درس پانزدهم- دراپ باکس چیست؟

تا به اینجا در خصوص راه اندازی شبکه و نحوه استفاده از آن و شیوه های به اشتراک گذاری فایل ها درون شبکه صحبت کردیم. اما نظرتان درباره اینکه فایل های خصوصی و کاری تان را به صورت گسترده تر و در تمام اینترنت در دسترس داشته باشید چیست؟ به صورتی که هم کامپیوتر منزل و محل کارتان، هم لپ تاپ و هم تلفن همراه هوشمندتان با کمترین زحمت و هزینه به یکدیگر متصل شده و شبکه ای خصوصی برای اشتراک فایل ها و فولدرها برای شما و دوستان و همکاران تان باشند!

خب به گمان ما برای چنین کاری Dropbox بهترین گزینه است هر چند که شاید چندان مرتبط به بحث شبکه نباشد، اما به دلیل کاربردهای فراوان درون و بیرون شبکه ای آن، آشنایی کار با دراپ باکس و یادگیری برخی نکات درباره آن خالی از فایده نخواهد بود.

 

دراپ باکس چیست؟
دراپ باکس سرویس رایگانی است که به شما اجازه می دهد همه عکس ها، اسناد، ویدیوها و دیگر انواع فایل های مورد نیازتان را در هر جایی به همراه داشته باشید. یعنی اینکه هر فایلی که شما بر روی اکانت دراپ باکس تان ذخیره کنید، به صورت خودکار بر روی تمامی کامپیوترها، تلفن های همراه و حتی سایت دراپ باکس ذخیره شده و همگام سازی یا Sync می گردد.

دراپ باکس همچنین به اشتراک گذاری محتویات اکانت تان با دیگران را بسیار ساده کرده است و شما با هر سطحی از دانش کامپیوتری با استفاده از آن، می توانید فایل ها را با دیگران به اشتراک بگذارید.

دراپ باکس حتی می تواند یک بک آپ و پشتیبان مطمئن از اطلاعات ضروری تان باشد، تا اگر روزی لیوان چایی روی لپ تاپ تان خالی شد، فقط نگران سخت افزار بیچاره ای باشید که سوخته است و خیال تان از بابت فایل های درون هارد دستگاه راحت باشد.

 

درس هشتم - اهمیت زمان در پادکست

اکنون که قالب و محتوای کلی پادکست را مشخص کردیم و می‌دانیم که در آینده قرار است درباره چه موضوعاتی با شنوندگان صحبت کنیم، نوبت به زمان بندی و اهمیت زمان در پادکست می‌رسد. مطمئنا زمانی که باید برای تهیه اولین قسمت پادکستتان، احتمالا بسیار طولانی‌تر از آن خواهد بود که فکر می‌کنید. به طور کلی تهیه پادکست بیش از آنچه فکر می‌کنید زمان می‌برد. به همین دلیل لازم است پیش از شروع کار، خود را برای هر قسمت آماده کنید.

مدت زمان پادکست شما چقدر است؟
خوبی پادکست این است که شما برخلاف برنامه‌های رادیوی، هیچ محدودیت زمانی ندارید. اگر به یک گفتگوی رادیویی گوش داده باشید، می‌بینید که همه چیز بستگی به زمان دارد و دائما زمان یادآوری می‌شود.

اما اکنون همه چیز در کنترل شما است. پادکست شما می‌تواند ۵ دقیقه یا اینکه ۴۵ دقیقه باشد. البته هنگامی که تصمیم می‌گیرید زمان پادکستتان چقدر باشد، این نکته را هم در نظر داشته باشید که برای شنوندگانتان چه میزانی مناسب است. مخاطبانتان به چه مدت زمانی به پادکستتان گوش فرا خواهند داد؟

اگر هدف پادکست شما پوشش دادن آخرین اخبار در خصوص موضوعی خاص برای افراد حرفه‌ای و پرمشغله باشد، شاید لازم باشد که حداکثر طی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه همه چیز را تمام کنید. اگر شما سخنرانی یک کنفرانس را پادکست می‌کنید، پس احتمالا حداقل یک ساعت زمان لازم دارید.

نکته اینجا است که پادکست شما باید آنقدر طولانی باشد که لازم است.

درست است که این یک توصیه بسیار کلی و عمومی است. اما منظور این است که پادکستتان را آنقدر طول دهید تا هدفتان را برسانید. اما آنقدر کش ندهید که خسته کننده شده و باعث از دست دادن شنونده‌ها شود.

به مرور زمان خواهید فهمید چه زمانی بهترین لحظه برای اتمام کار است و شما هنوز مقداری انرژی برای جمع کردن داستان دارید. بهتر است پس از یافتن زمان مناسب برای پادکستتان، به آن وفادار باشید تا مخاطبان هم عادت کنند و بدانند که انتظار چه چیزی را باید داشته باشند.

به طور معمول، یک پادکست عادی بهتر است که ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان داشته باشد. شاید شنوندگانتان به پادکست‌های طولانی‌تر هم گوش دهند. اما اگر می‌خواهید پادکستتان جزو گروهی باشد که همیشه به آن گوش می‌دهند، پس بیش از آنچه لازم است وقت آنها را نگیرید.

ولی ممکن است پادکستی هم باشد که بیش از ۳۰ دقیقه طول بکشد و کاملا هم عادی جلوه کند. مثلا شنوندگان پادکست‌های چند نفره را برای مدت طولانی‌تر و بسیار راحت‌تر تحمل کرده و با اشتیاق گوش می‌دهند.

و در پایان باید گفت شما بهتر از هر کسی می‌دانید که چه مقدار زمان برای شما، پادکستتان و شنوندگانتان مناسب است. پس تصمیم درست را بگیرید.

 

مصاحبه چیست؟

سوال هایم را پاسخ بده
دامنه آرزو برای گپ و گفتگو با اشخاصی که می شناسیم یا حتی گاهی اوقات نمی شناسیم شان بسیار گسترده است. اتفاقاتی که در بستر جامعه و دنیا می افتد هم به عطش ما برای دانستن سوال هایمان از افراد حقیقی یا حقوقی می افزاید. رسانه ها با مصاحبه کردن با افراد تلاش می کنند تا پاسخگوی این نیاز ما به عنوان مخاطب باشند.

یک دسته از مصاحبه ها خبری هستند، براساس اتفاقاتی که افتاده است یا هنوز جریان دارد با افراد مرتبط با آن اتفاق ها گفتگو می شود تا اطلاعات کامل تری به شما بدهند.

در مصاحبه های خبری همیشه لازم نیست که با فردی صحبت بشود که ارزش حقوقی دارد یا به هر دلیلی مشهور است. گفتگو با افراد معمولی هم می تواند جذاب باشد. مثلا در جریان سونامی در تایلند گفتگو با گردشگرانی که در اطراف محل حادثه حضور داشتند و می توانستند تصویر واضحی از آنچه پیش آمده را بدهند از گفتگو با مسوولان جذاب تر بود.

رسانه تلاش دارد تا خودش را به جای ما بگذارند، هم وقتی که کسی را برای گفتگو انتخاب می کنند و هم وقتی که سوالات خود را مطرح می کنند.

پس آنها دو نکته مهم را باید در نظر داشته باشند تا یک گقتگو یا مصاحبه، گفتگوی خوبی باشد. اول اینکه کسی را انتخاب بکنند که مخاطب سوالات زیادی از او دارد یا دلش می خواهد که بیشتر راجع به او بداند و در مرحله بعدی سوال هایی را مطرح کند که مخاطب دلش می خواهد جواب آنها را بداند.

درس چهاردهم- به اشتراک گذاری فایل بین کامپیوتر و ابزارهای اندرویدی یا iOS از طریق شبکه بی سیم

امروزه دیگر تقریبا هر کدام از ما یک موبایل هوشمند یا تبلت همراه خود داریم که همیشه و همه جا با ما می آیند. با آن عکس می گیریم. ایمیل می خوانیم. اینترنت گردی می کنیم و مطالب جالب را بوک مارک یا ذخیره می کنیم. پیوست های ایمیل را روی آن ذخیره می کنیم. مطالب سایت، وبلاگ یا متن سخنرانی مان را روی آن تایپ می کنیم، خلاصه هزار و یک کار دیگر.

اما دردسری که همه با آن روبرو هستیم، شیوه نگهداری امن اطلاعات خصوصی، شرکتی و غیره است که با توجه به محدودیت حجم فضای ذخیره سازی ابزار همراه مان، باید فکری به حال آن کرد. از آن مهمتر اگر روزی دستگاه عزیزمان گم شود، تکلیف این همه اطلاعات چه می شود؟ علاوه بر اینکه به دست نااهلان می افتد، خودمان هم دیگر به آنها دسترسی نخواهیم داشت!

یکی از راه حل ها، استفاده دائم از کابل USB و انتقال منظم اطلاعات از موبایل و تبلت به کامپیوتر و بایگانی کردن آنها به شکل مطمئنی است هر چند که کاری پر دردسر است.

شیوه دیگر انتقال اطلاعات به کامپیوتر می تواند استفاده از ایمیل باشد. به این صورت که اطلاعات را بر روی اسمارت فون یا تبلت به ایمیل خود اتچ کرده و آن را برای خودتان ارسال کنید. حال با باز کردن این ایمیل بر روی کامپیوتر، می توانید اطلاعات را دانلود کنید. قبول دارید که در کنار مصرف پهنای باند، دردسر و زمان بر بودن این روش هم مشکل دیگری است.

یک راه هم استفاده از فضای ابری و سرویس های کلود همانند Box یا Dropbox است. در این حالت علاوه بر سینک و همگام شدن اتوماتیک اطلاعات بر روی همه ابزارها، یک نسخه پشتیبان آنلاین آنها را هم در اختیار خواهیم داشت. در درس های آینده درباره این سرویس بیشتر صحبت خواهیم کرد. البته در این روش ایراد مصرف پهنای باند در کنار محدودیت سرعت اینترنت همچنان به جای خود باقی است.

نگاهی به آناتومی یک ایمیل - بخش دوم

در درس گذشته با بخش اول آناتومی ایمیل اشنا شدید. حالا سراغ بخش دوم می رویم. اگر مطالب این دو درس به نظرتان مشکل می آید توصیه می کنیم بخش خلاصه و جمع بندی را در انتهای این درس بخوانید و سپس یک بار دیگر این دو درس را مطالعه کنید تا برداشت بهتری داشته باشید.

 

 

اطلاعات قابل رویت هدر

اطلاعات گفته شده در این بخش، در حقیقت همان مواردی هستند که معمولا به صورت عادی در بالای ایمیل تان می توانید ببینید.

 

 

 

به شکل قابل توجهی این فیلدها، ناامن ترین و غیرقابل اعتمادترین بخش هدر هستند. زیرا هیچ یک از فیلد های To: و From: در فرآیند نقل و انتقال ایمیل مورد استفاده هاست ها و راستی آزمایی قرار نمی گیرند.

 

هیچ یک از این فیلد ها برای ارسال پیام از طریق پروتکل SMTP مورد نیاز نیستند. حتی ممکن است با پیام هایی برخورد کنید که هیچ اطلاعاتی در این فیلدها نداشته باشند. اغلب پیام های اینچنینی یا اسپم هستند و یا پیام های تست مدیر سرورتان! 

 

خب، اگر فیلد های To و From خالی باشند، چگونه هاست های ایمیل می توانند تشخیص دهند که ایمیل از طرف چه کسی ارسال شده و به دست کی باید برسد؟ 

 

ابتدا بگذارید چهار فیلد کاملا متفاوتی که در ایمیل های ارسالی یک شخص به دیگری وجود دارند را با هم مقایسه کنیم:

 

ضوابط کلی

نه تنها هر فرد گزارشگر بلکه بسیاری از نهادهای رسانه ای وابستگی های فکری و باورهای سیاسی خاص خودشان را دارند و در تولید روزانه شان آن باورها و شیوه ها را تشویق و توصیه می کنند. اما شواهد نشان داده که اینگونه استفاده از رسانه ها در بلند مدت حتی در جهت منافع حزبی یا گروهیِ گزارشگرها یا رسانه ها هم کارآمدی ندارد و اسباب کم شدن کاربران و مخاطبان یک گزارش می شود.

قانون و تشکل های صنفی با توجه به ناکارآمدی و معایب چنین سیاست هایی در کارِ گزارشگری، اصولی را برای کار رسانه ای پیشنهاد و تا حدودی تدوین کرده اند که با احترام به آزادی های فردیِ گزارشگرها و رسانه های متبوع آنها، محتوای رسانه ها را تا جای ممکن از جهت گیری سیاسی، یا اقتصادی منع می کند.

مجموعه ای از این ضوابط است که امروز به عنوان میزان و اخلاقِ روزنامه نگاری در مدارس و دانشکده های روزنامه نگاری تدریس می شود. این ضوابط معمولا بیش از همه در موسسات و رسانه هایی که با اعتبارات عمومی اداره می شوند مراعات می شود.

ضوابط روزنامه نگاری، به خصوص در موارد مبهم اخلاقی یا در تشخیص تضاد منافع، راهنما و دست افزار لازمی برای یک گزارشگر است. این ضوابط، سنجه و چارچوب نسبتا روشنی در اختیار یک گزارشگر قرار می دهد تا شخصا بتواند کار خودش را ارزیابی و نظارت کند.

در دوره ی قبلی (گزارشگری در زمانه ی اینترنت) به طور خلاصه به این ضوابط اشاره کردیم. در مجموعه درس هایی که در شش بخش با عنوان «اخلاق روزنامه نگاری» خواهید خواند در جزئیات این ضوابط بیشتر وارد خواهیم شد. مهمترین این ضوابط «بی طرفی»، «دقت»، و «انصاف» است.

هر چند بیشتر مطالبِ مدون در زمینه ی اخلاق روزنامه نگاری و حقوق روزنامه نگاران و آزادی بیان در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی تنظیم شده، اما امروز بخش های مهمی از این اصول تقریبا در سراسر جهان پذیرفته شده است. فدراسیون جهانی روزنامه نگاران در تنظیم این ضوابط و گسترش آن در سطح بین المللی نقش مهمی ایفا می کند. این نهاد در سال ۲۰۰۸ میلادی برنامه ی گسترده ای برای آگاه کردن روزنامه نگاران جهان به وظایف و حقوق شان اجرا کرد.

یکی از منابع مهم در تعریف ضوابط روزنامه نگاری دستاورد «انجمن روزنامه نگاران حرفه ای» در ایالات متحده است. این انجمن در مقدمه ای بر اصول اخلاق روزنامه نگاری اش می نویسد: «... آگاهی عمومی طلایه دار عدالت و بنیاد مردم سالاری است. وظیفه ی روزنامه نگار پیش بردن این هدف ها از راه جستجوی حقیقت و ارائه ی روایتی منصفانه و جامع از رویدادها و مباحث است. روزنامه نگاران متعهد در همه ی رسانه ها و تخصص ها می کوشند به مردم با صداقت و جامعیت آگاهی بدهند. امانتِ حرفه ای زیربنای اعتبار روزنامه نگاری است».

قبل از بحث های دیگر ترجمه ی توصیه های این انجمن را می خوانیم:

به دنبال حقیقت باشید و آن را گزارش کنید
روزنامه نگار باید در جمع آوری، ارائه و تفسیر اطلاعات صادق، منصف و شجاع باشد.

روزنامه نگار باید:

• درستی اطلاعات را از همه ی منابع ارزیابی کند و نهایت دقت را برای جلوگیری از اشتباه های ناخواسته به کار ببرد. تصرف عمدی در اطلاعات هرگز مجاز نیست.
• با وسواس به دنبال افرادی که در گزارش مطرح می شوند بگردد و به آنها فرصت بدهد از خودشان در برابر اتهام ها دفاع کنند.
• تا جای ممکن منبع اطلاعات اش را معرفی کند. مردم به حداکثر اطلاعات در مورد موثق بودن منابع یک خبر نیاز دارند.
• همیشه پیش از این که با ناشناس نگه داشتن یک منبع موافقت کند، انگیزه های احتمالی او برای این درخواست را مورد سوال قرار دهد. شرایط هر توافقی که در ازای گرفتن اطلاعات می کند را به روشنی مشخص کند و به آنچه تعهد می کند ،عمل کند.
• مطمئن شود تیترها، تیزرها و آگهی های یک گزارش، عکس ها، ویدئو، صدا، نقشه ها و بریده ی حرف ها و نقل قول ها گمراه کننده نباشند، مطلب را زیادی ساده و مباحث خارج از موضوع را برجسته نکنند.
• هیچ گاه در محتوای یک عکس یا ویدئو دست نبرد. بهبود کیفی تصویر یا صدا برای بهتر فهمیدن آن مجاز است. عکس های مونتاژ شده یا دستکاری شده را مشخص کند.
• از مخفی کاری و روش های پنهانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده نکند، مگر در مواردی که مطمئن باشد از راه های متداول به اطلاعات ضروری برای مردم دسترسی پیدا نخواهد کرد. در نقل گزارش باید اینگونه روش های استفاده شده را مشخص کند.
• هرگز کار دیگران را کپی نکند.
• وجوه مختلف و ابعاد یک داستان انسانی را به صراحت بیان کند. حتی اگر بداند این صراحت مقبول عام نخواهد بود.
• ارزش های خودش را مورد سوال قرار دهد و از تحمیل آن ارزش ها به دیگران خودداری کند.
• از کلیشه سازی بر مبنای نژاد، جنسیت، سن، مذهب، قومیت، محل زندگی، گرایش جنسی، ناتوانی جسمی، ظاهر افراد و موقعیت اجتماعی شان پرهیز کند.
• از تبادل آزاد افکار، حتی اگر فکری به نظر ناهنجار می آید، حمایت کند.
• به آنها که صداشان شنیده نمی شود هم فرصت بدهد. منابع رسمی و غیر رسمی می توانند به یک اندازه معتبر باشند.
• بین دفاع از چیزی و خبر دادن فرق بگذارد. تفسیر و اظهار نظر را به دقت مشخص کند تا با  واقعیت و متن خبر اشتباه نشود.
• بین خبر و آگهی فرق بگذارد و از بیان مطالب دوپهلویی که بین این دو در نوسان باشند پرهیز کند.
• برای خودش وظیفه ی خاصی قائل باشد که از روشن بودن نحوه ی اداره ی جامعه و در دسترس بودن اسناد دولتی برای بازبینی مردم حراست کند.

کاهش صدمه ها
روزنامه نگارِ متعهد منابع، موضوع ها و همکاران اش را به چشم انسان و قابل احترام می بیند.

روزنامه نگار باید:

• با کسانی که ممکن است از پوشش یک خبر آسیب ببینند همدلی داشته باشد. در مواجهه با کودکان و اشخاص کم تجربه ای که منبع یا موضوع یک گزارش هستند، حساسیت ویژه ای نشان دهد.
• وقتی به دنبال مصاحبه یا عکس کسانی است که بر اثر فاجعه یا واقعه ای آسیب دیده اند با همدلی برخورد کند.
• متوجه باشد که جمع آوری و انتشار اطلاعات ممکن است برای کسانی ناراحتی یا مشکل ایجاد کند. در جستجوی خبر بودن جواز گستاخی نیست.
• متوجه باشد که افراد معمولی نسبت به مقامات کشوری، یا دیگرانی که به دنبال کسب قدرت، نفوذ و توجه هستند حق بیشتری برای حفظ اطلاعات مربوط به خودشان دارند. فقط نیاز قطعی به آگاهی عمومی از  یک مساله می تواند ورود به عرصه ی زندگی خصوصی افراد را مجاز کند.
• حسن ذوق داشته باشد. از فضولی بیجا و موذیانه پرهیز کند.
• مراقب باشد که متهمین کم سال و قربانیان جرائم جنسی را معرفی نکند.
• در اسم بردن از متهمین جنایی پیش از اعلام رسمی اتهام آنها با وسواس عمل کند.
• تعادل بین حق یک متهم جنایی به دادرسی عادلانه و حق جامعه به آگاهی را مراعات کند.

استقلال عمل
روزنامه نگار باید به هیچ چیزی جز حق جامعه به آگاه شدن وابسته نباشد.

روزنامه نگار باید:

• از تضاد منافع چه واقعی و چه احتمالی پرهیز کند.
• از نهادها و فعالیت هایی که ممکن است صداقت یا اعتبار او را تحت الشعاع قرار بدهد پرهیز کند.
• هدیه، لطف، حق الزحمه، سفر مجانی و پذیرایی ویژه قبول نکند. از شغل دوم، مداخله ی سیاسی، شغل دولتی، و کار برای نهادهای اجتماعی که ممکن است به اعتبار روزنامه نگاری او آسیب بزند پرهیز کند.
• تضاد منافع غیرقابل اجتناب را اعلام کند.
• در حساب کشیدن از صاحبان قدرت شجاع و موشکاف باشد.
• از برخورد جانب دارانه با آگهی دهنده ها و گروه های ویژه خودداری کند و در برابر فشار آنها برای تأثیرگذاری بر اخبار مقاومت کند.
• با کسانی  که اطلاعات را در برابر  پول یا خواسته ی دیگری در اختیار می گذارند محتاطانه عمل کند و از ورود به مزایده برای اطلاعات خودداری کند.

پاسخگو بودن
روزنامه نگار باید در برابر خوانندگان، شنوندگان، بینندگان و همکاران اش پاسخگو باشد.

روزنامه نگار باید:

• دلائل و نحوه ی پوشش یک خبر را توضیح بدهد و مخاطبان اش را به گفتگو درباره ی عملکرد خودش به عنوان روزنامه نگار دعوت کند.
• مردم را به بیان شکایت هایشان از رسانه ها تشویق کند.
• اشتباهات اش را قبول و بلافاصله اصلاح کند.
• روش های غیراخلاقی روزنامه نگاران و رسانه های دیگر را افشا کند.
• خودش به همان معیارهای بالائی که برای دیگران در نظر می گیرد عمل کند.

گزارش چیست؟

چیزی را از دست نداده اید
اگر مراسمی را که خیلی دوست داشتید در آن بودید را از دست بدهید، مراسمی مثل جشن عروسی نزدیک ترین دوست تان، مراسم دفاع از پایان نامه همسرتان، به دنیا آمدن بچه خواهرتان و چیزهایی این چنینی شاید تنها چیزی که دل تان را راضی کند شنیدن همه 
آنچه باشد که اتفاق افتاده است. شنیدن همراه با دیدن عکس ها و فیلم های آن مراسم. اما اگر فقط به شما مقداری عکس و فیلم بدهند، شما نمی توانید فکر کنید که انگار خودتان آنجا بوده اید.


اگر کسی باشد که به طور کامل برای شما توضیح بدهد که این عکس برای چه وقتی از مراسم است یا چرا همه در این عکس می خندند و یا چرا در عکس دیگری لباس عروس پاره شده است؛ چیزهایی از این دست و جزئیاتی به این شفافی باعث می شود شما شب که سر بر بالش می گذارید با خودتان فکر کنید که همه چیز را از آن مراسم می دانید.



هر کدام از ما یک گزارشگر هستیم، چون بارها پیش آمده است که مجبور شده ایم که شرح واقعه ای را برای کسانی توضیح بدهیم که حضور نداشته اند. اگر بعد از تعریف داستان تان شنوده هایتان هنوز هم چشم به دهان شما دوخته اند، بدانید گزارشگر خوبی نبوده اید.

گزارش خوب گزارشی است که مخاطب را منتظر بقیه داستان نگذارد، این که کسی به شما گزارش کاملی از آنجایی بدهد که خودتان در آن غایب بوده اید به شما کمک می کند که غصه نبودن تان را نخورید.

رسانه ها هم وقتی که به شما گزارش می دهند همین کار را می کنند. آنها هم با استفاده از تصاویر و فیلم ها و توضیحات تکمیلی تلاش می کنند تا شما احساس کنید که در مراسم بوده اید.

 

خبر چیست؟

جمعه ساعت ۲ بعدازظهر دعوت هستید منزل ما برای خوردن ناهار و دیدن فیلم.

شنیدن این جمله برای من هیچ جای سوالی شاید به جز دانستن آدرس باقی نمی گذارد.

جمله هایی به همین سادگی اما همین قدر روشن خبرهایی هستند که ما در طول روز هزار بار آن را برای همدیگر می گوئیم.

در همین جمله دعوت برای نهار و فیلم اگر کلمه ای از آن کم بود برای ما جای سوال داشت.

اگر جمله این بود که «جمعه بیاید خانه ما» ابهامات زیادی در آن وجود داشت و شما می ماندید و یک دنیا سوال که چرا بروید؟ کی بروید؟ برای چه کاری بروید؟ کجا بروید؟

خبر در دنیای رسانه هم متنی است که درباره اتفاقی به شما اطلاعات کاملی بدهد. اما هر متنی یک خبر نیست حتی اگر اطلاعات کاملی داشته باشد.

 

همه چیز خبر نیست
همان جمله ساده و روشن دعوت برای نهار و فیلم را اگر شما از کسی بشنوید که مهمانی به او ربطی ندارد یا قبلا از او خبرهای دروغ شنیده اید، برای تان قابل قبول نیست و برای حرفش اهمیتی قائل نمی شوید، هر چند که شاید بعدا بگوئید که چندان هم از مهمانی بی خبر نبوده اید اما برای آن مهمانی برنامه ریزی هم نمی کنید.

برای شما این جمله نمی تواند خبر باشد «چیکاره ای بیا خونه ما». حتی اگر این حرف را خود صاحبخانه هم بزند شما احتیاج دارید که جمله های کامل تری بشنوید.

خیلی از حرف هایی هم که ما صبح تا شب می شنویم هر چند که دارند اطلاعاتی را به ما می دهند اما خبر نیستند. چون یا پر از سوال هستند یا گوینده معتبر ندارند. اما ما آنها را خبر فرض می کنیم.

برای آنکه بدانید چه چیزی در این دنیای پر از رسانه خبر است حتما باید دنبال چند نکته مهم بگردید.

اول از همه گوینده خبر؛ اگر نمی شناسیدش، معتبر نیست یا آن چیزی که می شنوید اهمیتی ندارد، یا دست کم خبری نیست که شما بتوانید آن را باور کنید و جای دیگری بگوئید.

رسانه ای به رنگ خورشید

من دوست دارم با دوست هایی که حرف های مشترکی با هم داریم و آدم های مشترکی را می شناسیم بنشینم و حرف بزنم. از آن حرف هایی که اسمشان «خاله زنکی» است- اینکه رئیس مان ازدواج کرده یا نه؟ اینکه منشی بخش چه ماشینی خریده؟ و خلاصه از همین حرف هایی که اهمیتی هم ندارد اما خوب سرمان را گرم  می کند؛ همین. شاید اگر چند روز بعد هم از ما بپرسند منشی بخش چه ماشینی خریده دیگر یادمان نباشد.

«من می دانم قضیه چیست.» این شاه بیت حرف های خاله زنکی است. رسانه هایی هم که در جهان به «رسانه زرد» معروف هستند، با همین شعار جلو می روند: «ما می دانیم قضیه چیست. بیا ما را بخوان یا تماشا کن تا بفهمی که جریان از چه قرار است.»

«جریان» هم بیشتر وقت ها چیز خیلی مهمی نیست اما جذاب است.

خیلی مهم نیست که بدانیم محمدرضا گلزار چند خانه دارد یا الان کجا زندگی می کند اما بدمان نمی آید که بدانیم. اگر هم کسی به ما بگوید ۱۷ خانه دارد نمی گوئیم به ما سند نشان بده. فقط می گوئیم: نه بابا!

رسانه زرد همین کار می کند. حرف هایی را راجع به آدم های مشهور می زند که خودشان در مصاحبه های رسمی شان نمی زنند.

دلیل و مدرکی هم به ما نشان نمی دهد، چون قانون حرف های از این دست مدرک داشتن نیست؛ همین که جذاب باشد کافی است.

مریم کیانی، دکترای علوم ارتباطات، می گوید که رسانه زرد به یک نیاز «واقعی» مخاطب جواب می دهد. او می گوید حتی خیلی از کسانی که ژست روشنفکری می گیرند و نگران ارزش های اجتماعی اند و بلندگوی «نقش رسانه در جوامع انسانی ال است و بل است» را در دست دارند، خودشان اول از همه سراغ صفحه حوادث رسانه ها می روند. خجالت هم ندارد؛ ما همیشه کنجکاویم که از این موضوعات سردربیاوریم.

 

مقدمه- شما روزنامه نگار نمی شوید

گذراندن دوره سواد رسانه ای به این معنا نیست که بعد از این دوره درسی به این نتیجه برسید که روزنامه نگاری بلد هستید. قرار نیست در این دوره از درس ها به شما آموزش داده شود که چگونه گزارش بنویسید یا گفتگو کنید.

هدف این دوره این است که شما بعد از خواندن آن آنقدر از عوامل سازنده رسانه آگاهی داشته باشید که هر مطلبی با هر نامی که در رسانه ها منتشر شد را قبول نکنید.

تلاش شده است تا در زبانی ساده راه های شناسایی خبر درست، گزارش خوب و مصاحبه قابل استناد گفته شود.

از آن جهت رسانه زرد، شایعه و شبکه های اجتماعی انتخاب شدند که می توانند بیشترین تاثیر رسانه ای را داشته باشند و مخاطب باید از آنها اطلاعاتی هر چند اندک داشته باشد تا برایش قابل تشخیص باشد که چرا یک رسانه وارد حریم خصوصی افراد می شود و یک رسانه نه. علاوه بر آن خواهد دانست که چگونه می تواند یک شایعه را شناسایی کند و خودش سهمی در منتشر شدن آن نداشته باشد.

شبکه های اجتماعی هم امروزه بیشتر از هر چیز دیگری کارکردی رسانه ای دارند و به همین منظور در این دوره از درسنامه به آنها اشاره ای شده است.

در این مجموعه درسنامه، درس ها به صورت جداگانه هستند و تکمیل کننده همدیگر نیستند؛ شما می توانید به هر درس به شکل یک مقاله مستقل نگاه کنید.