سرویس‌های غیر رایگان جذابی ارائه می‌کنند. اجازه دهید در این قسمت برای افرادی که می‌خواهند پادکست راه اندازی کنند، سه بسته پیشنهادی ارائه کنیم.

 

سطح غیر جدی و سرگرمی
این بسته پیشنهادی برای کسانی است که پادکست را تنها برای سرگرمی می‌خواهند و قصد دارند آن را با کمترین هزینه ممکن، و حتی بدون هیچ هزینه‌ای تولید و منتشر کنند. در اینجا شما به راحتی می‌توانید از پس تعداد کم یا متوسط مخاطب بر آمده و خدمات نسبتا مناسبی را به آن‌ها ارائه کنید.

در اینجا لازم نیست که پولی را برای سرویس‌های بهتر یا خرید میزبانی هزینه کنید. البته باید با تجربه زمان‌های کوتاه تعطیلی سایت یا در دسترس نبودن پادکست هنگام شلوغی به گونه‌ای کنار بیایید. با این شیوه، پادکستتان ممکن است چندان جدی گرفته نشود. و البته آمار دانلود‌ها و شنوندگانتان را هم با دقت زیادی نمی‌توانید رصد کنید.

برای راه اندازی سایت یا وبلاگتان بهتر است سراغ یک سرویس دهنده رایگان همچون Blogger، پرشین بلاگ یا میهن بلاگ و... بروید. اگر به اطلاعات بیشتری در این خصوص علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنم دوره «وبلاگ‌نویسی» درسنامه را حتما دنبال کنید.

پس از راه اندازی وبلاگ نوبت به تهیه فید RSS برای پادکست می‌رسد. فیدبرنر یکی از بهترین گزینه‌ها برای این کار است. البته باید توجه داشته باشید که این سرویس فیلتر است و ممکن است برخی کاربرانتان با مشکل مواجه شوند. اما این سرویس علاوه بر رایگان بودن، امکانات بسیار عالی را در اختیار شنوندگانتان گذارده و همچنین می‌تواند با دقت خوبی تعداد اعضای فیدتان را هم به صورت روزانه به نمایش بگذارد.

بلاگر به صورت پیش فرض از فرمت فیدی به نام Atom Feed استفاده می‌کند که اصلا مناسب پادکست نیست. فیدبرنر، فید وبلاگ شما را به فرمت مناسب پادکست (RSS) تبدیل می‌کند.

و در ‌‌نهایت لازم است که از یک فضای آنلاین رایگان برای نگهداری فایل‌های پادکستتان بهره ببرید. در این میان سایت‌های فارسی و انگلیسی زبان فراوانی را می‌توانید بیابید که  Ourmediaیکی از گزینه‌های مناسی است. این سرویس رایگان و غیرانتفاعی به شما اجازه می‌دهد فایل‌های چندرسانه‌ایتان را به شکل مناسبی آپلود و نگهداری کنید. تنها لازم است یک اکانت ساخته و ارسال فایل را آغاز کنید.

پس از آنکه فایلی را روی Ourmedia آپلود کردید، می‌توانید از لینک آن در وبلاگتان استفاده کنید. شنوندگان‌تان از طریق وبلاگ یا فیدتان، فایل را از روی سرورهاید Ourmedia ریافت خواهند کرد.

البته در این میان، به جای استفاده از دو سرویس جداگانه آپلود فایل و درج پست در وبلاگ، می‌توانید مستقیما از سرویس‌های هاستینگ رایگان پادکستی چون Podomatic استفاده کنید. این سایت‌ها فضایی وبلاگ مانند را در اختیارتان می‌گذارند که در همانجا می‌توانید به آپلود فایل‌های پادکست پرداخته و همچنین پست‌های معرفی هر قسمت از پادکست را هم منتشر کنید. البته در این صورت شما کنترل کمتری نسبت به حالت پیشنهادی قبلی روی کار خواهید داشت.

 

سطح سرگرمی یا مشاغل کوچک
در این سطح از کار هدف شما جمع کوچک یا متوسطی از مخاطبان هستند. شما به حجم زیادی پهنای باند نیاز دارید تا بتوانید اعضای بیشتری جذب کنید. در اینجا بهتر است به دنبال سرویس‌های پادکست غیر رایگان حرفه‌ای باشید، یا اینکه با خرید هاست و نام دامنه اختصاصی به دنبال راه اندازی سایت خودتان و تامین پهنای باند زیاد و در صورت امکان نامحدود باشید.

یکی از سایت‌های اختصاصی پادکست که چنین پهنای باندی را برایتان تامین می‌کند، سرویس  Liberation Syndication  یا  Libsyn  است.

در اینجا شما بر اساس نیاز ماهیانه‌تان، هزینه داده مصرفی را پرداخت می‌کنید. و می‌توانید آن را بر اساس پهنای باند و میزان مصرف ماهیانه افزایش دهید.

 

سطح سرگرمی‌های جدی یا مشاغل بزرگ
در اینجا لازم است که پادکست را کاملا جدی گرفت. زیرا تعداد شنوندگان شما می‌تواند به حدی برسد که حتی نیازمند به خدمت گرفتن فرد یا افرادی برای انجام کارهای فنی سایت آن باشد. در اینجا تنها شیوه پاسخگو استفاده از سایت و هاست اختصاصی برای ارائه پادکست به شنوندگان است.

بهتر است که یک هاستینگ خوب پیدا کرده و برای راه اندازی وبلاگتان روی آن از برنامه‌های مدیریت محتوایی چون وردپرس کمک بگیرید. این پلتفرم رایگان وبلاگ نویسی، ابزاری محبوب و قدرتمند برای راه اندازی وبلاگ روی هاستینگ‌های شخصی است که امکان شخصی سازی‌های فراوانی را برای سایت یا وبلاگ شما فراهم می‌آورد.

در درس آینده که آخرین درس این دوره هم محسوب می‌شود، به ادامه مبحث انتشار پادکست و همچنین شیوه تبلیغ و ترویج آن خواهیم پرداخت.