وضوح در عکس

وضوح یا فوکوس از عناصر مهم زبان تصویرى و نقطه ی تاکید عکس است. عکاس با واضح نشان دادن بخشى از عکس به بیننده مى گوید «به اینجا نگاه کن!».

گاهى همه ی سطح یک عکس واضح است و عناصرش کم و بیش از اهمیت یکسانى برخوردار هستند. بعضى اوقات این اهمیت در بخشى از موضوع متمرکز مى شود. این عکاس است که با استفاده از وضوح تعیین مى کند چه چیزى در عکس مهم تر است. در عکس زیر این واضح بودن دهان و چشم راست  قورباغه است که نظر ما را به خود مى کشد.

براى گرفتن این عکس عکاس نقطه فوکوس دوربین را روى دهان و چشم قورباغه قرار داده. در نتیجه، آنچه نزدیک به منطقه ی وضوح عکس بوده از وضوح نسبى برخوردار شده و آنچه در جلو یا پشت آن قرار داشته از وضوح خارج شده است.

کمپوزیسیون یا همچینى اجزاى عکس

کمپوزیسیون یا همچینی زبانى دیدارى است که در همه ی عرصه هاى هنر از نقاشى، معمارى و موسیقى تا سینما و عکاسى نقش مهمى داشته و دارد. زبان کمپوزیسیون در عکس به نظمى اشاره مى کند که با آن عناصر عکس را کنار هم مى چینیم. این نظم بیان کننده ی معناى تصویر ماست. اگر این بیان زیبا و گویا باشد عکس ما هم مى تواند با بیننده چنین رابطه اى برقرار کند.

رابطه ی بین اجزای عکس، کمپوزیسیون عکس را می سازد. این رابطه باید چنان باشد که در عین گیرائى منظور ما را از گرفتن عکس به روشنی بیان کند. رعایت چند نکته به ما در ایجاد کمپوزیسیون زیبا و گویا کمک مى کند. این نکات به تمرین احتیاج دارند تا عادت ذهن شوند.

نقش و کیفیت نور در عکس

عکاسى یا «فتوگرافى» از دو کلمه ی «فتو» به معناى نور و «گرافى» به معناى نوشتن یا ثبت کردن ساخته شده است. با گرفتن هر عکس در واقع عکاس صحنه اى را به  نور ثبت مى کند. اگر نور نباشد عکس هم وجود ندارد. هر عکسى حاصل تابیدن نور به چیزى، منعکس شدن از آن، رد شدن این شعاع هاى نور از دریچه ی دوربین و ثبت آن است.

این قاعده شامل هر دو عکاسى دیجیتال و آنالوگ مى شود. تفاوتش این است که در عکاسى دیجیتال اطلاعات مربوط  به کیفیت نور از طریق صفحه ی حساس داخل دوربین یا CCD و به زبان ارقام و در عکاسى آنالوگ با فعل و انفعالات شیمیائى ذرات نقره بر روى فیلم ثبت مى شود.

توجه کردن به مفهوم «نوشتن با نور» که نقطه ی شروع عکاسى و در حقیقت فکرى بوده که بر مبنایش این ابزار هنرى اختراع شده، مهم است. به این دلیل که اگر به عکاسى به صورت ابزارى براى ثبت نور فکر کنیم، عکس هاى بهترى مى گیریم، همانطور که وقتى به نقاشى فکر مى کنیم، توانائى هاى قلم مو و رنگ به ذهن مى آید و به شعر که فکر مى کنیم، کلمات.

حالا که به اهمیت نور در عکس پى بردیم به  ارزش اندازه گیرى صحیح آن هم پى مى بریم. براى برداشتن هر عکس مى توانیم از دو طریق نور را کنترل کنیم:

1. بیرون از دوربین: کیفیت نورتابیده بر سوژه
2. داخل دوربین: قطر دهانه ی عدسى و زمان باز ماندن آن

اصول و تعاریف کلى

عکاسى  زبان است. زبانى تصویرى که  واژگان، قواعد و دستورات خاص خودش را دارد. آشنائى با این زبان و تبحر در استفاده از آن به شما این امکان را مى‌دهد که از طریق تصویر با بیننده عکس ارتباط برقرار کنید. به همین دلیل است که مى‌گویند عکس خوب عکسى است که در ذهن بیننده احساس یا فکرى ایجاد کند.

براى ایجاد فکر یا احساسى در ذهن بیننده لازم است ما حرف روشن و گیرائى براى گفتن در عکس مان داشته باشیم. جهان اطراف ما پر است از موضوعات جالب براى عکاسى. براى انتخاب یک موضوع از این میان باید از ذهن خود کمک بگیریم.

پیش از گرفتن عکس، از خودمان بپرسیم موضوع آن چیست و چه جنبه هائى از موضوع را مى خواهیم پوشش دهیم. گاهى با قدم زدن در یک محل و نگاه کردن دقیق  به اطراف مان مى توانیم سوژه هاى مهم و گیرائى براى عکس هایمان پیدا کنیم. گاهى هم مى خواهیم گزارشى مصور درباره ی موضوعى تهیه کنیم که لازم است از جنبه هاى مختلف پوشش داده شود. در این درس، هدف ما بیشتر نوع دوم عکاسى است یعنى عکاسى براى گزارشگرى یا بیان داستان.

به عنوان مثال فرض کنیم مى خواهیم گزارشى مصور از یک کلاس موسیقى کودکان تهیه کنیم. گزارش ما لازم است ساختمان مدرسه، کلاس موسیقى، معلم ها، شاگردها، سازها و نت هاى موسیقى را پوشش دهد. تمرکز گزارش بر جثه ی  بچه ها، رابطه ی آنها با ساز و با معلم خواهد بود.

انتخاب موضوع عکس و چگونگى بیان آن

انتخاب موضوع عکس
چه عکس شخصى مى گیریم چه براى یک گزارش مصور عکاسى مى کنیم انتخاب موضوع یا سوژه ی جالب قدم اول در برداشتن هر عکس است. موضوع عکس ما بستگى دارد به سلیقه ی ما و اطلاعاتى که براى گزارش ما لازم است.

عکاسى براى گزارشگرى چندرسانه اى بیشتر نوعى عکاسى روایتگر است. به همین دلیل معمولاً به مجموعه اى از عکس احتیاج داریم که هر یک جنبه اى از داستان و در مجموع کل داستان را بیان کنند. همچنان که کل گزارش ما یک موضوع خاص دارد، تک تک عکس ها هم براى خودشان موضوعى دارند که در کنار هم داستان گزارش را بیان مى کنند.

تقسیم داستان به بخش هاى مختلف، یادداشت برداشتن از قبل و اطمینان از اینکه در آخر کار از آنچه لازم است عکس داریم مراحل مختلف کار را تشکیل مى دهد.

در این نوع عکاسى سعى مى کنیم هر عکس از نظر کمپوزیسیون و بیان موضوع و سایر جوانب تکنیکى کامل باشد. زیبائى و کمال تک تک عکس ها در یک گزارش موجب زیبائى و کمال کل گزارش مى شود.

در این نوع گزارش، هر سوژه اى را باید چنان نشان داد که بیننده همچنان که تصورى کلى از شکل آن و رابطه اش با فضاى اطرافش پیدا مى کند، جزئیات موضوع را هم ببیند.

براى تمرین این نوع عکاسى مى توانیم داستان کوتاه و ساده اى را در نظر بگیریم و بعد سعى کنیم بدون استفاده از کلام و تنها از طریق عکس آن را بیان کنیم. داستان را در ذهن تان به قسمت هاى کوتاه تقسیم کنید و هر قسمت را با یک یا چند عکس پوشش دهید. عکس هایتان را به ترتیب لازم پشت هم بچینید و به اطرافیان تان نشان دهید و از آنها بپرسید از مجموع آنها چه مى فهمند.

براى اینکه عکس هاى شما داستان را به بیننده منتقل کنند، لازم است نکات زیر در مجموعه عکس هاى شما بیان شده باشد:

1. نماى کلى محلى که موضوع داستان در آن جاى دارد.
2. رابطه ی موضوع با محل
3. جنبه هاى مختلف موضوع از زاویه هاى متفاوت

براى نمونه به گزارشى درباره ی انار با نام «دانه هاى بهشتى» که بر روى سایت جدیدآنلاین منتشر شده توجه کنید. در این گزارش زیبا گزارشگر کار را با نمائى عمومى از شهر تفت در نزدیکى یزد شروع مى کند که گزارش درباره ی آن است. در چند عکس بعدى نماها نزدیک تر و درشت تر مى شوند تا اینکه به نماى درشتى از دانه هاى انار مى رسیم. با این کار گزارشگر محل را براى بیننده تعریف کرده و او را قدم به قدم به سوژه اصلى نزدیک مى کند.

فهرست مطالب - دوره آموزشی گزارش‌گری چندرسانه‌ای - عکاسی

دوره آموزشی گزارش‌گری چندرسانه‌ای - عکاسی (درسنامه) به شرح زیر تقدیم میگردد :

1. اصول و تعاریف کلى
2. انتخاب موضوع عکس و چگونگى بیان آن
3. نقش و کیفیت نور در عکس
4. کمپوزیسیون یا همچینى اجزاى عکس
5. وضوح در عکس
6. پس زمینه ی عکس
7. عمق در عکس
8. آشنائى با عکاسى دیجیتال
9. انتخاب دوربین دیجیتال
10. امکانات و تنظیم دوربین دیجیتال
11. آشنائى با نرم افزار ادوبى فتوشاپ
12. کار با نرم افزار ادوبى فتوشاپ
13. کنترل ابعاد فایل عکس در فتوشاپ
14. تصحیح عکس در فتوشاپ
15. تصحیح جزئیات عکس در فتوشاپ