درس هشتم- پایگاه داده ها (مقدماتی)
در ساخت تارنمای پویا، یکی از پایه های این کار داشتن پایگاه داده ها است.
نحوه کار تارمای پویا همان طور که قبلا هم اشاره کردیم به این روش است که کل سیستم بر پایه دو فاکتور اساسی و تعامل آنها عمل می کند: زبان پی اچ پی و پایگاه داده ها. به این ترتیب که پی اچ پی داده ها را در اختیار گرفته و بعد آنها را با ارتباط با زبان SQL در پایگاه داده ها انبار می کند.
ارتباط پی اچ پی با پایگاه داده ها به دو عمل ثبت داده ها در آن، برای نگهداری، و خواندن داده ها، برای انجام عملیات های تعریف شده، و در آخر نمایش خروجی است. البته پی اچ پی عملیات نمایش را به کمک برچسب های اچ تی ام ال انجام می دهد.
پی اچ پی قابلیت کار با انواع پایگاه داده ها را دارد. به طور مثال MySQL و Oracle و... . در این دوره به خاطر رایگان بودن MySQL و تعامل خوب و راحت آن با پی اچ پی، ما از پایگاه داده های MySQL استفاده می کنیم.
پایگاه داده ها MySQL
این پایگاه داده ها بر طبق تارنمای MySQL،
مشهورترین پایگاه داده های منبع باز (Open Source) است که عموما توسط پی
اچ پی استفاده می شود. شیوه نگهداری داده ها در MySQL به این طریق است که
داده ها در آبجکت های (object) به نام جدول انبار می شوند. جدول یک مجموعه
ای از داده های مرتبط با هم را در سطرها و ستون ها نگهداری می کند.
جدول Table
تعریف جدول همان است که در ذهن دارید؛ یک مستطیل که دارای سطر و ستون
بسیاری است. هر پایگاه داده ها برای انبار کردن داده ها نیاز به ساخت جدول
دارد که هر جدول با نام مشخصی باید ساخته شود. بعد از نامگذاری و ساخت جدول
باید ستون ها را که معرف نام و نوع هر داده هستند، مشخص کرد. به جدول زیر
توجه کنید:
| UserName | LastName | FirstName | ID | |
|---|---|---|---|---|
| saman@yahoo.com | Saman2000 | تهرانی | سامان | 1 |
| poya@yahoo.com | Poya1360 | اشراقی | پویا | 2 |
این یک نمونه از جدول همراه دو سطر و چهار ستون است. به سطر ابتدایی توجه کنید، نام هر ستون در بالای آن آورده شده است. در هر سطر داده های مربوط به یک کاربر نوشته شده است که به آن اصطلاحا رکورد (Record) گفته می شود و به هر خانه (Cell) از جدول، رشته (Field) گفته می شود که تک تک داده ها را در بر می گیرد.
پی اچ پی برای نوشتن و خواندن از یک پایگاه داده ها، نیاز به دانستن نام پایگاه داده ها، نام جدول و در آخر نام و نوع ستون دارد. داده ها در جدول به صورت رکوردوار و در قالب رشته ها قرار می گیرند.
نام گذاری پایگاه داده ها، جدول، سطر و ستون ها باید طبق قوانین از قبل نوشته شده صورت گیرد. در زمان نام گذاری متغیرها هم یک چنین قوانینی وجود داشت، به خاطر می آورید؟
- باید تنها از حروف، اعداد و علامت خط زیرین (_) استفاده شود.
- نباید از نام های از قبل تعریف شده در پایگاه داده ها استفاده کرد.
- بزرگی یا کوچکی حروف برای نامگذاری مورد توجه است و تفاوت ایجاد می کند.
- هر نام نمی تواند بیشتر از ۶۴ کاراکتر باشد.
- باید در محیط و حوزه خود منحصر به فرد باشد؛ دو جدول با یک نام نمی توانند ساخته شوند.
نکته: در هنگام ساختن جدول شما باید تعیین کنید که چه نوع داده ای در هر ستون قرار می گیرد؛ این کار با تعیین نوع داده ها در زمان معرفی ستون ها انجام می شود که این نوع می تواند: متن، عدد و یا زمان باشد. البته هر کدام هم از اندازه ها و متغیرهای بسیاری تشکیل می شوند.
بهتر آن است که قبل از ساخت پایگاه داده ها و متعلق هایش، یکبار برای خود بر روی کاغذی این جدول ها و سطر و ستون ها را به همراه نام و نوع آنها مشخص کنید، تا در زمان ساخت به مشکلی بر نخورید.
انواع داده ها
در پایگاه داده ها هم مانند تمام زبان های برنامه نویسی باید نوع داده
مشخص باشد. این کار با تعیین نوع ستون انجام می شود. داده ها در MySQL به
انواع زیر تقسیم می شوند:
- CHAR: این نوعی است به طور ثابت که رشته ای را از ۰ تا ۲۵۵ کاراکتر در خود نگهداری می کند.
- VARCHAR: درست مانند CHAR با این تفاوت که از ۰ تا ۶۵۵۳۵ کاراکتر را نگهداری می کند. فرق دیگر بین CHAR و VARCHAR در ثابت و متغیر بودن طول نوع است. VARCHAR دارای طول متغیر است و اندازه آن با توجه به طول داده تغیر می کند.
- TEXT: برای نگهداری متن از آن استفاده می شود. البته خود TEXT براساس طول نگهداری به انواع TINYTEXT و TEXT و MEDIUMTEXT و LONGTEXT تقسیم می شود.
- INT: برای نگهداری اعداد صحیح از آن استفاده می شود که مانند TEXT این نوع هم براساس طول به انواع مختلف تقسیم می شود.
- DATE: برای حفظ تاریخ در پایگاه کاربرد دارد.
به منظور آشنایی هر چه بیشتر با انواع داده ها می توانید به جدول زیر مراجعه کنید.
منبع: PHP 6 and MySQL 5 for Dynamic Web Sites: Visual QuickPro Guide نوشته Larry Ullman
اتصال به پایگاه داده ها
برای اتصال به پایگاه و کار با آن دو روش موجود است:
روش اول: اتصال با کاربر پایگاه توسط Command Prompt یا خط فرمان که مسیر دسترسی به آن در سیستم عامل ویندوز به شرح زیر است:
Start > Programs > Accessories > Command Prompt
راه کوتاه تری هم وجود دارد که از طریق گرفتن دکمه «پنجره» در صفحه کلید و فشار دادن حرف R است. بعد در داخل کادری که باز می شود حروف cmd را بنویسید.
به محض فشردن دکمه «ورود»، CMD ظاهر می شود. حال در داخل این کادر مشکی رنگ باید آدرس محل نصب پایگاه داده ها را بدهید. البته در این حالت باید از دستورات تعریف شده استفاده کنید که کمی کار را مشکل می کند و فعلا نیازی به آن نیست؛ اما اگر می خواهید به طور حرفه ای این کار را انجام دهید، باید در آینده با آن بیشتر آشنا شوید.
در درس بعدی که مربوط به کار حرفه ای تر با پایگاه داده ها است، تمرکز کار به روش استفاده از CMD خواهد بود، فعلا در این درس به معرفی فضای پایگاه بسنده می کنیم.
روش دوم: راه ساده تر برای دسترسی، از طریق نوشتن نشانی در مرورگر و دسترسی به پایگاه توسط نرم افزار phpMyAdmin است که با نصب پایگاه یا WampServer نصب می شود. به طور مثال در حالت نصب WampServer در رایانه خود با آدرس زیر به پایگاه دسترسی پیدا می کنید:
چیزی که مشاهده می کنید، یک صفحه کار با پایگاه به صورت GUI(Graphical User Interface) یا رابط کاربر گرافیکی است. این صفحه کار با پایگاه را بسیار ساده می کند که در ابتدای کار انتخاب خوبی است. شما با چیزی مانند تصویری زیر مواجهه می شوید:
ستون چپ محل نمایش پایگاه های ساخته شده است و در نوار ابزار بالای صفحه می توانید انواع ابزار مورد نیاز برای ساخت و کار با پایگاه را مشاهده کنید. کار با این صفحه بسیار آسان است، تنها باید مدتی وقت صرف دیدن قسمت های مختلف و آشنایی با آنها بکنید.
نکته: در زمان کار بر روی اینترنت، سرویس دهنده شما این امکان دسترسی را برای شما فراهم می کند، کافیست که به قسمت پایگاه داده ها در تارنمای سرویس دهنده مراجعه فرمایید.
ساخت پایگاه درphpMyAdmin:
۱. برای ساخت پایگاه در این فضا کافی است که بر روی دکمه
Databases واقع در بالای صفحه در نوار ابزار سمت چپ کلیک کنید. در صفحه ای
که باز می شود به سراغ قسمت Create Database رفته و نام پایگاه خود را
وارد کنید.
بخش ابتدایی مربوط به نام پایگاه و بخش دوم برای تعیین زبان نوشتداری است. به طور مثال برای ما فارسی زبان ها از utf8_general_ci استفاده می شود. این مربوط به مجموعه دستورات و مقررات برای تعیین شیوه و زبان نوشتن متن در پایگاه است. حال نام پایگاه را نوشته و قسمت Collation یا تطبیق را utf8_general_ci انتخاب کنید. به صورت زیر:
با فشردن دکمه Create، پایگاه داده ها ساخته شده و نشانه آن در قسمت چپ اضافه می شود.
۲. مرحله بعدی ساخت یک شناسه کاربری برای اتصال به پایگاه داده های ساخته شده است. البته شما می توانید از کاربر root استفاده کنید، اما بهتر آن است که نشانه کاربری برای خود بسازید. برای این کار بر روی نشان پایگاه ساخته شده در ستون چپ (اینجا darsnameh) کلیک کنید و از نوار ابزار بالای صفحه گزینه Privileges را انتخاب کنید.
روی دکمه Add user کلیک کنید تا کادر اضافه کردن کاربر نمایان شود.
در این کادر سه مورد وجود دارد که باید نوشته شوند:
- نام کاربری
- محل اتصال کاربر
- رمز: دو بار
بعد از پر کردن موارد خواسته شده، دکمه Add User در قسمت پایین کادر را بزنید.
حال پایگاه داده ها به همراه کاربر ساخته شده و آماده اتصال است.
۳. در این قسمت باید جدول مورد نظر خود را بسازید. جدولی که در بخش توضیح جدول ساختیم یادتان هست؟ حال می خواهیم همان را در پایگاه داده ها پیاده کنیم.
بر روی گزینه Structure در سمت چپ نوار ابزار کلیک کنید تا به قسمت ساخت جدول بروید.
نام جدول و تعداد ستون ها را وارد کنید. با توجه به جدول معرفی شده، ما ۵ ستون نیاز داریم.
نام جدول را users و ۵ ستون انتخاب می کنیم و دکمه Go را فشار می دهیم.
| ID | FirstName | LastName | UserName | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | سامان | تهرانی | Saman2000 | saman@yahoo.com |
| 2 | پویا | اشراقی | Poya1360 | poya@yahoo.com |
با توجه به این جدول، ستون های داخل کادر را پر می کنیم. مواردی که باید نوشته شوند شامل Name و Type و Length و Attributes و Index هستند. البته Attributes و Index را فقط برای ستون ابتدایی یعنی ID می نویسیم.
- Attributes: این انتخاب به ما کمک می کند که به پایگاه داده ها اطلاع دهیم ستون مورد توجه باید منحصر به فرد باشد و یا برای انجام عملیات هایی مانند جستجو مناسب است. برای این کار از گزینه Primary استفاده می کنیم، این بدان معناست که در این ستون هر رکورد به صورت منحصر به فرد دارای یک شماره است. در درس بعدی در مورد این گزینه بیشتر بحث خواهیم کرد.
- A_I یا Auto Increment: برای شمارنده ها مانند ستون ID که به صورت منحصر به فرد تعیین می شوند، استفاده می شود. این کار باعث ایجاد شماره از ۱ تا... برای هر رکورد به صورت یگانه می شود.
در درس بعدی با دیگر انتخاب ها بیشتر آشنا می شویم. بعد از انتخاب کلید Save، جدول ما ساخته می شود و همچنین نماد آن در ستون چپ به صورت نام جدول ظاهر می گردد. با انتخاب نام جدول می توانید آن را مشاهده کنید که البته هنوز خالی است.
در اینجا کار ساخت پایگاه داده ها به همراه جدول به اتمام می رسد. حالا زمان آن رسیده که با پی اچ پی به آن متصل شده و داده های خودمان را در آن انبار کنیم.
اما قبل از این کار بهتر است که طریقه دیگر که همان کار با CMD است را یاد بگیریم، چرا که دانستن آن برایمان ضروری و در نهایت بهتر است.
در درس بعدی کار ساخت پایگاه داده ها و دیگر ملزوماتش را از طریق CMD انجام می دهیم.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.