درس هفتم- خط فرمان

خط فرمان یا کامند لاین روشی است برای ارتباط با سیستم عامل. این روش به ساده ترین حالت ممکن کار می کند: متن. در خط فرمان شما می توانید مستقیما دستوراتی را برای کامپیوتر تایپ کنید و بعد از زدن کلید Enter، کامپیوتر دستورات شما را اجرا خواهد کرد و در صورت نیاز با نوشتن جواب، به شما پاسخ خواهد داد. این موضوع در تقابل با رابط گرافیکی قرار دارد که در آن دستورات از طریق ماوس، منوها، کلیک کردن و موارد مشابه داده می شود و جواب ها از طریق تصاویر و نمودارها و غیره به نمایش در می آید.

همانطور که در پارگراف قبل گفتم، دسترسی به خط فرمان به شکل متنی و با نوشتن و دیدن دستورات و نتایج آنها انجام می شود. برای انجام این کار نیاز به یک برنامه است و این برنامه «شبیه ساز ترمینال» یا همان «ترمینال امولاتور» نام دارد که برای ساده شدن کار به آن ترمینال می گوییم.

اگر بپرسید چرا این برنامه‌ها را شبیه ساز ترمینال می نامند،‌ باید بگویم که  در زمان های قدیم که کامپیوترها بسیار گران بودند، دانشگاه ها یا موسسات بسیار پولدار یک کامپیوتر مرکزی می خریدند که در اصل یک سی پی یو (پردازنده) بود و کمی حافظه و یک دیسک و بعد هر کسی که می‌خواست از آن استفاده کند، با استفاده از دستگاهی مانند تصویر زیر به آن وصل می شد:

دستگاه بالا را «ترمینال» می نامیدند. برخلاف ظاهر کامپیوتر مانند آن، این دستگاه تنها یک نمایشگر و یک کیبورد است که باید آن را از طریق یک شبکه خاص به یک کامپیوتر مرکزی متصل کرد. این ترمینال فقط و فقط توانایی تایپ کردن دستورات و نمایش خروجی به منظور ارتباط با کامپیوتر مرکزی را دارد. مشخص است که عمر این دستگاه ها به سر رسیده و حالا حتی اگر قرار باشد با یک کامپیوتر مرکزی ارتباط برقرار کنیم و دستورات مان را به آن بفرستیم، از یک کامپیوتر واقعی استفاده می کنیم که روی آن یک شبیه ساز ترمینال (یعنی نرم افزاری که عملکرد مشابه عکس ترمینال بالا دارد) قرار دارد.

اما اگر فکر می کنید ترمینال و خط فرمان یک سیستم قدیمی است که دیگر کاربرد زیادی ندارد باید بگویم که اشتباه می کنید. تصویر زیر یک مجموعه سرور کامپیوتری به ارزش تقریبی دو میلیون یورو را نشان می دهد که از طریق یک ترمینال آی بی ام (IBM)، قابل کنترل است:

در ادامه سعی می کنیم پاسخ به دو سوال مهم را با هم مرور کنیم. اول اینکه چرا لینوکسی ها اینقدر ترمینال شان را دوست دارند و این سیستم چه خاصیتی دارد که حتی در یک سرور چند میلیون دلاری هم آن را به رابط گرافیکی ترجیح می دهند و دوم اینکه یک کاربر لینوکس دسکتاپ بر روی مثلا کامپیوتر شرکت یا خانه، چقدر به آگاهی از این ترمینال نیاز دارد.

مقدمه - مهاجرت از ویندوز به مک

OS X
مک (Mac OS X) که از میانه سال ۲۰۱۲ میلادی و پس از عرضه آخرین نسخه اش (شیر کوهی) با نام OS X شناخته می شود، سیستم عامل اصلی کامپیوترهای تولیدی شرکت اپل است. سیستم عاملی بر پایه یونیکس با هسته ای متشکل از کدهای باز و بسته.

اپل اولین نسخه دسکتاپش با نام چیتا (Mac OS X 10.0) را در ۲۴ مارس ۲۰۰۱ رسما عرضه کرد. البته پیش از آن نیز سیستم عامل های مختلفی از سال ۱۹۸۴ توسط اپل عرضه شده بود اما اولین نسخهای که نام مک را به خود گرفت و به شکلی که امروز «مک» را می شناسیم، پس از بازگشت مجدد استیو جابز به اپل در سال ۲۰۰۱ عرضه شد. آخرین نسخه این سیستم عامل نیز با نام شیرکوهی (OS X 10.8)، اواخر جولای ۲۰۱۲ میلادی عرضه شده است.

البته نسخه بعدی آن با نام ماوریکس (OS X 10.9) هم طی کنفرانس توسعه دهندگان اپل در تاریخ ۱۰ ژوئن ۲۰۱۳ رونمایی شده است و قرار است تا پاییز ۲۰۱۳ نسخه نهایی آن وارد بازار شود.

روند عرضه نسخه های مختلف مک در جدول زیر مشخص است:

Cheetah (Mac OS X 10)	24 March 2001
Puma (Mac OS X 10.1)	25 September 2001
Jaguar (Mac OS X 10.2)	24 August 2002
Panther  (Mac OS X 10.3)	24 October 2003
Tiger  (Mac OS X 10.4)	29 April 2005
Leopard  (Mac OS X 10.5)	26 October 2007
Snow Leopard  (Mac OS X 10.6)	28 August 2009
Lion (Mac OS X 10.7)	20 July 2011
Mountain Lion (OS X 10.8)	25 July 2012
Maveriks (OS X 10.9)	10 June 2013

نمایی از دیسک های Mac OS X در سال های اخیر

نکته: با توجه به اینکه این دوره پیش از عرضه رسمی OS X 10.9 تهیه شده، تمامی درس ها براساس آخرین نسخه در دسترس از این سیستم عامل، یعنی شیر کوهی (OS X 10.8) نگارش و آماده شده اند و تصاویر نیز متعلق به همین نسخه هستند.

 

درس هفتم- توابع

مفهومی که در این درس با آن آشنا می شویم تابع نام دارد.

ساده ترین تعریفی که از یک تابع می توان گفت این است: تابع مجموعه ای از چند دستور است که برای انجام کار مشخصی نوشته شده است. به طور مثال مجموعه کدهایی را در نظر بگیرید که برای جمع دو عدد و چاپ نتیجه آن نوشته شده اند.

برای نوشتن یک تابع باید از قوانین ویژه ای پیروی کرد. اگر دلیل بوجود آمدن تابع یا دلیل استفاده کردن از آن مشخص شود، مفهوم تابع بهتر فهمیده خواهد شد. پس در این درس با مفهوم آن آغاز می کنیم.

 

تعریف تابع
تابع تعریفی است برای مجموعه ای از کدهای نوشته شده در کنار هم، به صورت یک قطعه یا بلوک، که با اجرای آن کار مشخصی، در هر زمان که نیاز باشد، انجام می گیرد. هر تابع یک نام مشخص دارد که کدهای نوشته شده تحت آن نام و در داخل بلوک آن تابع قرار می گیرند.

 

درس سوم- عناصر اولیه در تصویر

تجزیه تصویر به اجزاء اولیه
هر نقش یا تصویری از یک سری عناصر اولیه تشکیل شده است. منظور از عناصر اولیه پدیده هایی مانند خط، نقطه، شکل، سایه- روشن، رنگ و رنگ مایه، بافت و مانند اینهاست. این عناصر و مواد خام در هر تصویر با هم ترکیب می شوند تا معنا و پیام بصری خاصی را به مخاطب خود برسانند.

به عنوان مثال، تصویر تبلیغاتی زیر را مشاهده کنید. این تصویر از چه عناصر و اجزایی تشکیل شده است؟ یک بطری بزرگ، دو بطری کوچک، درخت، دو تپه، آسمان و... . اگر دقیق تر شویم می توانیم عناصر ریزتری را هم نام ببریم و همچنین هر کدام از عناصر بزرگ را هم شاید بشود به عناصر کوچک تر تقسیم کنیم. هر کدام از این اجزاء دارای فرم (نقطه- مانند، خط- مانند یا سطح- مانند)، رنگ و روشنایی (سایه-روشن) و بافتی خاص هستند که مجموع آنها با هم کلیت تصویر را شکل می دهند.

با آنچه از ترکیب بندی آموختید آیا می توانید بگوید این تصویر تعادل دارد؟ چه عناصری اگر در تصویر جابه جا می شدند ترکیب بندی متوازن تر جلوه می کرد؟ آیا می توان عنصری را از تصویر حذف کرد؟ آیا ترجیح می دهید عنصری را کوچک تر یا بزرگ تر کنید؟

برای شناخت یک تصویر علاوه بر ترکیب بندی کلی تصویر که در مبحث قبل به آن اشاره شد، باید اجزای تشکیل دهنده آن را نیز تشخیص داد و آنها را به صورت منفرد بررسی کرد. برخلاف ترکیب بندی که در آن کلیت تصویر را مطالعه می کردیم، در اینجا با تجزیه تصویر، هر جزء به تنهایی مورد بررسی قرار می گیرد.

درس سوم- ده اصل علم اقتصاد- افراد چگونه بر هم تاثیر می گذارند؟

چهار اصل قبلی در این مورد بود که افراد چگونه تصمیم می گیرند، سه اصل بعدی در این باره است که افراد چگونه بر یکدیگر اثر می گذارند. بسیاری از تصمیمات فردی ما زندگی دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد.

 

اصل پنجم: تجارت می تواند به همه سود برساند.
تجارت میان دو فرد یا دو کشور مثل مسابقه جام حذفی نیست که حتما یکی باید ببرد و یکی باید ببازد. در اکثریت مواقع تجارت متضمن سودی دو جانبه است. در یک تجارت اگر دو طرف فکر کنند سودی نمی برند وارد معامله نمی شوند. بگذارید یک مثال بزنیم. شما پول تان را در بانک می گذارید و سودی می برید. این طبیعتا باید بهترین انتخاب شما باشد یعنی شما اگر فکر بکنید گزینه بهتری دارید طبیعتا آن گزینه دیگر را انتخاب می کنید. فرض کنید بانک ۱۵ درصد سود به شما می دهد. طبیعی است که بانک معتقد است می تواند بیش از ۱۵ درصد بر پول شما بیفزاید که حاضر است به شما ۱۵ درصد سود بدهد.

شما اگر می توانستید این سود بیشتر را خودتان به دست بیاورید حتما این کار را می کردید، اما شما ترجیح می دهید ریسک نکنید و سود کمتری ببرید. چنانکه می بینید در اینجا هر دو طرف از این قرارداد نفع می برند، هم بانک و هم شما. اگر غیر از این بود اساسا چنین قراردادی نمی توانست منعقد شود.

 

درس سوم- دو شیوه متفاوت فکر کردن

خواسته یا ناخواسته، چه بدانیم و چه ندانیم، هر وقت به دنبال ایده های بهتر، بزرگ تر و جدیدتر هستیم، در اکثریت قریب به اتفاق موارد تحت تاثیر محدودیت هایی در فکر کردن هستیم که خلاقیت ما را محدود می کنند.

قبل از شروع هر کاری برای خودمان کلی پیش فرض می گذاریم که اکثر این پیش فرض ها مستقیما از آنچه قبلا در آن حوزه اتفاق افتاده یا انجام شده، می آیند.

آیا این پیش فرض ها درست هستند؟ آیا بهترین جواب ها هستند؟ آیا فکرمان جهت بهتری نمی تواند داشته باشد؟ شاید هیچ وقت ندانیم چطور ناخودآگاه برده این پیش فرض ها می شویم و چه محدودیتی برای خلاقیت مان به ما تحمیل می کنند.

این شیوه های فکری در درجه اول به ما کمک می کنند از بند محدودیت های دست و پاگیر این پیش فرض ها خلاص شویم.

پیش از همه در مورد نامگذاری این دو شیوه، شاید بد نباشد اشاره کنیم، مبتکر این نام ها معتقد است این نامگذاری ها که نشانه ای از منطق این شیوه ها هم دارند به گونه ای انتخاب شده اند که بهتر در خاطر بمانند.

 

۱۸۰ درجه برعکس فکر کنید
در این روش نه تنها به عمد پیش فرض ها را از هر نوعی نادیده می گیریم، بلکه جهت فکر کردن را ۱۸۰ درجه تغییر می دهیم، درست مثل شناگران که چطور وقتی به انتهای استخر می رسند، ۱۸۰ درجه می چرخند و به جهت سر دیگر استخر شنا می کنند.

وقتی با مشکلی روبرو می شوید یا زمانی که می خواهید خلاقیت به خرج دهید، به سادگی روند فکر کردن تان را ۱۸۰ درجه از مسیری که عقل عرفی به شما می گوید، تغییر دهید. این است روش ۱۸۰ درجه فکر کردن.

کسی نمی گوید راهی که عقل عرفی شما را به آن راهنمایی می کند غلط است، ولی کسی هم نمی تواند بگوید آن راه بهترین راه حل ممکن است.

درس ششم- قابلیت تغییر و تنظیم

اگر کلمات درس های این دوره را بشماریم و آن ها را به ترتیب پر استفاده بودن مرتب کنیم- بعد از حذف کلمات عمومی- احتمالا کلمه آزادی و مشتقات آن در صدر کلمات پر استفاده خواهند بود. این آزادی در این درس هم شدیدا استفاده خواهد شد اما از یک زاویه دیگر: آزادی کاربر در انتخاب چیزی که می خواهد و تنظیم ابزارش براساس نیازهای خود.

گنو/لینوکس دنیای آزادی و انتخاب است. انتخاب هایی شبیه اینکه دوست دارید تولبار سیستم در بالا باشد یا در پایین یا در چپ یا راست یا اصولا ترجیح می دهید اصولا تولباری وجود نداشته باشد. البته مثلا شاید یک نفر بخواهد که با فشردن یک دکمه همه آیکون های برنامه های مختلف را حاضر کند تا با کلیک روی یکی، آن را اجرا نماید در حالی که کس دیگری ترجیح بدهد مانند محیط کاری اپل چند آیکون اصلی به همراه آیکون برنامه‌های در حال اجرا همیشه آن پایین حاضر و آماده باشند.

البته یک حرفه ای لینوکس سریعا در اینجا به شما تذکر می‌دهد که حق انتخاب این دنیا، چیزی بسیار عمیق تر از شخصی سازی رنگ ها و جای چیزها است. در دنیای لینوکس می توانید تا عمیق ترین سطح سیستم (مثلا تا خود کرنل) سیستم را دستکاری کنید. می توانید براساس سخت افزار مورد استفاده سراغ تنظیمات سبک تری بروید و مثلا از یک میز کار خیلی کوچیکتر برای یک کامپیوتر بسیار قدیمی که می خواهید در خانه همیشه به اینترنت وصل بماند استفاده کنید یا اگر کامپیوتری به روز دارید، سراغ یک میز کار سه بعدی با همه جذابیت های بصری ممکن بروید.

سیستم عامل های دیگر ممکن است تنظیمات متنوعی به شما بدهند. مثلا در ویندوز می توانید تم را عوض کنید یا در مک جا و اندازه آیکون های برنامه ها را، اما اینجا بحث فراتر از تنظیم چیز موجود است: اینجا حق کنار گذاشتن یک چیز و انتخاب چیز دیگر به جای آن را دارید. برای مثال اگر شما بعد از نصب لینوکس اوبونتو با این میز کار مواجه شدید که یونیتی نام دارد:

و حتی بعد از انجام تغییرات عمده در آن از طریق تنظیمات وسیعی که قابل تغییر توسط کاربر است از آن خوشتان نیامد می توانید آن را همانطور که ممکن است آی.ای را با فایرفاکس تعویض کنید، با این میز کار جدید که نصب می کنید جایگزین کنید:

اصول مدیریت ایمیل - بخش دوم

در درس قبلی به مورد مهم برای مدیریت صحیح ایمیل پرداختیم. در آخرین درس ادامه این شیوه ها را می خوانید. برخی از آنها هم تاکید و مروری است بر چیزهایی که در طی این دوره آموخته اید.

- ایمیل های کوتاه بنویسید.
نوشتن ایمیل های کوتاه، مختصر و موجز هنری است که با کمی تلاش می توان در آن استاد شد. اما مانند هر کاری نیاز به تمرین و ممارست است. هنگامی که می خواهید ایمیل را ارسال کنید، چند لحظه دست نگه داشته و دوباره به متن تان فکر کنید. کلمات، عبارات، جملات و حتی پاراگراف های غیر ضروری را حذف کنید. از اینکه مستقیما سراغ اصل مطلب بروید هراس نداشته باشید. اغلب مردم می دانند که ایمیل برای پاسخ های سریع و صریح است. لذا از اینکه آداب سخنوری و گفتگوی رو در رو را در آن رعایت نکرده اید، از شما نمی رنجند.

هم شما وقت کمتری برای نوشتن ایمیل کوتاه و موجز صرف می کنید، هم دریافت کننده بابت اینکه وقت اش بابت خواندن یک مطلب طولانی برای یک درخواست کوچک هدر نرفته، خوشحال است.

- در نوشتن "موضوع" (Subject) ایمیل حرفه ای شوید.
باز هم روی این موضوع تاکید می کنیم، مهمترین عنصر یک نامه الکترونیک بخش موضوع یا سابجکت آن است. در حقیقت برخی اوقات با یک خط سابجکت حرفه ای و ماهرانه، گیرنده نامه حتی نیازی به خواندن متن آن هم نخواهد داشت.

کلید اصلی سابجکت نویسی این است: سابجکت باید مرتبط با موضوع، تشریحی و تا حد ممکن خلاصه باشد. باید در یک جمله منظورتان را برسانید. شما نیاز دارید که توجه گیرنده را در اولین نگاه جلب کنید، تا ایمیل شما جزو اولویت های رسیدگی وی قرار گیرد. مثلا می توانید موضوعی یا کاری را که برای آن ایمیل زده اید بنویسید. در کنار آن هم نام شرکت تان و یا پروژه مورد توجه گیرنده را بنویسید. در سابجکت از کلماتی مانند فوری، ضروری، خیلی مهم، Urgent و مانند آن فقط هنگامی استفاده کنید که واقعا لازم است. سعی کنید چوپان دروغگو نشوید.

- برای پاسخ به ایمیل ها از "پاسخ" (Reply) استفاده کنید.
برخی افراد هنگامی که می خواهند پاسخ ایمیلی را ارسال کنند، از دکمه "نوشتن" (Compose)‌ایمیل شان برای ایجاد پیام استفاده می کنند. اما با این کار گیرنده را بیشتر گیج می کنند. زیرا شما برای وی یک ایمیل ارسال کرده اید که سابجکت آن با ایمیل ارسالی وی تفاوت دارد، هیچ نشانی هم از ایمیلی که وی ارسال کرده بود در آن نیست!

همیشه و همیشه برای پاسخ به ایمیل یک فرد از دکمه Reply استفاده کنید. با این کار به صورت خودکار سابجکت به این صورت در می آید: Re:سابجکت ایمیل دریافتی

این کار به گیرنده کمک می کند که بداند این پاسخ در جواب کدام پیام وی نوشته شده است. همچنین کپی از متن پیام ارسالی وی در زیر پاسخ شما قرار می گیرد تا ارتباط پاسخ با موضوع توسط شما و گیرنده فراموش نشود.

برای پاسخ به یک ایمیل دسته جمعی که می خواهید جواب تان برای همه آنها ارسال شود هم به راحتی می توانید از منوی باز شونده دکمه ریپلای، گزینه Reply To All انتخاب کنید.

درس پنجم- راهبری عمومی در لینوکس

حالا که یک توزیع گنو/لینوکس را دانلود کرده و روی هارد خود نصب کرده ایم، وقت آن شده تا چرخی در آن بزنیم و با محیط گرافیکی و تنظیمات عمومی این سیستم عامل تا حدی آشنا شویم.

توجه کنید که هدف ما در این درس یاد گرفتن راه حل کارها نیست بلکه دیدن محیط کاری لینوکس است. توزیعی که ما در اینجا نصب کرده ایم، مینت (Mint) نام دارد که یک نسخه منشعب شده از توزیع اوبونتو و کاملا مناسب برای استفاده بر روی سیستم های دسکتاپ است. مثل هر توزیع دیگر لینوکس، به روز رسانی یکی از اصلی ترین قدم های بعد از نصب است. آیکون مشخص شده در شکل زیر به شما می گوید که‌ سیستم نیاز به آپدیت دارد و با فشردن آن و دادن پسورد و انتخاب Install Updates به روزرسانی سیستم شروع می شود.

حالا باید چند دقیقه ای منتظر آپدیت شدن سیستم بمانیم، بگذارید در مورد افسانه ای اشتباه در دنیای لینوکس صحبت کنیم که می گوید حذف و نصب برنامه‌ در این سیستم ها سخت است و نیاز به مهارت فنی بالا یا استفاده از خط فرمان (Command Line)‌ دارد. این درست نیست.

تقریبا تمام توزیع های لینوکس برنامه ای مستقل دارند که می توان از طریق آن برنامه های مورد نظر را به سیستم اضافه یا از آن حذف کرد؛ اینکار بر خلاف ویندوز از یک محل کنترل مرکزی انجام می شود. خوشبختانه اخیرا سیستم عامل های موبایل مانند اندروید و آی.او.اس و همینطور سیستم عامل مک او.اس.ده این مفهوم «منابع نرم افزاری» را به سیستم های خود اضافه کرده اند و در نتیجه «منابع نرم افزاری» دیگر مفهومی ناآشنا نیستند.

سخنی با دوستان دانشجو

سلام

*چند نفر پیام داده اند که وبلاگ در سیستم دیگری غیر از بلاگ ایجاد کرده اند

با استفاده از این برنامه وبلاگ خود را به بلاگ تبدیل کنند تا در ارزشیابی دچار مشکل نشوند*

بعضی از دوستان نمونه سوال جهت امتحان خواسته بودند ؛ این مطالب احتمالا مفید خواهد بود

امیدوارم روز به روز بر معلومات و تواناییهایمان بیافزاییم و تلاشمان را بیشتر کنیم که غیر از نتیجه تلاش برای انسان هیچ نمیماند.

تکالیف خواسته شده از دانشجویان در طول ترم :

1. مطالعه و تمرین مطالب نوشته شده در این وبلاگ
2. ساخت ایمیل در Gmail.com
3. ساخت وبلاگ در Blog.ir
4. ساخت دامنه .tk و sub.ir و اتصال آن به بلاگ
5. نوشتن هر دو روز یک مطلب در وبلاگ ساخته شده (حد اقل 50 مطلب در طول ترم)
6. تغییر و سفارشی سازی قالب وبلاگ
7. نوشتن رزومه
8. معرفی و بهینه سازی وبلاگ برای موتورهای جستجو

مطالب مرتبط با درس وبلاگ نویسی :

1. اصول وبلاگ نویسی
   
2. امنیت در وبلاگ نویسی
3. مبانی نشر الکترونیک
4. آشنایی با HTML

مطالب این بخش به صورت فایل قابل چاپ pdf جهت سهولت در مطالعه آماده شده است : دریافت جزوه

مطالب پیشنهادی برای دانشجویان این درس :

1. اصول مقدماتی عکاسی
2. گزارشگری چند رسانه ای - عکاسی
   
3. گزارشگری در زمانه‌ی اینترنت
4. ویدئونگاری
5. مبانی گوگل آنالیتیکز
6. برنامه نویسی Java Script
7. مبانی اندروید

سایر مطالب عمومی :

1. آموزش کار با کامپیوتر ICDL
2. ویراستار Word
3. ارائه مطالب با Power Point
4. صفحه گسترده Excle
5. نحوه نگارش رزومه
6. جستجوی قوی با گوگل
7. مبانی بازارهای مالی
8. تحلیل تکنیکال بازارهای مالی
9. استاد بزرگی ایمیل و جیمیل
10. مبانی شبکه
11. مبانی امنیت در کامپیوتر و اینترنت
12. مبانی امنیت در تلفن های هوشمند و تبلت ها

پس از اتمام هر دوره آموزشی نمونه سوالاتی از آن درس در سایت قرار خواهد گرفت.

در این درس تکیه بر کار عملی است و وبلاگهای دانشجویان ملاک ارزیابی عملکرد آنها در طول ترم می باشد.