درس هشتم- زندگی با لینوکس

در درس های قبلی با گنو/لینوکس، تاریخچه این سیستم عامل و مفاهیم فنی و فلسفی آن تا حدی آشنا شدید. اما یک لینوکس واقعا چه کاربردی دارد؟ چه کسانی از لینوکس استفاده می کنند و به چه منظوری و آیا می توان گنو/لینوکس را به عنوان زندگی حرفه ای و شغلی برگزید؟ در این درس نگاهی می اندازیم به برخی جواب های این سوال.

 

لینوکس در زندگی روزمره
در سطح زندگی شخصی، لینوکس می تواند در نقش یک سرگرمی فنی یا به عنوان یک سیستم عامل دائمی استفاده شود. شاید یک نفر بخواهد با استفاده کردن از لینوکس در مورد آن چیزهای جدیدی یاد بگیرد و ساعت های خوشی را به یاد گرفتن سپری کند یا شخص دیگری بدون توجه به اینکه در حال استفاده از چه سیستمی است، هر روز با آن فقط به عنوان یک سیستم عامل سر و کار داشته باشد. این شخص اتفاقا اصلا لازم نیست آدمی فنی باشد چون لینوکس سیستم عامل پایداری است و در صورت ثابت ماندن بقیه شرایط (مثلا سخت افزار مورد استفاد، خط اینترنت و...) سال ها بدون ویروسی شدن، کند شدن و دادن ارورهای عجیب و غریب کار کند و این خاصیتی است که آن را ایده آل می سازد برای شرایطی که قرار است به یک نفر کامپیوتری بدهید که نیازی به سر و کله زدن با آن نداشته باشد. مثلا اگر فرزندی قرار است برای مدتی طولانی از خانه دور باشد و می خواهد فقط روشن کردن کامپیوتر و چک کردن ایمیل را به پدرش آموزش دهد، لینوکس یک انتخاب خوب است.

اما برای یک نفر دیگر ممکن است لینوکس انتخاب خوبی باشد به این دلیل که نیازهای وسیع تری را پاسخ می دهد. مثلا ممکن است ما علاقمند به تحلیل وضعیت شبکه ای که از آن استفاده می کنیم باشیم یا یک روز ایده ای به فکرمان برسد که پیاده سازی آن نیازمند نوشتن یک اسکریپت کوچک و دسترسی به یک بانک اطلاعاتی سبک باشد.

برای ما احتمالا گنو/لینوکس سیستم عامل مناسبی است چرا که دارای انواع و اقسام ابزارهای متنوعی است با آن می توانیم ایده هایمان را عملی کنیم. اکثر هکرها هم به دلیل همین مجموعه ابزار وسیع سراغ این سیستم عامل می آیند.

پیش از اینکه سراغ بخش بعدی یعنی لینوکس به عنوان یک شغل بروم این نکته کمی عجیب و دور از ذهن را هم اضافه می کنم که لینوکس در زندگی اجتماعی آدم ها نیز تاثیر مثبت دارد. آدم ها نیاز دارند که جزو گروه های اجتماعی باشند و در گروه های مبتنی بر علایق مشترک فعالیت کنند و لینوکس به شما اجازه می دهد جزو گروه «لینوکس کارها» باشید.

یک لینوکس کار ساکن یک شهر خاص، یکی دو روز از ماه را ممکن است با «گروه کاربران لینوکس» آن شهر بگذراند (برای پیدا کردن این گروها تنها کافی است به دنبال عبارت هایی مانند لاگ تهران، لایگ‌ یزد، لاگ مازندران، لاگ مشهد و... که مخفف Linux User Group هستند بگردید.) یا سالی یکی دو بار در در جشنی شرکت کند که به افتخار آمدن نسخه جدید یک توزیع یا میزکار مشهور برگزار شده است. برای مثال عکس زیر مربوط است به جشن کاربران لینوکس در تهران به مناسبت عرضه نسخه جدید میزکار KDE.

امیدواریم از درس های قبل به خاطر بیاورید که گنو/لینوکس و به عبارت صحیح تر آزادی نرم افزار فقط یک سیستم عامل نیست، بلکه یک فرهنگ است.

 

لینوکس به عنوان شغل
لینوکس در زندگی حرفه ای و شغلی می تواند در نقش های مختلفی ظاهر شود. در فنی ترین سطح یک نفر ممکن است توسعه دهنده لینوکس باشد. تصور اشتباهی در مورد نرم افزار آزاد وجود دارد مبنی بر اینکه خیلی ها به غلط فکر می کنند که نرم افزار آزاد با مفهوم‌ «بدون پول» مرتبط است در حالی که بخش عمده توسعه نرم افزارها از طرف شرکت های بزرگ انجام یا پشتیبانی می شود. شرکت هایی مثل ناول، اینتل، ردهت و حتی مایکروسافت، شرکت هایی هستند که پول زیادی خرج توسعه هسته می کنند و اگر شما تسلط بالا به کرنل و برنامه نویسی داشته باشید بدون شک همیشه می توانید در این شرکت ها کارهای خوبی پیدا کنید.

در یک لایه پایین تر یک نفر ممکن است متخصص نصب، تنظیم یا پشتیبانی سیستم عامل های گنو/لینوکسی باشد. تقریبا تمام شبکه های مخابراتی و بخش بزرگی از اینترنت و درصد بالایی از تمام امور جدی دنیا، با سیستم های لینوکسی اداره می شوند و در تمام کشورها همیشه نیاز زیادی برای کسی که به خوبی به این سیستم عامل مسلط باشد وجود دارد. شرکت ها پول های زیادی خرج می کنند تا مطمئن باشند در صورت خرابی یک سرور لینوکسی کسی هست که بتواند آن را تعمیر کند و در هنگام نصب یا تنظیمات اولیه هم بازار تجاری شدیدا نیازمند متخصصینی است که به خوبی از ماجرا سر در بیاورند. در صورتی که شما آن فرد باشید، شغلی دارید سطح بالا و مستقیما مرتبط با خود سیستم عامل گنو/لینوکس و برنامه های آن.

اما لینوکس می تواند به شکل غیرمستقیم هم در زندگی شغلی افراد موثر باشد. دانشگاه ها هر سال تعداد زیادی مهندس مخابرات فارغ التحصیل می کنند ولی تعداد مهندس های مخابراتی که دانش لینوکس دارند و می توانند در یک شبکه مخابراتی استخدام شوند شدیدا محدود است. وضعیت بازار برنامه نویسی نیز همینطور است. جمع بزرگی از برنامه نویس ها هر سال از دانشگاه بیرون می آیند ولی مطمئنا اگر شرکتی به دنبال برنامه نویس سی با مهارت و تجربه لینوکس باشد، شانس اکثر این افراد برای استخدام صفر است!

در این بخش، لینوکس یک مهارت جانبی است برای جدا کردن شما از خیل بزرگی که همه مهارت هایی مشابه دارند. این دانش «بین رشته ای» (به معنای دانستن دو چیز مختلف که اکثر افراد فقط یکی از آن ها را می دانند) باعث می شود فرد تبدیل شود به گزینه ای بسیار مناسب برای یک بازار کار خاص. نیاز بازار برای کسی که هر دوی اینها (مثلا مخابرات و لینوکس، تایپ سریع و لینوکس، رانندگی و لینوکس، هر چیزی و لینوکس) را بداند معمولا کم است ولی در مقابل کسانی که این دو مهارت را با هم دارند بسیار بسیار کم هستند و در نتیجه آن بازار خاص همه تلاشش را می کند تا کسی را که هر دوی اینها را می داند و به سختی پیدا شده را به دست بیاورد یا حفظ کند.

موسسه آماری مشاغل لینوکسی می گوید که ۸۱٪ شرکت های آمریکایی در سال ۲۰۱۲ به دنبال متخصصین لینوکس خواهند بود و ۸۵٪ شرکت ها گفته اند که پیدا کردن متخصصین خوب در این حوزه بسیار مشکل است.

برای یک نمونه دیگر از اهمیت این تخصص در زندگی حرفه ای می شود به این نکته اشاره کرد که ۳۷٪ شرکت ها گفته اند در سال ۲۰۱۲ حاضرند در مورد ساعات کار کنار بیایند و ۲۸٪ دیگر به این نکته اشاره کرده اند که حاضرند به متخصصین لینوکس حقوق بیشتری نسبت به بقیه شرکت بدهند تا این افراد جذب شرکت هایشان شوند.

لازم است اضافه کنم که این حرف به هیچ وجه به این معنا نیست که شغل های دیگر ارزش کمتری از تخصص لینوکس دارند یا داشتن تخصص لینوکس تضیمینی برای شغل خوب است. بخش مهمی از زندگی شغلی به مهارت های غیرفنی مربوط می شود و مسایل مشابه اما صحبت بر سر این است که دانستن لینوکس، زیرساخت خوبی است برای یک شغل خوب.

حتی اگر به سراغ لینوکس هم نرفتید، ماجرای مهارت های «بین رشته ای» را جدی بگیرید تا در بین جمع عظیم آدم های مشابه، برجسته شوید. در درس بعدی که درس آخر این مجموعه است، به سراغ جامعه لینوکس خواهیم رفت و درباره روش هایی حرف خواهیم زد که افراد با دانستن آنها می توانند راه خود را در این سرزمین جادویی پیدا کنند.