درس چهارم - ابزارهای لازم برای ضبط صدا

در درس گذشته به شیوه آماده سازی یک استودیوی خانگی برای ضبط صدا پرداختیم. اینکه چگونه پادکستتان را بدون انکعاس صدا و اکو ضبط کنید و یا اینکه صداهای مزاحم بیرون را هنگام ضبط به حداقل برسانید صحبت کردیم و در ادامه قصد داریم به لیستی از تجهیزات مورد نیاز برای ضبط صدا بپردازیم. البته‌‌ همان طور که پیش از این گفتیم این کار تنها با یک لپ تاپ و میکروفون معمولی هم قابل انجام است و مهم‌ترین بخش یک پادکست، این است که «چه چیزی برای گفتن و ارائه داریم» و شیوه ارائه از نظر اهمیت در رتبه بعدی قرار دارد.

اما از سوی دیگر باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که ارائه زیبا، صحیح و با کیفیت محتوا تاثیر زیادی بر جذابیت آن می‌تواند داشته باشد و هر چه کیفیت صدای ما بهتر باشد و شنونده آن را شفاف‌تر و بهتر بشنود، بیشتر جذب آن شده و درک درست تری از محتوا خواهد داشت. در این درس می‌خواهیم به معرفی برخی ابزار‌ها بپردازیم که می‌توانند در ضبط بهتر و با کیفیت یک پادکست تاثیر فراوانی داشته باشند.

 

میکروفون
اولین و ضروری‌ترین ابزار ساخت پادکست میکروفون است. شاید بتوان آن را هم رده با قلم موی یک نقاش یا دوربین یک عکاس دانست و به‌‌ همان نسبت شما انتخاب‌های فراوانی را نیز پیش رو خواهید داشت. برای این کار می‌توانید از یک میکروفون ساده چند هزار تومانی معمولی استفاده کنید، یا حتی از‌‌ همان میکروفون تعبیه شده روی هدفونتان بهره ببرید. یا اینکه به دنبال خرید یک میکروفون حرفه‌ای خبرنگاری باشید. و البته میکروفون‌های استودیویی جذاب چند صد هزار تومانی هم در دایره انتخابتان قرار دارند.

شاید هم بخواهید به دنبال سیستم‌های کامل استودیو پادکست رفته و خیال خودتان را بابت همه چیز راحت کنید. در این صورت یک کارت صدای اکسترنال، هدفون، میکروفون و میکسر را در اختیار خواهید داشت و کیفیت صدای پادکست شما دست کمی از برنامه‌های حرفه‌ای رادیو و تلویزیونی نخواهد داشت. اگرچه مطمئنا برای چنین کیفیتی باید چند میلیون تومانی هزینه کنید.

 

هرچند در این میان مهم‌ترین نکته‌ای که باید بخاطر داشته باشید، استفاده از ابزاری با کمترین نویز و واضح‌ترین صدای ممکن است. گاهی شما لازم می‌بینید برای این کار از یک میکروفون گران قیمت استودیویی بهره ببرید و گاهی هم فردی به یک میکروفون میان قیمت اکتفا کرده و به سراغ کلک‌هایی چون پاپ فیلتر می‌رود تا تیزی صدا گرفته شود. به هر حال بهتر است حتما از یک میکروفون مناسب استفاده کنید که ظاهر خوبی هم داشته باشد، به خصوص اگر به دنبال تهیه ویدیو کست هم هستید.

و آخرین نکته در خصوص میکروفون‌ها اینکه پایه میکروفون را فراموش نکنید. زیرا هنگام ضبط پادکست دوست دارید دستانتان آزاد باشند تا بتوانید با کامپیوترتان کار کنید، برگه‌های یادداشتتان را سر و سامان دهید، یا اگر در حال ضبط پادکست ویدیویی هستید، از حرکات دست برای رساندن مفهوم بهره ببرید. پس چندان خوشایند نیست همیشه یک دستتان درگیر نگهداری میکروفون باشد و همچنین حرکت‌های ناخوداگاه میکروفون ایجاد نویز هم بکند. این موضوع را هم به خاطر داشته باشید که اگر می‌خواهید ضبط صدا را به صورت ایستاده انجام دهید یک پایه میکروفون رومیزی کارتان را راه نمی‌اندازد!

 

هدفون
هنگام ضبط صدا، لازم است شما صدای دریافتی توسط میکروفون را بشنوید. زیرا کنترل‌ گاه و بیگاه آن در طول برنامه کمک می‌کند تا از مشکلات احتمالی مطلع شده و‌‌ همان هنگام آنها را برطرف کنید. در غیر این صورت ممکن است مجبور شوید هنگام ویرایش برنامه دوباره سراغ ضبط بیاید. اما انجام این کار با استفاده از اسپیکرهای کامپیو‌تر امکان پذیر نیست. چون باز پخش صدای اسپیکر در فضای اتاق باعث ضبط دوباره آن از طریق میکروفون و ایجاد صدای مزاحم و حتی اکو شدن صدا می‌شود. پس استفاده از یک هدفون خوب و راحت هنگام ضبط پادکست امری ضروری است. اگر به دنبال کیفیت خوب پادکست هستید، حتما از میکروفون و هدفون جداگانه استفاده کنید، تا بتوانید میکروفونی با کیفیت مناسب تهیه کنید.

البته در صورتی که به دنبال کم کردن هزینه‌ها باشید، می‌توانید از بین هدفون میکروفون‌های موجود، گزینه مناسبی را انتخاب کنید. با این کار جای کمتری هم گرفته شده و کار ضبط صدا هم با دردسر کمتری انجام می‌گیرد. البته توجه داشته باشید، حداقل از هدستی (ترکیب هدفون میکروفون) استفاده کنید که پایه میکروفون آن انعطاف پذیر باشد و بتوانید فاصله آن را با دهان خود تنظیم کنید. نکته مهم دیگر این است که بر روی میکروفون آن پوشش ابری داشته باشد. زیرا این پوشش تا حد زیادی می‌تواند کار پاپ فیلتر را انجام دهد.

 

کابل
علاوه بر میکروفون، شما به مقداری کابل هم نیاز دارید. درست است که در کنار لپ تاپ یا کامپیوترتان و در خانه یا محل کار مشغول ضبط پادکست هستید. اما به این موضوع هم فکر کنید که شاید روزی بخواهید یک برنامه زنده را ضبط کنید. یا اینکه لازم باشد از یک مراسم یا نمایشگاه خاص گزارش تهیه کنید. پس همیشه بهتر است مقداری سیم اضافی در دست و پایتان پیچیده باشد تا اینکه گاهی اوقات سیم کم بیاورید.

 

پاپ فیلتر
یکی دیگر از ابزارهای ضروری برای ضبط صدا، فیلتر pop یا پاپ فیلتر است. با این فیلتر صدای هوای تند برخی حروف تا حد زیادی گرفته شده و ضبط یکنواخت و یکدست تری خواهید داشت. اگر دقت کنید هنگام ادای برخی حروف، به خصوص حرف «پ» و «ت» حجم هوای زیادی به سمت میکروفون شلیک می‌شود که در صورت کنترل نشدن توسط یک فیلتر، تاثیر بدی روی صدای ضبط شده می‌گذارد. با خرید یک فیلتر پاپ (در فارسی به بادگیر مشهور است) و یا استفاده از یک فیلتر دست ساز می‌توانید تا حد زیادی این نویز را کنترل کنید. البته بخشی از کنترل این نویز هم به تمرینات تلفظ صحیح حروف کلمات و صدا‌ها توسط شما بستگی دارد. این تمرینات بیشتر در کلاس‌های گویندگی و بازیگری متداول هستند.

 

برای ساخت یک پاپ فیلتر خانگی کافی است یک جا رختی سیمی نازک را به شکل دایره درآورده و یک جوراب نسبتا نازک زنانه را روی آن بکشید. می‌توانید بخشی از میله باز شده جا رختی را هم به عنوان پایه پاپ فیلتر برای اتصال آن به میکروفون استفاده کنید. البته اگر به دنبال یک پاپ فیلتر دست ساز حرفه‌ای‌تر و زیبا‌تر باشید، این راهنمای قدم به قدم با توضیحات و عکس کامل، گزینه مناسبی است.

 

اکنون شما تقریبا تمامی ابزارهای مورد نیاز برای ضبط یک پادکست را در اختیار دارید. پس بهتر است کامپیو‌تر را روشن کرده و ضبط اولین قسمت را شروع کنید. اما صبر کنید، هنوز برخی چیز‌ها کم است. داستان نرم افزار‌ها باقی مانده...